Harremana

    OEH - Bilaketa

    783 emaitza dantza bilaketarentzat

    Sarrera buruan (119)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ohitura.
    sense-1
    (V, G, AN; H; oi- Lar, Añ, VP 70r, Mg Nom 68 (V, G), Izt 31r, H, VocB , Zam Voc; ottura BeraLzM); ohidura (BN (oi-), S; Gèze 326, 335 y 354, Dv, Foix) Ref.: A (oidura, oitura); Etxba Eib y Elexp Berg (oitturia); Gte Erd 90, 197, 236.
    Costumbre, hábito. "Enseño, costumbre" , "hábito, costumbre, facilidad de hacer algo", "habituación" Lar. "Rito, costumbre" Ib. "Práctica, uso continuado, oitura" Ib. "Acondicionar, instruir y formar a alguno en buenas o malas costumbres, [...] oitura onak edo gaistoak irakatsi" Ib. "Resabiar, tomar algún mal resabio, oitura gaistoren bat artu" Ib. "Hábito infuso, (c.) oitura sortua" Añ. "Abuso, uso malo, [...] (G, AN) oitura txarra" Ib. "Ohitura bera da nausi, l'habitude est elle même maîtresse (à enseigner)" H. "Coutume" Foix. "Antxiñako oitturia genduan, Gabonetan senide guztiok batzia" Etxba Eib. "Oitturak, derecho consuetudinario. Euskal erriko oitturak ziran maittagarrixak" Ib. En AxN se explica narrio (93) por oitura. v. ohituera, aztura, ekandu, kostuma, kostunbre, ohitza. Tr. En la tradición meridional se encuentra con frecuencia en Cardaberaz, pero es más escaso en Mendiburu y hay un único ej. de Ubillos (188); desde principios del s. XIX es de uso general en la tradición guipuzcoana, es tbn. muy frecuente en autores vizcaínos y no faltan testimonios alto-navarros. La forma general es o(h)itura; hay ohi- en Aresti (Ipuin 67; junto a oi- (MaldanB 199)), en Oskillaso (junto al más frec. ohidura ), en IBk y BiblE. Al Norte se encuentra sobre todo desde finales del s. XIX, aunque se documenta antes en Duhalde y en TB (Act 16, 21 oithura ); la forma mejor documentada es ohidura; hay ohitura en Duhalde, Joannateguy (SBi 374), Arbelbide (junto a un ej. de ohidura ), Landerretche (sg. DRA ), Barbier y Mirande (tbn. un ej. de oitura ); la forma sin aspiración oitura en J. Etchepare (Ber 49), Zubiri (junto a ohidura ) y Larre (in Xa Odol 17), y un ej. en Zalduby (junto a dos ejs. de ohidura ). En DFrec hay 127 ejs., meridionales, de o(h)itura y 12 de ohidura, 10 de ellos septentrionales.
    Oitura gaistoz ingurutua [nago]! Oitur orien atzapar-etatik aterako ba naz, [...]. Mb OtGai II 43. Zerorrek dezun oitura zar, edo kondenazioko usadio ori. Cb Eg III 387. Euren oitura loiyetan ondaturik. Zuzaeta 67. Ez izan ere usario, oitura edo kostunbre gaizto luzerik. Mg CC 161. Eren oitura, griña ta jenio txarrak. AA III 285. Errespeturekin ta debotki, eta ez ohitura ta usantza xoilez. Dh 55. Zenbat peligru, okasinoe ta oitura deunga sartu dan baseerrijetan. JJMg BasEsc 85. Ezta oitura edo kostunbria, ezpada usadijo gestua. Astar II 73. Erri onetan oitura edo kostunbria dago jaijegunian dendak zabalik eukitia. Ib. 73 (cf. OHITURA IZAN). Oitura au emanaz / jaiotzen danetik. It Fab 103. Gizon arretatsu eta oitura onakikoa. Izt C 462. Ain oitura galduetako gizon lotsagarri oni. Lard 452. Etzitzaion iñor, berak ikusi ezkero, arrera ona egin gabe joaten; eta aldi onetan ere berezko oitura egin zuen. Ib. 18. Aurrekoetatik etorrita dauzkagun oitura onak. Ur Mt 15, 2 (IBk, BiblE ohitura; v. ohitza). Neke da ohidüren üztia. Ip Imit I 11, 6 (Pi oitura; SP ohitza, Ch usanza, Ol ekandu). Aberatsen oiturak artzeko. Urruz Urz 60. Eliza besta horietan gutartean oraino dirauten asko usaia edo ohidura. Zby RIEV 1908, 83 (85 oitura). Mendez-mende, ohidura berari jarraiki dire. Arb Igand 123 (7 ohitura). Jenioz izandu balitz / oitura alperrekua, [...]. EusJok 142. Erregeren yaurekiko oiturak etzakizkien Ondarribitar neskatxak. Lh Yol 18. Ohidura itsusi hori debekatua izan da. Zub 54 (89 oitura). Arbasoen oidurak / begira ditzagun! Etcham 216. Gizarteko oituren usteltasuna. Ir YKBiz 120n. Nagikeria oitura, ekandu txar askoren ama data. Eguzk GizAuz 107. Egun artako zurruta, oituraz beste, Antzuelaren kontura izan zan. TAg Uzt 208s. Salerosketa Legediari buruz, urietako oiturak bildu. "Costumbres y usos mercantiles por localidades". EAEg 14-2-1937, 1064. Euskalduna kanpotiartzen bere ohiduretan, bere mintzairan. Zerb Azk 30. Euskaldunentzat oiturak legearen indarra din. Etxde JJ 82. Oitureri lotuta bizi izan dan [erri bat] . SM EG 1958, 198. Bere jokoaren fortuna biribiltzeko, ohitura hartu zuen, bigarren joko bat egiten. Arti Ipuin 67. Sagardotegi zarretan etzan / sartu kanpoko oiturik. Basarri 155. Len artutako oitura txarrak / ez ditu samur utziko. And AUzta 118. Aztikeriak, Magia ta beste olako oitura ta siñiskeriak. Vill Jaink 21. Saio bat pozik egingo gendun / lengo oitura zarrian. Uzt Sas 142. Harek ekarria bazen ohidura hori hunarat. Xa Odol 41. Etxekitzen dütie azkar / aitzineko ohidürak. Casve SGrazi 24. [Ipuinaren] moldatzeari buruz, ohidurak badira. Lf ELit 66. Urteroko edo urte geienetako oiturari jarraituaz. MMant 81. Gure aurrekuengandik eundazka urtietan genduzan oiturak zelan aldatu biar genduzan. Gerrika 147. Lanbidearen berri ongi ez dakien langilearen ohiturarik eza. MIH 359. Ez du ohiturak menderatuko, ezta egunorokotasunean murgilduko. Ib. 299.
    v. tbn. (No se incluyen los autores guipuzcoanos): GH 1924, 357. Mde Pr 98 (198 oitura). Oitura: Añ EL1 388. CatElg 11v. CrIc 46. fB Olg 64. Ur MarIl 54. BBatzarN 167. Legaz 27. AB AmaE 218. Itz Azald 99. Ag AL 124. ForuAB 137. KIkV 59. FIr 160. Kk Ab II 181. Ill Testim 19. Enb 62. Otx 37 (ott-). SM Zirik 115. Bilbao IpuiB 60. BEnb NereA 185. Izeta DirG 100. Erkiag BatB 18. Alzola Atalak 78. Etxba Ibilt 474 (oitt-). Etxabu Kontu 74. Ataño TxanKan 89. Oiture: Akes Ipiñ 14. Ohidura: GH 1922, 365. Dospital GH 1927, 396. Leon Imit I 21, 2 (v. ohitza). Osk Kurl 42 (177 ohitura). Ardoy SFran 106. Othoizlari 55-56, 19. Onaind STeresa 13. Ayesta 13. Larre ArtzainE 294.
    azpiadiera-1.1
    (Precedido de gen. objetivo).
    Gorputzaren kargarekin pekatuen oitura edo kostunbrea kentzen dezun. Cb Eg III 248. Irtetzeko bekatuaren oitura edo usario gaiztotik. Mg CC 171. Bekatuaren bide, perill eta oituretan dabillena. AA III 572. Aspaldikoa da Euskadin etxe bakanduen oitura. JMB ELG 68. Lizunkeri ezin-asearen oiturak ertsia ninedukan ni. Or Aitork 147s.
    v. tbn. Astar II 226. Lard 35.
    azpiadiera-1.2
    (Precedido de sintagma vbal. con suf. -t(z)eko). "Lan onen egiteko ez det oiturarik asko, je n'ai pas assez l'habitude de ce travail-ci" H. "Meza ostian tia bisitatzera joateko oitturia zeukan" Elexp Berg.
    Noskua pensamentu ezañetan gozatuteko oituria? Mg CO 115. Orditzeko oitura daukanari. Gco II 62. Arkitzen zera bekatu orretan erortzeko oituran sartua. AA III 498 (v. tbn. Or Aitork 223 salmuak kantatzeko oituran sartzen da). [Norbaitek har dezan] lagunaz gaizki mintzatzeko ohitura edo abituda. Dh 145. Juramentuak ezarteko oitura edo kostunbria daukenak. Astar II 59. Illak lurpetzeko oitura zein anziñakoa eta gogoangarria dan. Lard 26. Itz guziz eztitsu oiek asieran ipintzeko oitura ederra ar zazu. Arr May 116. Ez zenuen galduko zuen janalditxoa egiteko oitura. Lab EEguna 62. Euskeraz aritzeko oitura artu. Ldi IL 63. Gizon hok badugu emaztetaz trufatzeko ohidura lotsagarria. Xa Odol 272. [Esneari] ura botateko oitura txarra daukana. Gerrika 198. Eguerdian berandu bazkaltzeko oitura, nere ustez, ez da ona. Zendoia 184. Artikuluen behe-aldean izengoitia edo izenordea ipintzeko ohidura arras hedaturik zegoen. MIH 216.
    v. tbn. Mde HaurB 59. Oi-: Mg CC 171. CrIc 89. Añ EL1 418. Izt C 215. Itz Azald 99. Inza Azalp 16. JMB ELG 59. NEtx Nola 6. Lek SClar 115. Etxde JJ 187. SM EG 1958, 197. Gazt MusIx 166. Ibiñ Virgil 70.
    azpiadiera-1.3
    (Precedido de sust. con suf. -(z)ko).
    Ordikeriako oitura erremediatu bage daukatenak. Gco II 65. Bi xalantak gero ta nabarmenagotzen asi ziran beren maitakerizko oituretan. Etxde JJ 138. Gure arteko gizalegezko ohitura atseginari narraiola. MEIG VII 167.
    azpiadiera-1.4
    (Precedido de -rako).
    Edanerako oitura ta makurtasunetik. AA III 373 (497 bekaturako oitura ta erraztasuna). Txarrerako oiturea, ekandua. Itz Azald 177. Olako olerkietarako oitura aundia izan oi-zala Erdiaroan. Lek SClar 139. Urte orreetan ferixarako oitura edo jokera aundia egoan. Gerrika 125.
    azpiadiera-1.5
    "Fuero, fueros de Reino, Provincia, (c.) oituerea, oiturea" Añ.
    Españaren lendabiziko asieratik gozatzen dituzten oitza ta oitura oneski beren berekiak. 'A sus fueros'. Izt C 500.
    azpiadiera-1.6
    (Como segundo miembro de comp.).
    Eskualdun ohidura on guzien eta bereziki mintzairaren begiratzale. HU Aurp 198 (v. tbn. eskualdun ohitura en Barb Sup VI y e. ohidura en SoEg EG 1958, 142). Atzerri-oitura loiz / ama zikinduten / dabiltzenak. Enb 57. Kistar oitura onak. Eguzk GizAuz 186 (v. tbn. Izeta DirG 97 kristau oiturari yarraikiz). Eskual-ohiduren eta Fedearen harroka. Iratz 113 (v. tbn. euskal oitura en AB AmaE 33, Ag G 123, Jaukol Biozk 58, Enb 55 (euzkel-), Lab EEguna 83, Ldi IL 105, JMB ELG 98, BEnb NereA 70, MAtx Gazt 74 y Salav 47). Erdiaroko Naparroako korte-oitura zenbaiti-(edo) ikutu bat emanez. Lek SClar 113s. Hizkuntza, lege ohitura eta gizarte ohitura. Mde Pr 44. Giza-oituren aurka diran obenak. Or Aitork 66 (v. tbn. Vill Jaink 80 y MEIG IV 128 giza-o(h)iturak). Gizonak eztitu oraindik aur-oiturak zearo gainditu. Vill Jaink 76 (179 abere-oiturak utziaz). Eliz-oituretarako Alkarte Deunari. Onaind STeresa 125.
    v. tbn. TAg Uzt 316 (sendi-oiturak).
    azpiadiera-1.7
    (Como primer miembro de comp.). "Oitura elaberriak dira" Gte Erd 236.
    Sinismen eta oitura gaietan. KIkV 36. (KIkG 24 oitura-gaietan) Oitura-onoimen nagusienak, lau dira: zurtasuna, zuzentasuna, sendotasuna ta neurriztasuna. KIkG 68. Etxaguntza orreik oitura-legez seme edo alaba biren artean banandu bear ei-ebezan. Eguzk GizAuz 36 (v. tbn. BEnb NereA 86 oitura legiak). Elizaren Ritual edo oitura-liburuan. Or QA 112. "Arranegi" (Oitura-eleberria). Erkiag Arran 3. Oitura-arloan ondo ez legokezan gauzatxuren batzuk. Bilbao IpuiB 277. Urte askuan jarraitu giñon / guk oitura-klase orri. Uzt Sas 80. Ohitura eleberri hau zeharo lege zaharrekoa dela. MEIG II 99. Garai hartako eta lehenagoko erdal ohitura-irudigileen antzera. MEIG III 110. Ohitura-aldatzeak berekin dakartzan bereiztasunez kanpo. MEIG IV 129.
    azpisarrera-1
    OHITURA HAUTSI; OHITURA BAT HAUTSI (etc.). Romper una costumbre.
    Iritzi oietxek eragin diote noski Agintaritzari, oitura ausiaz, eiza-aroa iriki barik uztera. EAEg 5-1-1937, 730. Ohitura hori behingoz haustea ez da horratik pekatu larria izango. MEIG I 192. Lehengo ohiturak hausten zituelako. MEIG IX 77.
    azpisarrera-2
    OHITURA BEZALA.
    Como de costumbre. Cf. ejs. del tipo ohitura den bezala s.v. OHITURA IZAN.
    Oitura bezala, igande baten arrapatu du berealdikoa. EgutAr 6-12-1963 (ap. DRA ).
    azpisarrera-3
    OHITURA IZAN.
    azpisarrerakoSense-3.1
    a) (Trans., con -t(z)eko). Tener costumbre de.
    Pekatu egiteko izan degun oituraz. Gco II 5. Begira, izan ote dezun juramentuak sarritan egiteko oitura. AA II 34. Urliak du orditzeko oitura. AA III 497. Gipuzkoako baserritarrak jatorritik dute oitura, [...] mauka-utsean plazan egotekoa. Izt C 253s. Madarikatzeko oitura dutenek. Legaz 29. Zoko hetan dabiltzanek han dute ohidura gelditzeko. HU Zez 116. Oitura baldin bazu, / gazte, mozkortzeko. JanEd II 119. Bazun koplatzeko oitura. Or Eus 120. Atzeraka ibiltzeko oitura izaki. Anab Poli 60. Elduta joateko oitura bai dute askok. MAtx Gazt 74. Zumaiarrak jateko oitura duten jakia. NEtx Antz 114n. Jakiña da ere prailegaiak, [...] bertsoak kantatzeko zuten oitura. Gazt MusIx 167. Astoari ere artoburu pare bat emateko oitura genduan. BAyerbe 22. Ez dut teatro-gaiak aipatzeko ohiturarik. MEIG I 192.
    v. tbn. Lard 37. Aran SIgn 85. Arriand Io 18, 39. Anab Poli 60. Erkiag BatB 31. Berron Kijote 163. Ataño TxanKan 230.
    azpiadiera-1.1
    (Con -rako).
    Edanerako oitura duenak. AA III 370. Ortarako oitura genduan. JAzpiroz 54.
    azpiadiera-1.2
    (Con -t(z)en).
    Oitura dutenek elizakoak ematen. FIr 188. Bertsolariak oitura baitu / esaten urtegarrena. Or Eus 425.
    azpiadiera-1.3
    (Con -t(z)ea).
    Oitura ete dozue semiekaitik erosta egitea? Bilbao IpuiB 173. Apari ostean lan egiterik ez dot oitura. Ib. 191. An oitura dute elizatik atzeraka ibiltzen ateratzea. Anab Poli 64. Urteroko oitura det, egunari dagozkion iru-lau bertso bertan kantatzea. Basarri 63. Oitura dozue Pazkoz nik bat askatzea. Ker Io 18, 39 (Arriand azkatuteko zubei otturea dozube).
    azpiadiera-1.4
    (Con part.).
    Sokea kendutakoan, oitura degu belarra dana zabaldu. BBarand 48.
    azpiadiera-1.5
    Gurutzez eta katez / ara bear da igo. / Ala zuten oitura / asabak lenago. SMitx Aranz 119. Illuntzerako etxera Orejako gazte guziak batera. Orrela baitzuten oitura. JAzpiroz 172.
    azpiadiera-1.6
    (En frase relativa, con bezala, legez o similar). v. OHITURA BEZALA, OHI BEZALA.
    Joan zitzaiozkan eta etzan ziran, oitura zuten bezala. Lard 475 (v. tbn. Inza Azalp 124 oittura zuan bezala). Bere gelatxoan, oitura eban legez barruari astertu bat emoteko gurarian. Ag AL 66. Ikusten zaizkie arpegi-buruak oial zuri batez estalita, Usauriko inguruetan oitura dan bezela. Anab Usauri 13. Lauretan, oitura dunez, Lopategiko Agustinen billa dijoa. TAg Uzt 33. Oitura duan bezela, neurriz kanpo zerbait edana dago. Basarri 145. Andra eskale bat euki det lentxeago, oitura degunez, barrura sartuta. NEtx Antz 95. Oitura iuekenez, Benito ta Iñaki atzo be gabeko bederatzirak inguruan etorri ei zoazen erromeritik etxera. Bilbao IpuiB 55. Andik urten eta, oiturea ebanez, Oriomendira joan zan. Ker Lc 22, 39 (Ir YKBiz 452 oitura zuenez; He ohi bezala, TB ohitzaren arabera, Oteiza oi zuan bezela, Dv, Leon, IBk ohi zuen bezala, Brunet oitua zegoen bezela, Ol, BiblE o(h)i zuenez). Eskubiko beatz batekin sudurra jo, oitura zuan bezela. JAzpiroz 104.
    azpiadiera-1.7
    Eztarri legun batek aurretik / --apeza an bada, ark oitura-- / Angelus esan. ' Él lo hace por costumbre'. Or Eus 424.
    azpisarrerakoSense-3.2
    b) (Impers., con aux. intrans. de 3.ª pers. sing., y compl. con -t(z)ea). Ser costumbre.
    Nor nai dezute, Nazarenoa / edo a libra dezadan? / Da oitura bat libratzea / zuen Pasko egunean. Bast 30. Seindu handi batzuen ohitura zen, bere buruez agitz aphalki eta mesprezio handirekin mintzatzea. Dh 68. Oitura izandu da Gipuzkoan, partidu andi bat irabazitakoan itzneurtuak ifintea. Izt C 244. Oitura zan alderagitea arriari ardi guztiak bildurik. Ur Gen 29, 3. Antziñetako oitura zan, Euskalerrian, iljantzia, bear zanerako etxean gordeta idukitzea. Ag G 213n. Oitura da zuen artean, nik zuei atxillo bat askatzea Pazko-egunean. Ir YKBiz 490. Semea ikastetxera hunela bidaltzea Bilboko ohidura bada, Arrigorrietan beste ohidura bat dago. Osk Kurl 64. Arratiako erri danetatik Urkiolara antxiñetik oitura da San Antoniogana joatea. FEtxeb 75.
    v. tbn. Lard 141. Zab Gabon 87. Kk Ab II 189. Or Tormes 11n. Akes Ipiñ 15. Etxde JJ 82. Or Aitork 189. Lek SClar 112. SM Zirik 59.
    azpiadiera-2.1
    Kosta-erri ia danen / oitura bai ori: / urtero bialtzea / bi-iru mandatari. SMitx Aranz 237.
    azpiadiera-2.2
    (Con -t(z)eko).
    Komunio jenerala egiteko oitura bada, zu aietako bat izan zaite. ArgiDL 10. Oturuntza aundietan dantza zikin lotsagarriak egiteko oitura bazan. Ir YKBiz 206n. Astero, izaten zan [...] oitura emakumeak ildegira joatekoa. Anab Aprika 15s. Bada oiturea basetxekoak erririk-erri ta baserriz baserri ibilteko. Erkiag BatB 116. San Juan sua egiteko oitura zan gure etxean. MAtx Gazt 54. Oitura zan txerri erregaloak partitzeko auzoan. BBarand 39.
    azpiadiera-2.3
    --Goiko bidetik! --Ez orixe! Beko bidetik duk oitura! NEtx LBB 185.
    azpiadiera-2.4
    (En frase relativa).
    [Aurrak] izango dirala jasoak, [...] oitura dan bezalaxen. Izt C 240 (v. tbn. Tx B 187, JMB ELG 49, Uzt Sas 349 oitura dan bezela; Lard 192 oitura zan bezala). Oei ere eman zitzaien oitura zana. Zab Gabon 46. Gaur oiturie dan bidetik dabixela etxeko mutillek eta neskak. Kk Ab II 54. Aldi areitan otturea zan lez, [...]. Otx 37s (v. tbn. AB AmaE 342 oitura dan legetxe; Enb 86 oiturea dan lez; Kk Ab II 126 oitura dan lez). Apaizen oitura zanez, zotz-egin zuten. Ir YKBiz 2 (v. tbn. SMitx Aranz 42 oitura zanez). Euskalerrian oitura danez, au galdegin zienat: [...]. Or QA 188 (v. tbn. oitura danez en Or Eus 133, Etxde JJ 49, Bilbao IpuiB 150). Oitura zan moduan, senitxarte ta auzukuak gau-belia eitera juango zirala. M Zirik 12. Asten giñan otoitzean, / [...] oitura zan bakoitzean. Uzt Sas 70. Galletak eta ardoa atera omen zizkieten, oitura zan bezela. JAzpiroz 120. Lenengo deia elizan, oitura dan legez. Gerrika 119.
    azpisarrera-4
    OHITURAKO (H (+ oi-)). "Habituel, accoutumé. Oiturako zure esanak dira oiek" H.
    [Fedia izan leiteke] lenengo oitarra, oiturakua edo habituala, eta eginzakua edo aktuala. Astar II 5. Euskal kantika xahar eder batzu grabatuzko disko sano bat, Bihotz Sakratuarenak eta beste, denak ohidurako kantu xaharrak. Larre ArtzainE 283.
    azpisarrera-5
    OHITURAN. Al modo (de). v. OHITURARA.
    Lengo oituran ospatutzeko / Santa Agedaren bezpera. Uzt LEG I 193. Nekea asko gitxitzeko biderik egokiena, bedar-zelai bigurtzia zan; baña ez aurretik genkarren oituran, alpalpa, sekulebedar, pabotx, eta onek ipiñita. Gerrika 147s.
    azpisarrera-6
    OHITURAPEAN. Con experiencia.
    Eizaketan, artean zaleak ziranak ikustea, [...] gerora bere esku ta bere kabuz ibilli zeitean, jakituriaz, oiturapean. Erkiag BatB 41.
    azpisarrera-7
    OHITURARA. Al uso (de). v. OHITURAN.
    Ordun erabaki zuten, samiña sogortzeko ta ez aspertzeko, Sortaldeko oiturara eresi ta Salmu kantatzea. Or Aitork 224. Bigarren igandeko estropadea, orduko oiturara, aurreko igandean lenen eta bigarren gelditu ziran[ak] jokatu ebela. Etxabu Kontu 157. Lengo oiturara eskola gabe lanean asita azkar. Insausti 119.
    azpisarrera-8
    OHITURAZ (oi- A DBols 241). Por costumbre; habitualmente, normalmente.
    Ez erortea bekatu benialetan arinki, sarri, gogo osoz, oituraz ta kontu gabe. Mg CC 233. [Paseoa, jokoa, dibersiñoa] bere neurrian, gatza legez, ez ekandu-oituraz ta ofiziotzat. Añ LoraS 153. Gurasoak, sarritan edo oituraz botatzen badiezte birauak ume ta mirabeai. AA II 31. Naiago dutela artoa, garia baino; zergatik ondo dakiten oituraz, talo bero guria obea dala. Izt C 28. Itxiak egon bear dute, Ama Gipuzkoaren aginduz ta oituraz. Ib. 211. Legez ez bazan ere, oituraz debekatua zalako. Lard 465 (v. tbn. Or Aitork 66 y Berron Kijote 190 oituraz naiz legez). Laster jiten zitazü gogoala hun zaitadana, edo ohidüraz lakhet zaitana. Ip Imit III 48, 5 (Pi oituraz; SP, Ch usantzaz, Mst kostümaz, Ol oikundez). Mezan eskaiñi ziten / oituraz zor dan ogia. Or Eus 417. Oituraz mozkortzea. "Embriaguez habitual". EAEg 15-1-1937, 812. Bear dan lez arrantzateko [...], oituraz ipiñitako arau edo legeak ba-dira. Etxabu Kontu 222. [Lagunekin itzegitera joaten nintzan] lenengo, bearra zanean; laister, aitzakiak billatuta; eta, azkenean, batere aitzakirik gabe, oituraz. JAzpiroz 222. Azkuek baino eremu zabalagoak hartzen ditugu ohituraz. MEIG VII 81.
    v. tbn. Dh 233. Oi-: Gco II 17. Bv AsL 125. Itz Azald 89.
    azpisarrerakoSense-8.1
    Sudur ziloak ohituraz baño zabalago zeuzkan. Osk Kurl 102.
    azpisarrera-9
    OHITURAZ KANPOKO; OHITURAZ KANPORAKO. Inhabitual, desacostumbrado. "Afaria oituraz kanpokoa zan (G-azp-goi)" Gte Erd 236.
    Gaxo oek edukitzen dute oituraz kanporako bizimodu bat. Aran-Bago ManMed 256.
    azpisarrera-10
    OHITURAZ KANPORA.
    De modo inhabitual.
    Ohituraz kanpora azkenengo aldijan egingo dituzubén okasinoe onetan. (1859). BBatzarN 183.
    azpisarrera-11
    OHITURAZKO (V, G, AN ap. A; H; oi- Lar, Añ, H; ohidurazko Dv A). Habitual, rutinario; habitual en otro tiempo. "(Eso es de) tabla" Lar. "Habitual" Añ. "Hizkuntza gisa hori ohiturazkoa du" H.
    Bekatu asko ta oiturazkoakin beltzitu dan anima. Mg CC 81. Oiturazko pekatua, argaltasunekoa da edo maliziazkoa da? Gco II 5. Utsegiteak oiturazkoak eta berrizkaturarekin badira, [...]. AA III 526. Jostaketa oiturazko oezaz landara. Izt C 214. Etxera zanean, bere oiturazko bizitzari ekin zion. Lard 156. Pekatari oiturazko, aldakor, onbear triste hura. Arr May 179. Antxiñako euskaldunak ori [nauskeri ta jauntxukeria] galerazteko oiturazko legea eukela. Eguzk GizAuz 36. Bizilagunak dituzten etxeak eman bitzate oiturazko otorduak. EAEg 19-2-1937, 1107. Gure eliza askotan oraindik oiturazko sermoi batzuk egiten dira euskeraz. Vill Jaink 8. Ekarri eben oiturazko salda, patata, aza-trukutz, sebo bildriz batzuk uretan dantzan da txusko bana. Gerrika 102. Bizimodua, uste, iritzi eta sinesteak ohiturazkoak ziren, gurasoengandik zetozenak. MIH 227. Nahiago izaten ditu esaera berriak, gutxi edo behin ere ez entzunak, ohiturazkoak baino. MEIG II 85. Ohiturazko gertakariari, betikoari, egungoari zein biharkoari. MEIG IV 102. Ez nuen ohiturazko martxa segitu. MEIG VI 138.
    v. tbn. Oi-: AzpPr 131. Ag G 107. Or Aitork 64. Osk Kurl 211. Erkiag BatB 186.
    azpisarrerakoSense-11.1
    Oitura edo ekanduzko pekatuba. Astar II 114 (tbn. en Añ EL1 54).

    ohitura

    ohitura
    << ohi 0 / 0 ohol >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper