OEH - Bilaketa

756 emaitza garai bilaketarentzat

Sarrera buruan (50)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
buruzpide.
tradizioa
Tr. Documentado en textos guipuzcoanos de los siglos XIX y XX. En DFrec hay un ej.
sense-1
1. (G-to), buruzbide Ref.: A; Iz To .
Gobierno, administración (de la casa, etc.). "Gobierno. Etxe batean armiarma-sareak eta autsa ta itzasiak edo artesiak agiri diranean, etxe artan ezta buruzpide onik, [...] no hay buen gobierno" A. " Buruzpide txarra, el mal gobierno" Iz To. v. burubide (4) .
Meatzaren jabeak alkarren artean ondo etzetozelako, lantegi artan etzegoela buruzpide eta eraen onik ezertarako. Izt C 68. Munduko gauzai buruzpide ona emateko denporan agindu izan zeban. Ib. 83. Gipuzkoari utzi bearko zitzaiola bere mugape, oitura, eskubide eta ondasun guztiakin lokabekiro berak nai deban buruzpidea artzen. Ib. 286. Venecia, Errepublika aberatsa [...] amar gizonen buruzpidean bizi izan zan. A Ardi 37. Zer errespeto derabilkigun / familitako kabezak! / Gauza onikan sekulan eztu / buruzpide aldrebesak! Auspoa 97, 142. Ori duzu buruzpide: / Dagon artean bon-bon, / esaera dan bezala; / ez dagonean egon. "Tu administración" . Or Eus 66. Fameliako buruzbideak / egiñagatikan poztu, / emen gelditzen dian gurasuak / iñoiz ez itzatzu aztu. Uzt EBT 114.
azpiadiera-1.1
Regla, método.
[Grazia] au dugu gidari ta buruzpide. Or QA 168.
sense-2
2. buruzbide (V, G ap. A; Añ). Consejo. "Aconsejar (G) buruzbidea eman" Añ.
[Batzarrean] itzegin zan ezaguera andiarekin geldiro bertako terzioen buruzpidearekin. Izt C 381. Ona emen buruzpidea ezbaietan ematen digun adiskidea. A Ortzuri 104.
sense-3
3. Situación. "(G), trance" A (que cita el ej. de Lard 221).
Buruzpide txarrean iñoiz arkitzen diran gazte limurituak beren bizimodu onean ifinteko bidea. Izt C 239. Goazen oraiñ, Erri leialak beren estukuntza andietan saldu izan dituzten lur, mendi ta basoen buruzpideari arretaz begiratzera. Ib. 182. Plaza barrukoak beren buruak estura larri artan ikusirik, gaztigatu zioten Almiranteari [...] zer ta nolako buruzpidetan arkitzen ziraden. Ib. 335 (Ib. 340 zer egoitzan arkitzen ziraden). Gizon bildurti aiek, jakin zutenean Madiantarrak igesi zer buruzpide txarrean zijoazen, bidera irten eta abarrakitu zituzten. Lard 130. Jeroboanek bazekusan bere gaiztakeriakin etxeari zer buruzpide eman zion. Ib. 221. Neri eman dirate / pena eta lotsa, / argatikan artzen det / buruzpide motza. Afrika 97.
sense-4
4. (G-to ap. A ).
Profesión, carrera. "Profesión de vida. Buruzpide ona eman die semealabai: batzuek ezkondu, besteak komentura joan dira " A.
Senar-emazte aldia asko ezagutu izan ditut nere jaio-tokian eta auzo-errietan, gisa berperean alkarganatuak, eta beren seme alabai buruzpide ona eman izan diezatenak. Izt C 239. Beraren buruzpide gudartarra izandu zan, sarritango enkargu andi eta eraman ekarriko ibillera baliosoetan. Ib. 489. Eleiza garai guzietako, toki guzietako, gizon edo emakumezko buruzpide guzietakoantzat da. Inza Azalp 93.
sense-5
5. buruzbide (V-arr-ple, Gc ap. A). Plan, proyecto, determinación, decisión. "Resolución, determinación" A.
Festara ardoa ekarritzeko / ura da buruzbidea, / andik etxera naizenerako / lanak eman dizkidea. (1866). Noe 29. Aen mendekiozko eta eriotzazko eta kendu naiezko buruzbideak somaturik, ez det utzi nai izan presta ditezen, eta asaldu dizkiet guda dagoneko. Otag EE 1882c, 478. Uste etzuten jende au agertzearekin urduritu eta izututa, moroak ugartea uzteko buruzpideak artu zituzten. Arr EE 1885b, 474. Debozio au ongi egiteko buruzpidea ar zazu. Arr May 18. Gurasoak beren hura ezkontzeko buruzpideak artu zituztenean, artara ez jartzeko somatu zituen arrazoi guziak ezer serbitu etzioten. Ib. 201. Eta gauza gaiztoagoren baten bildurrez, sazerdote santu batekiñ egotera Friburgora joateko buruzpidea artu zuen. Ib. 155. Buruzbide aundiyak / bazituben artu, / eta pentsamentua / askotxo nekatu, / etziyon ala ere / lanari barkatu. PArt Ustez 140. Berri au dakian ezkeroz ez dauka geiago egon bearrik zer buruzpide artu erabakitzen: Ameriketara joko du atzera bertatik. Mok 20. Farisauak eta lege-irakasleak berriz Yaingoaren buruzpidea gutxietsi zuten eta etzuten artu Yoanen bataioa. Ir YKBiz 153. Irugarrenak etzuen nai buruzpiderik artu. A EY II 180. Zer buruzpide etorri zaidan / nai al zenduteke jakin? / Zer egiñikan ez neukan eta / bertso jartzeari ekin. MMant 114. Buruzbide au atera genduan: iñork ere, guretako batek esan artean, ez tirorik tiratzeko. Alkain 126. Honela adieraz daiteke gure buruzpidea: bihur dezagun aurrerantzea eskola euskalduna etxe erdaldunaren, erdizka bederen erdaldunaren, kontrapisu. MEIG VII 167.
sense-6
6. Conclusión.
Arteetan maisu ta lizenziadu eginik 1535 urtearen buruan bere ikasi-lan guztiari buruzpide ederra eman zion. 'Concluyó la carrera' . Aran SIgn 65.
sense-7
7. (G-to-bet ap. A).Comportamiento. "Conducta" A.
Ni ere, zu bezela, / nago antzemanik / alabak ez duala / buruz-bide onik. MendaroTx 282. Emen ere lan-molde, oitura eta buruzpideak XIX-n mendeaz gero, aldaketa bizian dabiltz. JMB ( in Garm EskL I 8 ). Arbasoengandik datorkion jakinduria eta zuhurtzia, haiek irakatsi dizkioten buruzpideak eta portaerak [ikasi ditu gure artean] . MEIG VIII 59. Egungo eguneko euskaldunen buruzpidea baitirudi mundu zabalean mendez mende adimendurik zorrotzenek behin, birritan eta mila bider esan eta egiaztatu dutenaren kontra jokatzea. MEIG IV 99.
sense-8
8. "Gestión a hacer para conseguir algo. Iruñen izandu naiz, aita Hospitalen sartzeko buruzpidek egiten " Asp Leiz.
azpisarrera-1
BURUZPIDEKO. Necesario para la producción, la subsistencia (?).
[Tresna] oien azkartasunik / nik ez det mendratzen, / lan buruzbidekuak / ai dira aurreratzen. Auspoa 63-64, 276.
buruzpide
<< burutapen 0 / 0 buruzuritu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper