Tr. Documentado en la tradición septentrional (no suletina) desde Leiçarraga hasta finales del s. XIX. Al Sur se encuentra en autores vizcaínos desde principios del s. XIX: la forma naas- la emplean J.A. y J.J. Moguel, fray Bartolomé, Uriarte y Erkiaga (todos ellos junto a nas- ). Hay nastitu en Añibarro y Uriarte (en CatArrig y BulaAl ). En DFrec hay sendos ejs. de nahastatu y nastatu.
sense-1
1.
(Volt 57, SP, Urt V 84, Dv (+ naa- V), H, A);
nastatu (G; Lar, Añ, H(V, G), ZamVoc(G); nastauV; Dv(V));
nasta (V-m);
nastitu (V; Añ(V), Izt 72v)
Ref.:
A(nastatu, nastau, nasta, nastitu);
EtxbaEib(nastau);
HolmerApuntV(nastadu). Mezclar(se).(Sentidos prop. y fig.)."Nahastatzea, nahastea, mêler, brouiller"SP.
"Mixto, mezclado, [...] nastatua, [...] nastitua"Añ.
Cf. Baraib 142: "Nastar, mezclar". Skribatu drauzuet epistolán, nahasta etzaitezten paillartekin. Lç1 Cor 5, 9 (He ez zaiteztela balsa).
Nahastatzen du gaxoa apho eta sugekin [...] ausikika lotzen zaio bakhotxa. EZMan I 108.
Athea do [= 'dago'] hirriz eta doluz nahastatua / illkhitzen denak hirria, sartzen denak damua. Ib. 119.
Ekarriko duzu zundan kristailla eta korala nahastatua. INav 119.
[Ene graziak] eztu nahi izan [...] nahastatua munduko konsolazioneekiñ. Ch III 53, 1.
Iainkoaren semeak nahastatu ziren ondoan gizonen alabekiñ. UrtGen 6, 4.
Eman nahi izan zioten edaterat kheldarraekin nahastatua zen mirrha arnotik. Lg II 279.
Konfesio garbiak ta osoak eskatzen du ez nastatzea bekatuak; bear dira agertu pensamentuzkoak pensamentuzkoak bezela. MgCC 119 (CO 170 ez naastetia).
[Garija] aotzez ta galburu utsituz nastauba. MgPAb 151.
Uri barrubetakuak erdera askogaz nastetan dogula euskeria. Ib. 81.
Mundu onetan [...] nastaurik bizi dira onak deungekaz. AñEL1 45 (130 nastatu).
Gaur legezko gauetan / nastatuten dire / txede grabe artian / jolas eta barre. Ulib(inFrantzesB II 36).
Konszienzijako kezka ta larritasunak naasteetan jatazan aragijaren atsegiñakaz. JJMgBasEsc 163s.
Nastadu leijo ardauari ura, orditu eztedin. Astar II 125.
Gure esperanza au beti dago nastadurik ziureztasunez eta bildurrez. Ib. 14 (239 nastau).
Lafontene gaizoak nahastatu ditu bere fabletan [fable] asko arinskoak. Gy IX.
Bethi bera gelditu, / nihoiz ez nahastatu: / Garbi Eskalduna, / munduko lehena!HbEsk 21.
Handi ala ttipiak baltsan nahastatzen. Ib. 213.
Zai busti piska bat garau batzukaz naastauta. UrDial 99 (It nasturik, Dv nahastekaturik, Ip nahasirik).
Nastitutie okelie ta arraiñe yatordu baten eta yatie arrontzak. UrCatArrig 83 (v. tbn. BulaAl 41 nastitu).
David erregia bera, nastaurik bere mendekuakin, dantzari dator. AgSerm 77.
Eta izate bi oneek Persona bat baten batuagaz, ez ziran nastau?ItzAzald 29.
An dabilz eurak-euretara pelotan. Nastau dira eurakaz erriko gixon batzuk be. KkAb I 97.
Uruna da gauza bat eta adizkidetasuna beste bat. Eztira bijok nastau biar. Altuna 57.
Lili-arteko ixilla / nastau egixube txorijok. "Romped".LauxAB 17.
Oliua ta binagria ez ibilli alperrik nastatzen, eztira alkartuko. SMZirik 86.
[Ongarri] onek be, ainbat klase nastauta. Gerrika 148.
v. tbn. SP Phil 299. CatLav 232 (V 118). He Phil 300. Dv Dial 119. Prop 1898, 123. Nastatu: Ag G 72 (Kr 139 nastau). Nastau: AB AmaE 86. Azc PB 331. KIkV 77.
azpiadiera-1.1
Mezclarse en, envolverse en, enredarse en (un lío, problema, pecado, etc.). Guk dadukagu bada ezen halako egitatetan nahastatzen eta partizipatzen diradenék [...]. LçIns G, 6r.
Ene arima, zer hari aiz enganoso munduan / egun oro nahastatzen aizela bekhatuan?EZMan I 136.
[Jentilak] naastau diriala lotsarizko bizijo ta pekatu guztietan. fBIc I 28.
Zeinbat obeto eban ezetan ez nastau!ABAmaE 225.
Gauza lotsagarrietan nastaurik alzagoz?AgKr 159.
sense-2
2.
(Volt 76, SP, Dv, A);
nastatu (V-gip; Lar, Izt 21v (-au));
nasta (V-ger)
Ref.:
EtxbaEib;
OrtVoc(nasta). (Sentidos prop. y fig.).Enredar(se), revolver(se), desordenar(se), embrollar(se); alborotar(se), turbar(se), confundir(se)."(Meterlo a) barato, guzia nastatu"Lar.
"Barajar los naipes, barajatu, nastu, nastatu"Ib."Confundirse"OrtVoc.
Nauzun urrikari gaitzez nahastatua / gogotik darotazula khentzen triste dolua. EZMan II 108.
Baña pekatu ezañakaz nastauta dagozanak, matasa bat eginda daukeenak euren konzienzija [...]. MgCO 6.
Geuk eleisa gizonok berba askotan naastau ta ezaindu dogu euskeria. fBIc I VIII (tbn. en Aran SIgn 203).
Geure arimaak egongo dira pekatuz naastauta, illunduta. Ib. 5.
[Miin gaiski esaliak] nastetan ditu pamelijak. fBIc II 189.
Lagunduko deutsube [...] argitan ifinten zeuben konzienzija, gustiz nastadurik badago bere. Astar I 182.
Euskeeria naastau ta erdeerarik ikasi ez; au da eskolako umeetan beti ikusi dodana. JJMgBasEsc VII.
Desterrauko ez ete da nosbait nasaitasun aiñ andija? Oh, zenbat lazu tristegaz naastaurik dagozan mundubaren bazterrak. Ib. 261.
Sazerdote ardurabagako ta mundubagaz naastaurikua. Ib. 217.
Astirotxu, berbaak agin artean nastau bagarik. AñEL2 229 (v. tbn. EL1 216).
Nire biotza egongo da bekatuen sareakaz eta lokarriakaz nastiturik. Ib. 28.
Bildurragaz nastauta / buru ta sabelak. AzcPB 85.
Naztetan dituezala Liberalismoaren ganean berba egiten danean, alkarregaz [...] zerikusirik ez dauken gauzak. ItzAzald 56.
Batak eta besteak diputau ...] izan bear ebalata, erri guztia nastau dabie. AgKr 192.
Ara, jauna, nastau egiten naz ni [...]. Irakurten be ezeuskuen erakutsita. Ib. 149.
Azpikoz-gora ta goikoz-azpira nastaurik, lapurrak ipiñi ebezan gauza guztiak. EchtaJos 143.
Itxas-lapurrok / nastako dira / arrantzalien / amuan. Ib. 121.
Zubek, inpernuko lumadunok, mundu osua mordollotu ta nastau egitten dozube-ta. Otx 96.
Nastau dauanak askatu dagijala mataza ori. Ib. 32.
[Zuek amerikarrok] Aita Santua ta mundua "jazzakin" da Koka-kolakin nastau dozuez. SMZirik 93.
Erdi naastaurik eukazan buruko uleai orraztu antza emonaz. ErkiagBatB 75.
Bazterrak nastauten. Ib. 63.
Amak ongi ta astiro eginiko orrazkadak nahastaturik. OskKurl 64.
Nik itxumustuan apaxua barrura arrain ta guzti jaurtiten neban, eta nastata gelditzen zan.EtxabuKontu 127.
azpiadiera-2.1
(Part. en función de adj.).Revuelto, enredado, liado, embrollado, turbio, confuso. Akusaziño labur ta nastau onegaz, zer aitu lei konfesoriak?MgCO 22.
Sinisten dot au adietan errazagua zala askozaz bestelango nastau ta euskera gaistokua baño. Mg PAb 163. Mataza nastau moropildu bat. AñEL1 24.
Konturik naastaubeenak. fBIc I 47.
Pinteetan ditubee milla guzur, ta ipoin naastaugaz [...] olgeeta zorigaistokuak [...] onak balira legez. fBOlg 135s.
Alako olgeeta naastauti aparteetan ez dirianian. Ib. 173.
Kantarik loijeenak [...] dantzarik naastaubeenak. JJMgBasEsc 261.
Ez erderarik eta ez euskerarik ezekian mutill zarra [...] beren esakera nastau, mordollo ta gatzbakoak [...]. AgKr 93.
Barreneko itsaso nastau murgilla. ErkiagArran 157.
[Osatzailleak] entzun deutsa birien zurruka naastaua. ErkiagBatB 197.
Munduko bizi nastaura eratorri zituan. Ib. 55 (136 mundu naastau).