Onom.: Unum cubilare quod dicitur Issaxiarraga. (1072) Lac VM 35.
Unum linarem in Isasartea. (1157) Arzam 288.
sense-1
1.
(gral.; SP, Lar, Añ, Hb, vEys, Dv, H);
isas (Lar( inAq 1389));
isets (AN-ulz, B);
itsas (L-ain, B; VocB);
itsats (L, B; Dv);
itxes (B);
jats (L, BN; HtVocGr 332, LarSup, Hb, Dv);
iats (H)
Ref.:
A(isats, itsas, itsats, jats);
AApend(itxes);
IzUlz(isétsa);
IzetaBHizt(isets). Escoba.v. erratz (2), isuski. Isatsaz maiz iragaiten den etxea. Ax 540 (V 347).
Hiriak behar luke / jatsaz ongi xahutu. Iraultza 156.
Jatsaz nahi dira ontsa garbitu aldi oroz. DvLab 217.
Haltsa eta jatsa biak higoaltsu."C'est jus vert ou vert jus: même chose".HbGH 1929, 91.
Eskuen artian zeukan isatsa. BvAsL 140.
Mandioa isats da izuzkeagaz igortzi. AgAL 88.
Bere jats larria. BarbSup 100.
Ark barra ditun agotz gariak / Garazik isatsez bildu. OrEus 347.
Atso beltzak, yats batian zaldizko, ximindegiari behiti sukaldetan sartzen direla. Zub 37.
Pala-jatsekin urrundu zuen zakur-mokordoa. LfMurtuts 20.
Aintzineko tentearen gainean ezarria zuen lore-buketa bat, eta ezpatan (gibeleko tentea), jatsa zahar bat.LarzGH 1959, 86.
Ez duzu, ni biltzeko, zure sudur petik / Jats-brana horren beharrik. Herr 22-9-1960, 4.
Itsas bat eskuan zuala. OskKurl 145.
v. tbn.
Jats: Laph 189. Etcham 181. Larre ArtzainE 42.
sense-2
2.
(gral.; Lar, Hb, Lcq 68, H);
isas (ArzdiPlant1 276);
isets (G-to);
isetz (ArzdiPlant1 276);
itsas;
itsats (L, B; H);
iatz (AN-burg);
jats (Hb);
itxasiRef.:
A(isats, itsats);
ArzdiPlant1 276;
IzTo(isets). Retama.
"Con retama, que en vascuence llaman ichasia"(Goizueta, 1588). LexHNav I 88.
"(Sarothamnus scoparius), retama"ArzdiPlant1 276.
Isats, untz eta beste zenbait orni mueta. IztC 160 (124 isatsa).
Urki, gorosti, txillar ta isatsak. AgG 201.
sense-3
3.jats (L, BN, S ap. A
; Lcq 171, Dv);
iats (H). Sorgo.
"Sorgo à balais"Dv.
"Plante, approchant du blé de Turquie, dont on fait des balais"H.
Cf. xats.
azpisarrera-1
ELIZA-ISATSv. eliza.
azpisarrera-2
ISATS BELTZ. "Jats-beltz (BN-lab; Dass), genêt à balais"Lh.
azpisarrera-3
ISATS-DANTZA (B)
Ref.:
VocNav;
CEEN 1971, 185. Nombre de una danza-juego.
azpisarrera-4
ISATS-GAI. "Isats-gaia, retama"VP 38r.
azpisarrera-5
ISATS-GIDER. "Jats-gider (Hb), manche à balai"Lh(pero no lo encontramos en Hb).
azpisarrera-6
ISATS-ILAR.
azpisarrerakoSense-6.1
a)"Iats-ilhar, genêt d'Espagne"H.
azpisarrerakoSense-6.2
b)"Iats ilar (BN-baig), escoba de brezo. (AN-araq), isats ilarra"SatrVocP.
azpisarrera-7
ISATS-ILARRAKA. "Isesilarráka, isétsillerráka, el escobón"IzUlz.
azpisarrera-8
ISATS MOTZ. "Isasmotz, escoba pequeña"AspLeiz.
azpisarrera-9
ISATS TXIKI. "Pala de hierro y escobita corta, ihats ttipia, imilitxa (BN-baig)"CEEN 1969, 142.