OEH - Bilaketa

782 emaitza dantza bilaketarentzat

Sarrera buruan (119)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
hobi.
tradizioa
Tr. Documentado en todos los dialectos. En DFrec hay 12 ejs. de hobi, 6 de ellos septentrionales.
etimologikoa
Etim. Probablemente de lat. *foueum; cf. gasc. hobi, cat. obi. La forma obia podría proceder de lat. fouea.
sense-1
1. (gral.; SP, Urt II 503, Lar, Mg PAbVoc , Añ (G, AN), Lecl, Izt 60r, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv (+ obi), H, Zam Voc ), hobia, hobe (Gèze 353), obri (Ae) Ref.: A; A Aezk 297 .
Fosa, sepultura. "Sepulcros de tierra virgen cavada entonces, a los cuales hoyos llamaban obiak " IC II 168. "En algunos dialectos, como V y G, es voz casi anticuada; siendo, al contrario, muy corriente en AN, L, BN-baig-ciz-mix, Sal, S, R" A. Cf. Ech 52r: "Beovia [...] que quiere decir camino de sepulturas". AxN explica thonban (95) por obian. v. hilobi.
Ama andreak apainketan obia. MLastur 7. Hilak oro, iaiki huna zuien hobietarik. E 61. Juramentu egiten jagot / obian datzan amari. Lazarraga A27a 1201v. Ortzi zuten obia batean. Ber Doc 110r. Bere buruei hobiak / darozte idekitzen. EZ Eliç 309. Letra gabeko aisia, deus eztakienaren alferkeria, gizon biziaren hobia da eta sepultura. Ax 42 (V 26). Eta loriosen xirlez / hurran gara hobiko. Hm 133. Hila obira, bizia zarera. Saug 42. Urkatu baten hobian ehun gaxtagin ehorzten dira. O Pr 459. Filosofa haren hobera eta tonbala. Tt Arima 119. Erregearen obian. Aleson 36. Jesüs-Krist bere hobitik elkhirik. Bp II 9. Harriz egin hobi berri batetan. Ib. 52. Bere hobietarik berriroki pitz-arazirik. ES 116. Zure eriotz eta obiaren bidez. CatBurg 47. Nola dan ikusten maiz / soro eder, loredun bat / ipar eri gaitzarekin / lore gozoen obia. Lar Gram 385. Hainitz saindu hillak zirenen gorphutzak bitztu izan ziren; eta hobietarik ilkhirik hura bitztu zen ondoan, ethorri izan ziren hiri saindurat. He Mt 27, 52s. Inguratu izan dute goardiariez hobia hura. Lg I 231. Harriak erditik egiten dira, hobiak zabaltzen. AR 162. Ánitz obia ilén idikizire. LE Doc 166. Obiaraño segitu bear du (102). LE-Ir. Antz azturak obiraño. AA III 286. Hobian zarratua izanen naiz. Dh 121. Obija edo sepultura baten lurrez estaldurik. Astar II 76. Kapilla nagusian arkitzen dan obia. Izt C 477. Arrez beteriko obi edo sepultura illun ta atsitu bat. Ur MarIl 34. Bi aingeru, bata obiaren buru aldetik eta bestea oñetan eserita. Lard 468 (26 obia baten). Eta arima hats bat [da] hobiraino dirauena? Hb Egia 23. San Pedroren obi artan. Bv AsL 39. Gorputza neukan obian. AB AmaE 9. Zarrak, naiz egon zarrez obiko atean, / ez ziran barkatuak, ain gutxi eriak. SBaroj in FrantzesB II 123. Kalbarioan, hobi saintian, lürra busti ondoan bere nigarrez. Ip Hil 187. Dantza jende gazteen garbitasunaren hobia dela. Arb Igand 143. Komentuak agitz euskeraren obiak dira. A Ardi 81n. Obi dontsuen (dólmenes) zaindari zaude. EA EEs 1924, 246. Karlos errege eta Leonor erregina zirenen hobia. JE Ber 24. Ixen bako obijan datza. Laux BBa 84. Hobia zabaldua eta hutsa. Zerb IxtS 91. Sartzen yunate gorputza obira. Or QA 116. Au aberats purrukatu baten obia da. Anab Aprika 15. Arrunt bertzelakatu da azken gertakari hauien ondotik... Horiek daramate obirat. Larz Senper 118. Aindu eban arlandozko obia. Etxba Ibilt 490. Hobia diogü harriz / üngüatürik han ützi. Casve SGrazi 158. Ildakoari obia ta biziari ogia. EZBB II 16.
v. tbn. Arg DevB 162. Gç 50. OrorbSerm 98. Mb IArg I 334. Cb Eg III 328. Lg II 285. Ub 93. Mercy 35. Monho 76. Mg CC 248. Añ EL2 99. UskLiB 60. Jaur 367. JJMg Mayatz 205. Gy 87. Dv LEd 18. Laph 214. Arr GB 18. Samper Mt 27, 7. CatS 28. Sor Bar 37. Arzac EE 1882c, 380. Otag ib. 412. Elzb Po 198. Zby RIEV 1908, 418. Jnn SBi 66. Lap 218 (V 98). HU Aurp 179. Ag AL 32. Itz Azald 35. CatJauf 60. Muj RIEV 1907, 208. GMant Goi 56. Garit Usand 55. Lh Yol 52. KIkV 31. KIkG 20. ArgiDL 98. Ox 80. Jaukol Biozk 37. Zub 46. Enb 104. Barb Leg 136. Ir YKBiz 359. Zait Sof 163. SMitx Aranz 90. NEtx Antz 159. Lek SClar 138. Arti MaldanB 229. JEtchep 44. Gand Elorri 171. Ibiñ Virgil 57. Ardoy SFran 304. Lf CEEN 1973, 130. Berron Kijote 213. Onaind STeresa 102. Obia: EvAN Mt 27, 7.
azpiadiera-1.1
(gral.; SP, Lar, Mg PAbVoc, H), obri (Ae) Ref.: A; A Aezk 297 .
Hoyo, foso; pozo. "Mare, putzua" SP. "Salitral, gatzu obia " Lar. "Concavidad" A. Cf. harrobi, karobi, ikaztobi.
Baldin itsuak itsua gida badeza, biak hobira eroriren dirade. Mt 15, 14 (He hosin, TB leize, Dv erreka, Ur (G), Ol, Or, Ker, IBk e IBe zulo, Ur (V) leza, Ip, Echn, Hual y Samper zilo). Eta hartan hobi bat egin zezan lakotzát. Ib. 21,33. Arroka handi batek du bata hemen lehertzen, / eta berzea da hobi illhunean erorzen. EZ Man I 102. Itsu batek itsua gida dezake? Ez dire biak hobirat erortzen? He Lc 6, 39. Ene! Amen begien / negar-obiak / ondoa yo-eziñak / egin ete ditu Yaun / aundiak? 'Pozos del llanto' . Ldi BB 48. Obi sakon bat eragingo duzu eta bertan sartu-araziko duzu atera duzun lur guztia. Ibiñ Virgil 87.
sense-2
2. (L, BN, S ap. A; Sb-Urq, Dv, H; obi Lar, Dv).
Encía. v. oi.
Dituzten hobi guziak hirririk frankoenetan iguzkitaratzen dituztenak. Gy IX. Otso-kumeak aphur bat gothortu zirenean, / hobiak ere harmatu, / odolaz ere gurendu. Ib. 39. Umeak azteko bear-bearrekoa dute [Bitamina C]; eta aundiak ere bai, ortz eta obientzako. Oñatibia Baserria 98.
sense-3
3. Féretro, andas.
Huna jende oste handi bat, gizon gazte baten gorphutza hobian daramakana. Lap 36 (V 20). Lurrerat hobian zaramakatelarik. Ib. 302 (V 137).
azpisarrera-1
HOBIA HARTU. Recibir sepultura, ser enterrado.
Elizako lur sainduan har dezantzat hobia. EZ Man II 159.
azpisarrera-2
HOBI-HARRI (Hb (+ obiarri)). Losa sepulcral.
Il-berri ondorengo loretxo batzuek [...] obi-arri gañean ipiñi nai genituzke. RIEV 1931, 639. Seaska-eresia leenen dala ta obi-arria azken. Ldi IL 125. Jarri nintzan hobi-harri baten gainean, pentsaketa. GAlm 1963, 60.
azpisarrera-3
HOBI-EMATE. Entierro.
Gorputz Santuaren obi-ematia. Bv AsL 412.
azpisarrera-4
HOBI-GAIN.
a) (En casos locales de decl. sing.). Espacio, zona sobre la tumba.
Hilen hobi gainean egiten galdeak. Hb Esk 199. Obi-gañeko ar-losa irauli. Lard 466. Utzi zuen bere burua obi gañera erortzen. Otag EE 1881b, 114. Zure obi gañean piska baten aidatuko dan fosforo argi bat. Ag Serm 209. Obi-ganean ilbarria neure eskuz emoteko. A EEs 1916, 110. Ontzian zekarren guzia alabaren obi-gañean ixuri zuan. NEtx Antz 159.
v. tbn. Arr GB 147. Bv AsL 128. JAIraz Bizia 14.
b) (Como sust. pleno). (Lo) que se coloca sobre la tumba.
Obi-gain oro dan ôl-itxeak / iduri du erlauntzia. "Cada armadijo de madera que está sobre cada sepulcro". Or Eus 417.
azpisarrera-5
HOBI-SARTZE. "Orifice de tombeau" Hb.
azpisarrera-6
HOBI-ZULATZAILE. Enterrador.
Bata pertzegile egin zen eta bestea oskigile; bata apez eta bestea auzapez; bosgarrena suge-zoratzaile egin zen; seigarrena hobi-zulatzaile. Mde Pr 139.
hobi
<< hobe 0 / 0 hona >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper