Onom.:
Unum cubilare quod dicitur Issaxiarraga. (1072) Lac VM 35.
Unum linarem in Isasartea. (1157) Arzam 288.
1.
(gral.; SP, Lar, Añ, Hb, vEys, Dv, H),
isas (Lar ( in
Aq 1389
)),
isets (AN-ulz, B),
itsas (L-ain, B; VocB
),
itsats (L, B; Dv),
itxes (B),
jats (L, BN; Ht VocGr 332, Lar Sup, Hb, Dv),
iats (H)
Ref.:
A (
isats, itsas, itsats, jats
);
A Apend (
itxes
);
Iz Ulz (
isétsa
);
Izeta BHizt (
isets
)
.
Escoba.
v. erratz
(2),
isuski.
Isatsaz maiz iragaiten den etxea.
Ax 540 (V 347).
Hiriak behar luke / jatsaz ongi xahutu.
Iraultza 156.
Jatsaz nahi dira ontsa garbitu aldi oroz.
Dv Lab 217.
Haltsa eta jatsa biak higoaltsu.
"C'est jus vert ou vert jus: même chose"
.
Hb GH
1929, 91.
Eskuen artian zeukan isatsa.
Bv AsL 140.
Mandioa isats da izuzkeagaz igortzi.
Ag AL 88.
Bere jats larria.
Barb Sup 100.
Ark barra ditun agotz gariak / Garazik isatsez bildu.
Or Eus 347.
Atso beltzak, yats batian zaldizko, ximindegiari behiti sukaldetan sartzen direla.
Zub 37.
Pala-jatsekin urrundu zuen zakur-mokordoa.
Lf Murtuts 20.
Aintzineko tentearen gainean ezarria zuen lore-buketa bat, eta ezpatan (gibeleko tentea), jatsa zahar bat.
Larz GH
1959, 86.
Ez duzu, ni biltzeko, zure sudur petik / Jats-brana horren beharrik.
Herr 22-9-1960, 4.
Itsas bat eskuan zuala.
Osk Kurl 145.
v. tbn.
Jats: Laph 189. Etcham 181. Larre ArtzainE 42.
2.
(gral.; Lar, Hb, Lcq 68, H),
isas (Arzdi Plant1 276),
isets (G-to),
isetz (Arzdi Plant1 276),
itsas,
itsats (L, B; H),
iatz (AN-burg),
jats (Hb),
itxasi
Ref.:
A (
isats, itsats
);
Arzdi Plant1 276;
Iz To (
isets
)
.
Retama.
"Con retama, que en vascuence llaman ichasia
"
(Goizueta, 1588).
LexHNav
I 88.
"(Sarothamnus scoparius), retama"
Arzdi Plant1 276.
Isats, untz eta beste zenbait orni mueta.
Izt C 160 (124 isatsa
).
Urki, gorosti, txillar ta isatsak.
Ag G 201.
3.
jats (L, BN, S ap. A
; Lcq 171, Dv),
iats (H).
Sorgo.
"Sorgo à balais"
Dv.
"Plante, approchant du blé de Turquie, dont on fait des balais"
H.
Cf. xats.
ELIZA-ISATS
v. eliza.
ISATS BELTZ.
"
Jats-beltz (BN-lab; Dass), genêt à balais"
Lh.
ISATS-DANTZA (B)
Ref.:
VocNav
;
CEEN
1971, 185
.
Nombre de una danza-juego.
ISATS-GAI.
"
Isats-gaia, retama"
VP
38r.
ISATS-GIDER.
"
Jats-gider (Hb), manche à balai"
Lh (pero no lo encontramos en Hb).
ISATS-ILAR.
a)
"
Iats-ilhar, genêt d'Espagne"
H.
b)
"
Iats ilar (BN-baig), escoba de brezo. (AN-araq), isats ilarra
"
Satr VocP.
ISATS-ILARRAKA.
"
Isesilarráka, isétsillerráka, el escobón"
Iz Ulz.
ISATS MOTZ.
"
Isasmotz, escoba pequeña"
Asp Leiz.
ISATS TXIKI.
"Pala de hierro y escobita corta, ihats ttipia, imilitxa (BN-baig)"
CEEN
1969, 142.