OEH - Bilaketa

782 emaitza dantza bilaketarentzat

Sarrera buruan (119)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 koko.
sense-1
1. (V; H (V, G)) Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg .
Insecto; bicho. "Insectos, y por extensión todo ser viviente de reducidas dimensiones" Etxba Eib. "Orrixa atakatzen dau kokuak" Elexp Berg. "Kokue: 'coleóptero' edo ain zuzen 'escarabajo de la patata' deritxoen zomorroa" (V-m, comunicación personal) ABibl.
Soloko koko saltokarijak. fB Olg 83. Gari kokuak jana. Astar II 166. Kokuak aintzira-ziar ibilten dira. Altuna 23. Gorputzean kalte egin leikioen koko galgarriak. GMant Y 1933, 190. Koko edo zomorro txiki bat tapiz baten barnean balego. Vill Jaink 51. Ortxe dagoz lurrean pisti ta zomorroak. Ortxe ditugu gatxaren koko guztiak! Erkiag BatB 197.
azpiadiera-1.1
(Fig., aplicado a personas).
Ator, ator, kokoa, nora juan aiz, ago emen gizona bekala. "Ruin, caso menguado" . (Arruazu, 1659) ReinEusk2 168.
sense-2
2. (G-to, AN-larr-5vill-ulz-erro-olza, L, B, BN, S; Hb, Dv, H; kh- Foix) Ref.: A; VocNav (cocos, cócuas); P. Salaberri FLV 1989, 55ss.; Satr ib. 61ss.
Apodo que se da a los habitantes de comarcas situadas (inmediatamente o no) más hacia el Sur. "L'on dit en basc. fr. de tout espagnol, soit basque, soit castillan" H. "1.º (L, BN, S), apodo que se da a los españoles; [...] 5.º (B), apodo de los habitantes del valle de Ulzama" A. "Espagnol, kkhoko (surnom)" Foix. "En el mercado de Tolosa llaman [...] kokos a las mujeres que venían de [...] Araiz y Larraun" Camp in Mok 14n. Para una información más detallada del uso en cada localidad, v. los dos trabajos de FLV citados.
Español kokoaren kontra / heldu gira gogotik. Iraultza 128. Franzesa joaiten bada / geldi eta manso, / koko ezur andiak / etorriko franko. (In Mg PAb 170 ). Españako kokuen / orai ikustera. Xarlem 760. Batzu deitzen ditugu guk Españolak, edo gaizkiago dena Españolikoak, edo oraino gaizkiago kokoak. EskLAlm 1862, 4. (ap. DRA) Españaz mintzatü ziren ehunetan: / Ah! zer ardu gozuak kokuen lürretan! Const Eskual 20-9-1907, 4. Españaz mintzatü ziren ehunetan: / Ah! zer ardu gozuak kokuen lürretan! Const Eskual 20-9-1907, 4. Kokoen errirantz bidekatu ote naiz? Zink EEs 1926, 87. Koko geienak diran bezala, / ez da betazal gorrizu. "Los riberos" . Or Eus 236. Gendulaingo Kokoak / atzo ekarria. Ib. 367. Nork esango dio euskaldun Naparroako koko bati? Or EG 1952 (3-4), 23. Pikuak baino zimurragoak: / holaxe dira kokoak. (AN-ulz). Satr FLV 1989, 70 (hablando de los naturales de Valdizarbe).
sense-3
3. (Vc ap. A; Añ, Izt, Dv (V)). Bobo, bobalicón.
Sinistuten ez deutsuna da kokua. Ur CancB III 80. Lagun ain kokoak. AB AmaE 324. Kokotzat daukez eta zorotzat. Azc PB 362. Buru-auste andiak emongo dautsaz orrek, koko orrek oraindiño. A BeinB 44. Uste al dozu mutil au kokoren bat dala? Or Tormes 23. Dana siñisten dauna... kokua galanta. Enb 178. Kokotzat ebillen Batista kojua. SM Zirik 103.
azpiadiera-3.1
"(V-arr), jugador a quien otros tres en connivencia le engañan, en una partida de dos a dos" A.
sense-4
4. "Fantasma, que pone miedo, (V) kokoa " . "Haur hizkeran, zomorroa, mamua. Koko etorrikoa e? " ZestErret.
sense-5
5. (V-arr-m-gip) Ref.: A; Etxba Eib .
Máscara, persona disfrazada. " Oingo urtian koko gitxi ibilli da Aratostietan " Etxba Eib. Cf. KOKO-JANTZI.
Koko arek aiñ ei eban Batista kojuaren aide berdintsua. SM Zirik 103.
sense-6
6. "(S; Alth), meule de foin en train de déssecher" Lh.
sense-7
7. (AN-larr-ulz-erro) Ref.: P. alaberri FLV 1989, 56.
Comarca meridional. v. KOKO-HERRI.
Beste zenbait erritan Zanpantzar zikiña, / Kokoetan "Osaba" sabelzai lizuna. Or Eus 139. Basaburuan deitzen diote / alde honi kokoa [se ref. a Valdizarbe] . Satr FLV 1989, 70.
azpisarrera-1
KOKOAK JOTA. "Kokoak yota dago, está apoltronado (V-m)" A EY III 247.
azpisarrera-2
KOKO-ALDE. Zona meridional. v. KOKO-HERRI.
Koko aldetik e(re) asko etortzen zaizkio. (AN-larr). Satr FLV 1989, 64.
azpisarrera-3
KOKO BELTZ. Español (expresión despectiva).
Koko beltzak ez gaitu segur urrikari, / xixpaz eskaintzen dio frantses gizonari. Iraultza 93. Ago demuntren koko beltza, ago! Barb Sup 131. Mugaz haindian kausitu zituzten ainhitz jende on, bihotzdun, bainan ere koko-beltz batzu arras ozarrak eta bertzen garizumaz beren ihautiriaren egiten zutenak. Etcheb Obrak 57 (ap. DRA).
azpisarrera-4
KOKO-DANTZA (AN-ulz ap. VocNav). Nombre que recibe el ingurutxo en Basaburua Mayor.
azpisarrera-5
KOKO EGIN. Hacer burla, burlarse. Cf. LexHNav I 94 (Puente la Reina, 1586): "Le han hecho cocos y le han dado muchos igos con los dedos".
Pekatu mortalian [Meza] enzutia [...] da Jesu Kristori siñu ta koko egitera eltzeia. CrIc 151.
azpisarrera-6
KOKO-EGUN. "Carnaval" Etxba Eib.
azpisarrera-7
KOKO-HERRI (AN-erro). Ref.: P. Salaberri FLV 1989, 55. Comarca meridional (v. supra (7)).
Non da, koko-errriko bidea artu ez dedan okerrekoz? Mok 14. Beti-betiko leizera bedi / sugetzar Koko-erriko. "De la Ribera" . Or Eus 256.
azpisarrera-8
KOKO JANTZI (V-m-gip). Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg.
a) Disfrazarse. "Bazoiaz aurten koko-janztera?" Etxba Eib.
Gaur aratoste dok, eta koko jantzita juan biar yuagu errira. Kk Ab I 56. Aratoste batzuetan koko jaztia nai ei eban. SM Zirik 103. b) "Disfraz. Badira urte guztian koko-jantzixa erabiltzen dabenak" Etxba Eib.
azpisarrera-9
KOKO-JENDE. v. supra (1).
Gogora dio Koko-jendeen / esku ta biotz zabala. "Los riberos" . Or Eus 237.
azpisarrera-10
KOKO-LAINO. "Kokoláñua, egoláñua, la niebla fría que viene del sur en invierno" Iz Ulz.
azpisarrera-11
KOKO MIKO. Soniquete de canción infantil.
Koko Miko, Koko Miko, / geldirik or mutiko! NEtx LBB 317.
azpisarrera-12
KOKORIK (Estar, etc.) atontado.
A! Lorentzo! Lorentzo! zu orren kokorik / egongo ziñeala eneukan usterik. AB AmaE 324.
azpisarrera-13
KOKO TXIKI. "Insectos, clase de los insectos, mejor dicho, de los artrópodos" Etxba Eib.
azpisarrera-14
KOKO-XEHE. "Kokoxe, microbio" Zam Voc.
koko
<< KOKEL-DANTZA 0 / 0 KORAPILOZKO DANTZA >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper