Harremana

    OEH - Bilaketa

    783 emaitza dantza bilaketarentzat

    Sarrera buruan (119)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 aulki.
    sense-1
    (V, G-goi; Lar, Añ, Dv (V, G), H); alki (V-ger, G, AN-erro-ulz, L, B, BN-baig; Lcc, SP, Ht VocGr , Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr , VocB; alkhi L, BN; Urt, Ht VocGr , Arch, Lecl, Dv, H); ailki; aurki (V-arr-ger-m-gip, Ae; Añ); arki (BN-baig) Ref.: A (alki, arki, aulki, aurki); A Apend (alki, aurki); EI 385; AEF 1926, 76; Urkia EEs 1930, 10; Iz ArOñ (aulkíxa), Als (alkiya), Ulz (alkíe); AtBou 366; Echaide Nav 189; Etxba Eib (aulkixa, aurkixa); Elexp Berg.
    Silla; taburete; banco (de madera o piedra), escaño. "Banco", "escaño de asentar, alkia" Lcc. "Banc, siège, escabeau" SP. "Assidet in sella, alkhian dago" Urt II 461. "Scabellum accline, akhi [sic, por alkhi?] makhúrra" Urt I 81. "Banc", "siège" Ht VocGr 332 y 424. "Banca" Lar y Añ. "Bandín, asiento en la galera, ontzietako alkia" Lar. "Entremiso, banco largo en que hacen los quesos, gaztakintzako maia, alkia" Ib. "Tabanco, atariko denda, alkia" Ib. "Escabel: (c.) aurkia, aulkia, jarlekua" Añ. "Asiento, se aplica a la silla del Tribunal o a su autoridad" Mg VersBas voc. "Banc" Lecl. "Kadira, alkia, le siége, la chaise" Arch VocGr. "Alkhi, banc, siège, établi de menuisier" Dv ( A). "Aulkia (V, G), banc" H. "Alkhia, en général, siège; banc et diverses sortes de sièges" Ib. "Banco de madera" VocB. "Aulki (Vc, G-goi), silla, trono" A. "Silla pequeña de madera (AN-erro)" A Apend. "Se construyen en casa banquillos (= aurkie)" (V-arr) AEF 1926, 76. "Aulki. Eseritzeko zurezko jarlekuak" (V-gip) Urkia EEs 1930, 10. "El banco" Iz ArOñ, Als. "Alkíe, el banco; alkí bet" Iz Ulz. "El taburete aulki, de madera de haya, de asiento circular, fijo sobre tres patas" (G-goi) AEF 1955, 136. "Taburete. Aurkixa artu eta jarri maira, eta galdarakada esnia sabeleratu dau kiñu baten. Etxba Eib. "Taburete de sentar" Ib. "Taburete que se usa para ordeñar vacas. Txalak ostikaria bota zeban da esne-baldia, aulkixa ta danak aidian. Beste eginkizun baterako ere izan daiteke" Elexp Berg. Cf. Ur Carta a Bon BAP 1957, 258: "Alkia y aulkia ambos son usados; pero creo debe ponerse aulkia". v. ARRAUN-AULKI, HARRI-A., belaunaulki, besaulki, DIRU-A., EPAI-A., eseraulki, GOTZAIN-A., kadira, oinaulki, predikaulki, PREDIKU-A., SERMOI-A., ZEHAR-A.. Tr. Documentado tanto al Norte (no en autores suletinos) como al Sur desde los primeros textos. Los autores vizcaínos emplean la forma aulki (aurki en Añibarro, Lauaxeta y EZale, y alki en un ej. de Eguzkitza). En el resto de la tradición meridional se emplean tanto aulki como alki, coexistiendo frecuentemente en un mismo autor. Se documenta además arki en Altuna y T. Agirre (Uzt 123 y GaGo 80), y aurki en F. Etxebarria (96). Para la var. aulgi v. AUZI-AULKI. Al Norte se emplea alkhi, ya desde los primeros textos; Harizmendi usa la forma ailki, y en SenperEus (75) aparece arki. Aulgi que aparece en Uriarte (CancB III 94), se debe a un error de transcripción (en Ur PoBasc 62 aulki). En DFrec hay 33 ejs. de aulki y 9 de alki, 3 de ellos septentrionales.
    Dardoak eginarren bere aldia, / Olaso da ene egoteko aulkia. Olaso 3s (tbn. en RG B 61). Eta aulkiak eta oeak pere. fJZ 98. Eta tronoaren inguruan ziraden hogei eta laur alkhi, eta alkhi gainetan ikhus nitzan hogei eta laur Anziano iarririk. "Sieges". Lç Apoc 4, 4 (TB alki, Dv alkhi, Ur (V), IBk, IBe aulki; Ur (G) esertoki; Ip jargia). Eta hura [Pilates] alkhi iudizialean iarririk zegoela. "Au siege judicial". Lç Mt 27, 19 (He bere kadiran). O Iongoiko [...] Urrikal bekizu zeñen / Baita urthaburua. / Errepausuzko emozu / Zeruetan alkhia. EZ Eliç 81. Haurrek ilkhitzean habarrotsik egin ez dezaten, hobe da lehenik zein bere lekhuetan jar daitezin alkhiaren gainean. CatLav A, 8v (V 9). Arthiki zituen ganbiadoreen mahaiñak eta uso kolonba salzailleen alkhiak. He Mc 11, 15. Berri hauk entzutearekin batean, Heli erori zen alkhitik. Lg I 256. Igaten zen predikatzeko alkhirat. Lg II 227 (v. PREDIKU-AULKI). Trono-gisará dá alkía, / zetro-gisa kanabát, / soñetáko estalkía / purpurásko zatarbát. LE Kop 167. Artu egizu aulki au, ta jarri zaite. Mg PAb 118. Ez gatxakoz bildur izango, ez Marteren kanpuan, ez Auzitegijan, ez Batzaarreko aulkijan. Ib. 214. Exeri zan bera aulki eder batean. VMg 72. Ekusi dezue gerra onetan, nola andre arrotzak jartzen ziran [Elizan] gizonen alkietan. AA II 48. Topatzen det atsoa / etziñik lurrean, / alkitik eroria / sukal-bazterrean. It Fab 114. Hirur xangok zadukaten alki baten gaiñean, / Zapataintto bat hari zen kantuz bere lanean. Gy 79. Zer, uste zuen bada tronurako zela, / Urrez egin alkhia harentzat zagola? Hb Esk 171. Mila urthen buruan, Parisko hirian, / Bere haur ikusteko, erregen alkhian. Ib. 12 (v. ERREGE-AULKI). Israeltarrak auziak erabaki-lekuak edo Tribunalak errietako ateetan idukitzen zituzten [...]. Booz larrañetik erriko atera joan, eta aulkian jarri zan bere aldia zetorkion arteraño. Lard 161. Eta aulki bana arturik, eseri ziran andre Joxeparen ondoan. Zab Gabon 41. Eziñ exeriko gera / edozein alkitan! Ud 41. Elizan, ni nintzen alkhi berean yarria, bazuan nere hauzoko muthiko bat. Elzb PAd 20. Andre-dena Maria jarri zen bere Seme Dibinoak aphaindua idukitzen zion alkhi distirantaren gainean. Jnn SBi 50. Nola errege bat distiradura handirekin jartzen baita bere alkhi aberatsaren gainean. Arb Igand 67. Laneko alkiak, liburuak, jateko untziak. HU Zez 151. Zurezko aurki edo aulki txiki baten ganean iarrita egoan, kaltzerdia egiten. Ezale 1897, 149a. Sukaldean iarten ziran, zurezko aulki batzuetan. Ag AL 60.
    ( s. XX) Mai luze bat, maia beste luze diran aulki bi alboetan. Ag Kr 19. Elizkizun guztietan, an egongo zan Kitolis alkate-aulkiaren atzean, belauniko. Ib. 88. Kontxako aurrian eta beste leku askotan [...] eseriko dira zomorro batzuek arrizko alkiyetan, sillik ez pagatziatik. Iraola 69. Egon balitz jarririk plazaren sahetsetan diren harrizko alkietan. JE Bur 139s. Lengo atsoak aulkiya erre emen zuan maiatzian, erre liteke aulkiya orain ere. "(Se dice cuando en Mayo hace frío)" (G-goi). AEF 1921, 58. Eta arki (silla) baten jezarri ta luak artu eban. Altuna 64. Sotana ere, alkiaren adarrean [zegoan]. Or SCruz 27 (v. infra AULKI-ADAR). Erri bakotxak eukirik antxe / Beren aldunen aulkija; / An eiten ziran lagi guztijak, / An artu erabagija. Enb 47. Iruditegian zabalduak lastozko alkiak. (Acot. escén.). Alz Ram 110. Sagardotegiko aulkietan mai aurrean exeriak. Ib. 39. Uri andi baten inguruko zelai baten aulki batera igonda, asi ei-zan jakintsu ospatsu bat jentiari irakasten. Kk Ab II 109. Oaiñ emen deskantsatzeko / aulki edo sillak. Tx B II 225. Gizona zurrut lasai eginda / kantari dago alkiyan, / andriak lanak egiñik dabil / negarrez eta plakiyan. Ib. 172. Orai, lerro-lerro ikusten dituzun alki horietan dira jartzen meza-entzuleak. JE Ber 60 (v. tbn. 86). Ormea baiño enebazan ikusi; ez aulkirik, ez otaskarik, ez zizallurik. "Sin ver en ella silleta, ni tajo, ni banco". Or Tormes 67. Lendakari-aulki-atzean lau ate-morroi. Ldi IL 21 (20 alki). Oturuntzetan lenengo etzauntzak ta sinagogetan lenengo alkiak atsegin dituzte. Ir YKBiz 399. Galtzarbean liburu bat eta eskuan aulki txiki bat zeramazkiala. TAg Uzt 263. Othoitz-alkian da, belhaunikatua. Lf Murtuts 9. Andere xaharra jarri zen parkeko aulki bazter batean. Mde Pr 152. Haren oinetara jarri zen haurra, aulki apal batean. Mde HaurB 27. Uriaurre ta Zubiburu bakarrik bi alki artuta itxas ertzeko babes batean exeri ziran. JAIraz Bizia 22. Aurrez-aurre bazkal-mai luzea zegon alki banaka batzuz inguratuta. Etxde JJ 28. Ordubete ere gezur-aulkian eseri nintzalako. "In cathedra mendacii". Or Aitork 214. An, eliza zaarraren ondoko alkietan exeri izan naiz arratsaldea bukatzen betestera. Txill Let 129s. Bere senarraren alboan aulkian jesarrita, mies-erropa zuriak atonduten. Erkiag Arran 127. Esertoki nagusiaren inguruan, arrizko aulki lerroak urrenez urren zeuden. Zait Plat 21. Beste asko bezelaxen, gu ere aulki baten gañean etzan giñan. Salav 49. Aiuntamentuak elizako aulkia zeukan bear baiño motxago. And AUzta 86. Aristeus-en deitorak amaren belarriak zulatu zituen eta denak gelditu ziren zurtuta kristalezko alkietan. Ibiñ Virgil 114. Alkian jarririk / ni loerazteko / parabola luze bat / asmatu dit gero. Azurm HitzB 34s. Hameka urte inguruan utzi nituen alde bat eskolako alkiak. Xa Odol 27. Bere alkitikan altxarik. Alkain 28. Zurezko alki baten gainean. Etchebarne 29. Etxeko gora-bera nagusiena eroanaren aulkia utsik bat-batian. Gerrika 145.
    v. tbn. Apaol 95. A BeinB 68. Anab Usauri 40. Ol Apoc 4, 3. Otx 124. Muj PAm 8. NEtx Antz 128. Bilbao IpuiB 165. Basarri 21. Berron Kijote 213. Garm EskL I 52. Etxabu Kontu 181. Ataño TxanKan 238. Zendoia 198. Insausti 61. Alki: Echag 144. Lh Yol 31. Zerb Ipuinak 330. Ox 190. Eguzk RIEV 1927, 430. Lab EEguna 69. Ugalde Iltz 32. Ataño TxanKan 65. Alkhi: Prop 1880b 356. Herr 29-6-1961 (ap. DRA). Osk Kurl 126. Aurki: Añ NekeA 246. Laux BBa 108.
    azpiadiera-1.1
    (Como primer miembro de compuestos). "Alquicel, cubierta de banco [...] alki estalkia, alkigaiña" Lar.
    Yezarri nintzan aulki-ertzean. "Senteme al cabo del poyo". Or Tormes 79. Ene alki-lagun gaizoekin banagoke aitzina gogotik. JE Ber 88. Aurreko aulki-galdorrean erdi-zutik gurdiaren tarrataz balantzaka. TAg GaGo 79. Aulki-errenkada luzeak. Anab Aprika 32.
    azpiadiera-1.2
    Trono. "Aulki (Vc, G-goi), silla, trono" A. v. ERREGE-AULKI.
    Iesus berak ere dio agur handi egiten / Eta urrezko alkhian badu iarrarazitzen. EZ Man I 133 (H traduce 'sur un trône d'or'). [Ejiptuko erregek erran zuen:] hebrearren haurrak errezibitzen ditut zuen ordúan eta ikhusten alkhi gañean. Urt Ex 1, 16. Jarri zadiz, Fernando, / oasaben aulkijan. FrantzesB II 30. Gizonaren semea, [...], Aingeru guziak berekin dituela, datorrenean, bere aulki edo tronoan eseriko da. Lard 435. Ta ara, zeruan aulki bat yarria, ta aulkian norbait eseria. Ol Apoc 4, 2 (He, TB, Echn tronu, Dv jartoki, Ur (G) esertoki, Ur (V) jarleku, Ip jargia, Ker errege-jarleku, IBk, IBe errege-aulki). Aulkian bakarrik izango natzaizu aundiago. 'Uno tantum regni solio te praecedam'. Ol Gen 41, 40 (Urt solament hi baño haundiago nauk tronuz). Yaun-makilla izaki, alkian exeritzen dana, luzaroan ez dirauke. "El que ahora detenta el poder y el trono". Zait Sof 117. Aulki-aurrean, leiar antzeko itsaso gardena. Ker Apoc 4, 6 (He tronuaren aitziñean). Eta aulkiaren inguruan hogei ta lau aulki zeuden. IBe Apoc 4, 4 (IBk aulki nagusiaren inguruan; Lç trono).
    azpiadiera-1.3
    Silla de montar. v. ZALDI-AULKI.
    Bestelan gure astoak bioen kargakiñ, / Errotarañokoa egingo eban bardiñ; / Eta aulki bategaz lagun bi nik ariñ, / Serbiduko nituan arturik atsegiñ. AB AmaE 244. Asto onek, bein, urre ta arri-bitxidun aulkijakaz apaindduta joiazan ainbat eta ainbat zaldi-arin errotsu ikusi ei zittuzan. Otx 119. [Zaldiak] zein baño zein aulki, ugal, balazta ta anka-oial dotoreagoakaz apainduta. Bilbao IpuiB 21. Lagundu bezait mando-azpi ontatik ateratzen, aulkiaren eta eztribuaren tartean anka arrapaturik daukat-eta. "Entre el estribo y la silla". Berron Kijote 211.
    azpiadiera-1.4
    Asiento.
    Baldi onen bi ertzetan zeuden, elkarri begira, bi Kerubin eder, beren egoakin Jaunaren Gloriari egon-leku edo aulki guziz ikusgarria egiten ziotenak. Lard 83. Zugatz azpi baten billau dot aulkia, / Arria izan arren emen dot atsegin. AB AmaE 391. Eserita an ari zen baztar illunean, arri bat aulkitako. Or Mi 99. Kataberako arriurdin: orrela deitzen diote zegamarrak, iru arriz eginda dagon berezko aulki bati. SMitx Aranz 197n. Emen da pakea jabe, emen / aulki jori-garaian / Maite gorena dago. "Aquí asentado en rico y alto asiento". Gazt MusIx 109.
    azpiadiera-1.4.1
    Asiento (de un auto); butaca.
    Bazkal ondo ginauden beraz egun hartan, jateko lekutik pipatzekorat aldatuak, hemen alki guri batzuetan jarririk errara. JE Bur 92. Gure hiru andreak, otoaren gibel-alkietan ixil-ixila dagozi. JE Ber 96. Noizbait "Pidelen tarranta" azaldu zan ta aulki zikin baten gañean ia zilipurdika ere egin nuan. Anab Usauri 106. Sarritan [zineko] oialean azaltzen dan baño okerragoa ez al da alkitan gertatzen dana? MAtx Gazt 60.
    azpiadiera-1.4.2
    (Fig.). Asiento, morada.
    Exzellenzia hunen lekhu eta alkhi prinzipala zen haren animá. Lç ABC I 3r. Baserrian da gure izkuntza, / euskera maitagarria, / euskal oituren gorde-lekua, / fede sendoen aulkia. BEnb NereA 100.
    azpiadiera-1.5
    (Empleado como símbolo del lugar o posición ocupado por alguien en una casa, institución, congregación, etc.).
    Saindu guztien halaber sakratu konfraria / Merezi arau dutela zeñek bere alkhia. EZ Man I 135. Halaber tuk ene ordain Erromako hirian / Iarri diraden guztiak Piarresen alkhian. Ib. 33. Iainkoak emanen dio, / Aita Daviten ailki: / Iacob baithan mana dezan, / Koroaz eternalki. Hm 96. Egiori lurretik da, / Bere mugan ilkia: / Iustiziak zerutik du, / Behatzeko ailkia. Ib. 119. Bizitze guri bat zaramatela; nahi zituztela lehenbiziko lekhuak mahainean, eta alkhirik ohoratuenak tenplutan. Lg II 243. Jaungoikoak beregana Zumalakarregi eraman izan zebanean, Euskal-erri guztiak atsekabetu ziran arras; [...] beraren aulkirako beste alako bat topatu ezin zezaketekealako. Izt C 419. Bitartean zekusten, Judas saltzallea urkatuta, onen aulkia utsik zegoala: eta emen eseri zedin, artu zuten amabigarren Apostolu bat aututzeko asmoa. Lard 480. Absalonek, aitaren adiskidetasunera itzuli zanean, bere gaizki-egiñaren damurik etzeukan, aitak uste zuen bezala; ezpada bereala artu zuen, aitaren aulkian bera jartzeko asmoa. Ib. 196. Baldin nere azken helburua edo zeruko alkhia ez badut ardiesten? Dv LEd 52. Piarres eta Lainez nausi izendatu dituen Sapientzako eskol-etxean, [...]. Piarresen eta Lainezen mintzaire ederrak, heien berthute miragarriek, [...] mundu bat biltzen zuten heien alkhien ingururat. Laph 172. Eskualdunek Aita Sainduari [tít.] [...] Baiona izan dadin, / alkhi berezia, / Leskar et' Oloroni / izenez josia. / Eder da hirur lorez / Khoro bat jauntzia. Zby RIEV 1908, 607. Honorio irugarrena ondoren eseri zan San Pedroren aulkian. Bv AsL 213 (170 alki). [Jaun Handiak] arthiki [ditu] gizon botheretsuak bere alkhietarik eta altxatu xumeak. Jnn SBi 39. Begira zozue [eskuarari] zuen egoitzetan, etxekoen artean [...] orotan, bere zuzena: lehen alkia. HU Aurp 218. Ona Josetxo ontzi-buru edo capitán itxaso guztietan izateko eskubideaz; ona pillotukuntzako gorengo aulkian jesarritta, ogetalaugarren urtean. Echta Jos 245. Baitta Aitta Santuari ere Pedro Santuaren Aulkittik Kristau taldearen Erakusle bezela itzegitten duanean. Inza Azalp 86. Pedro deunaren alkira igo dan ezkeroz, Aitta Santua ez da gizon aldakor, utseginkorra Elizari dagozkion gauzetan. Ib. 101. Aspaldi gure artian diran jolas, birau ordikeri / Zikiñok kendu, dirialako gixadiaren galgarri. / Euren lekuan aulki bat emon / euzkel-oitura onari. Enb 55. Horra nola hamasei kardinalek Genevako kardinalea altxatu zuten jondoni Petriren alkirat. Zerb IxtS 107. Uste zuten, nunbait, Jainkoa bere aulkitik jaurtitzera zetoztela. Vill Jaink 43. Euskalerriko aldizkari ta egunkariak emon dabe Satrustegik Euskaltzaindian egin daben sarreraren barri. Euskaltzaindian, "Orixe" zanaren aulkian. Alzola Atalak 125. [Aita Santu] berriak hartu zuela kargua eta lehengo biek ez zutela azaldu gogorik zeukaten aulkia uzteko. MIH 80.
    azpiadiera-1.5.1
    "Aurki. Sitio, rango; bakotxak bere aurkia iduki dezala (Ae)" A Apend.
    azpiadiera-1.6
    Sede (papal). Cf. infra AULKI SAINDU.
    [San Pedrok] Aita-Santuaren aulkia zazpi urtean emen iduki zuen. Lard 505s. Ethortzen da Jondoni Petri Erromarat, eta han establitzen du bere Alkhia eta egon-lekhua. Ducq 53.
    azpiadiera-1.6.1
    San Pabloren gañean zearo itzegiten asi giñanean, esan zan, bere aulki-nagusia zazpi urtean Antiokian iduki zuela, eta andik Erromara aldatu zala. Lard 532.
    azpiadiera-1.7
    (Sentidos prop. y fig.). Pedestal, peana. "Alki, peana" A, que cita a LE.
    Oin aulki baten deutzagula gaur / Irudi on bat jarriten [Astarloa asko jakiñari]. [...] Eta begira zelan jausiten / Jakuzan lorak sorura; Zuri gorriak, urdiñ oriak, [...] bere irudi miragarria / Dagoan aulki ingurura. AB AmaE 121. Ama Birjiñaren aulkian jarriko lituke gogoz Balendinek neska biak. Ain eder eta ain zerutiar deritzaizkio. TAg Uzt 27. Gaurko eguna, gain ontarako egun gogoangarria / Bere aulkian ikusi baitet Amatxoren par-irria / Eleiz orretan, ezin kabituz, gaizki zebillen erria. Basarri 5. Urrutitik ikusten deguna, oso aundi jotzen degu, baiña artu-emana sortzen ba-zaigu berarekin, jaso genion alki goiti artatik berealaxe jeisten degu. NEtx LBB 169. Andik aurrera, gurasoez gain, nexka melar ura asi zan Ximonen biotzean aurreneko alkia artzen. Ib. 124. Or ari da Ezkurrako Patxi Kontra, Pago adarrera igo ta bere alkitzat duan adarra bera ebakitzen. Ib. 182.
    azpiadiera-1.8
    Lau partida badira, berez jokatuak xapelgo horren kondu... Ez ditake erran orainokoan nor diren jarriko hiru lehen alkhietan. Herr 17-5-196 (ap. DRA ).
    azpiadiera-1.9
    "Alkhi [...], traverse de bois sur les deux fourches du timon prolongé" Hb.
    azpisarrera-1
    AULKI-ADAR. "(V), pie de silla" A.
    azpisarrera-2
    AULKI-BERRITSU. Charlatán de feria. "Salta bancos, salta en bancos, alki berritsua" Lar. "Alkhiberritsu, saltimbanque" H.
    Asieran millaka Italian oi diran aulki-berritxu edo saltarietakotzat artu bazituzten ere. 'Saltimbanquis o charlatanes'. Aran SIgn 93.
    azpisarrera-3
    AULKI-BIZKAR. "Alki-bizkar, espaldera, respaldo. Errosarioko amabost gertaerak tarteka beste zerbaitekin daude alki-bizkarretan (1892)" JFlor. Cf. Garm EskL I 134: Eser-aulkiaren goia aldean, eserlekutik gora daukanean, bizkar eta buruko ziriak daramatzi, sillagaieri edo atzeko ankaeri loturik, bizkarraldea osatzen diotela. "Respaldo".
    azpisarrera-4
    AULKI-BURDINA. "Alkhi-burdina, valet d'établi de menuisier" Dv.
    azpisarrera-5
    AULKI-DANTZA; AULKIEN DANTZA. "Alki dantza o baile de las sillas (AN)" CEEN 1971, 182. Cf. VocNav: "Alki-danza. O danza de las sillas: Danza típica de Baztán y Larráun, en la cual los danzantes serpentean alrededor de tres sillas, hasta que uno de ellos pierde el compás o deja de dar alguna de las vueltas rituales, el que se equivoca es golpeado con alpargatas (Oscoz, Lesaca, Azpíroz, Maya). En otros pueblos de Baztán y Larráun, y en Viscarret (Erro), recibe el nombre de katadera-danza".
    Alkien dantza aurrena, / iñauteriz ager dena. "Lo primero representan la danza de las sillas". Or Eus 160.
    azpisarrera-6
    AULKI-HEZUR. Armazón de una silla.
    Alki-ezurra, bai, baiña alkiak ipurdirik ez. Or Eus 61n.
    azpisarrera-7
    AULKI LUZE (alki l. Lar, Añ (G); aurki l. Añ (V)). "Banco largo" Añ. v. jartegi.
    Arbola erdi erdiyan eta onen aurrean, alkiluzia ta maia. Sor AKaik 111. Udaletxeko agintariak euren betiko aulki luzean jarri ziranean. Ag Kr 207. Aramayoar agure zimelak ipiñi zituan atarte illun-illunian aulki luze bi, bata bestiaren urrengo. Kk Ab II 165. Mugarri ura zabaldu, alki luze biurtu. Ldi IL 83. Aulki luze batean, beste bi gizon eta emakume baten ondoan, irurak prantzesak, exeri giñan aurrez-aurre fakira geneukala. Anab Aprika 31.
    azpisarrera-8
    AULKIPE.
    (En casos locales de decl. sing.). Zona de debajo de la silla.
    Gero sartu da eseri lekuen azpiyan. [...] Azaldu zanian alki petik, arpegi guziya zeukan autsez betia. Iraola 67. Atsoak eta agureak ere aulkipean oñak geldiarazi eziñik zerabiltzkien leloaren arira dantzan. TAg Uzt 294.
    azpisarrera-9
    AULKI SAINDU. Santa Sede.
    Badakikezue badugula Alkhi Sainduaganik, bidez bide gabiltzanetan, Ofizio orde, Arrosario oso edo hamabortz hamarrekoen erraiteko baimena. Prop 1897, 140. François-Antoine Jauffret, Jainkoaren eta Alkhi Saindu Apostolikoaren graziaz, Baionako Aphezpikuak. CatJauf II.
    azpisarrera-10
    AULKI ZABAL. Silla, asiento ancho.
    Etzan iarten iñor Arnoldo zarra ugazabarentzat gordeta euki oi zan sukaldeko aulki zabalean. Ag AL 109. [Aita] or dago aulki zabalean, besodun zizaillutxoan jesarrita. Erkiag Arran 73. [Sukaldean] Jontxuk aulki zabal bat artu ta bertan jesarri zan. Ib. 73.
    azpisarrera-11
    AULKI-ZELA.
    Cierto tipo de silla. "Otra alquizela grande" (Pamplona, 1596). LexHNav I 23. Cf. zela.

    aulki

    aulki
    << ARTAJORRA-DANTZA 0 / 0 AURRESKU-DANTZA >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper