Harremana

    OEH - Bilaketa

    783 emaitza dantza bilaketarentzat

    Sarrera buruan (119)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    lohikeria.
    tradizioa
    Tr. Documentado al Norte desde mediados del s. XVIII, y al Sur desde principios s. XIX.
    sense-1
    1. (gral.; Urt II 15, Lecl, Arch VocGr , VocBN , Dv, Gèze 338, H; loi- Izt 69v, vEys (V, G), H (V, G), VocB ); loikeri Ref.: A (loikeria); Lrq /lohikéia/; Etxba Eib (loikerixia).
    Obscenidad, indecencia, impureza; fornicación; lujuria. "Péché contre le 6.e commandement de Dieu" VocBN . "Lohikeriari emana, adonné à l'impudicité" H. "Batzuen auan dana da loikerixia" Etxba Eib. v. lohitukeria.
    Birjinak orhoitu behar dire, lohikeriaren haize den xumenak nothatzen duela birjinatasunaren distiadura. CatLav 134. (V 70) Izan baidire betheak injustizia suerte guziez: maleziaz, lohikeriaz, abariziaz, gaixtakeriaz, inbidiaz, gizon hiltzeaz [...]. He Rom 1, 29. Lohikeria edo paillardiza guzietarik apartatuak eta garbi dire. He Gudu 79. Erio gaiztora eraman dezaken aragiaren loikeri galdua. Mb IArg I 65. Aithortu behar da lohikeriari daronson pasionea dela, [...] bihotza gal-arazten duena. Lg II 162. Badakite berenez mortalak zirala loikeria alakoak. Mg CC 113. Loikeria edo gorputzaren atsegin likitsaren gurari zikiña. Gco I 418. Lujuria edo loikeria. Gco II 40. Gorputzean asmau ez eban suzko tentamendurik, ez aragizko loikeriarik, ez griña txarrik. Añ MisE 3. Laster alabaña zabaldu zan idolatria ta loikeria-mota guzia. AA III 282. Diabrubak [...] agertuten ditu bere okertasunak ta emendik etorten dira ainbeste loikerija. JJMg BasEsc 200. Pornikazinoia, loikerija, berdekerija, lujurija... fB Ic II 253. Zeuk zeure bakarrian egin oi dituzuzan loikerija eta zikinkerijak. Astar II 287. Izkribatu dugu, manaturik ez deus begiratzez holakorik, bainan xoilki paira dizten yainko falsoei sakrifikatuak direnetarik, odoletik, abre ithuetarik eta lohikeriatik. TB Act 21, 25 (Dv lohikeria; Lç paillardiza, He fornikazione, Ker aragikeri, IBe lizunkeria, IBk sasi-ezkontza, BiblE legearen kontrako sexu-harreman). Hitz emaiten dautzut [...] etzautala sekulan gehiago gerthatuko ene lohikeria izigarrietan erortzea. MarIl 73. Zeure arimia ezaintasun ta loikerijaz beterik [dozu] . Ur MarIl 82. Umetan egin oi dira loikeria ez gitxi edo mutiltxoak motiltxoakaz edo neskatillatxoak alkarregaz edo aek oneekaz. CatBus 50s. Mundu guzia loikerian sartua eta kutsutua zegoala ikusirik [...] oso garbitzea erabaki [zuen] . Lard 8. Zoazte urrun ohore eta hanpuruskeriak, atsegin eta lohikeria itsusien lehiak. Dv LEd 171. Urgulua zapatzen du humiltasunak, zikhoiztasuna karitateak, lohikeria garbitasunak. Hb Egia 102. Itsutua osoki lohikeriaren lanhoek, [...] haur gazte hari buruz zohan. Jnn SBi 138. Bazuten ohoingoaren Jainkoa, bazuten lohikeriarena. Lap 6 (V 5). Elizako dotor eta argi handiak dio, dantza eta lohikeria elgarrekin dabiltzala. Arb Igand 143. Arnoldoren izen garbiari loikeri apurren bat bota bearra. Ag AL 77.
    ( s. XX) Lohikeria da garbitasunaren kontrako atseginen maithatzea. CatJauf 90. Ardo zale ta loikerira txit etzana. EEs 1913, 163. Lutero oso gaiztoa da. Obe litzeke bere loikeritan neurria artuko ba-lu, gure izen onaz! Inza Azalp 96. Akelarre da! [...] / Han erabili lohikeriak ez ditut erran behar. Ox 30. Ohointza barkatzen zuen, lohikeria ere ba; gizon-hiltzale bati ere badugu uste barkatuko zuen. JE Med 150. Oinbeste loikeri garbitzeko, [...] bere Semea igorri du. 'Immondices'. Or Mi 134. Maitatzen zaitut / nik beti maitasun garbiz, / sekulan ere ez naz ni bizi / loikerirako egarriz. BEnb NereA 105. Maitekeriz ta loikeriz estalitako liburu... aldizkari. MAtx Gazt 54.
    v. tbn. Mih 23. CatLan 116. Brtc 221. Monho 110. Dh 83. Laph 201. Legaz 47. Itz Azald 184. ArgiDL 95. Zerb IxtS 38.
    sense-2
    2. (c. sg. A; H; loi- Lar, Añ, H (V, G)), loikeri. Suciedad, porquería. "Horrura, bascosidad" Lar. "Asquerosidad", "porquería" Ib. "Zer nahi lohikeria den tokia, endroit où il y a toute sorte d'ordure. Lohikeria guztiak garbitzea, enlever (nettoyer de) toutes les malpropretés" H. Tr. La mayoría de los ejs. son de autores vizcaínos.
    Au da miaren errauts ta loikerija. Onelan garbituten da burdiñia. Mg PAb 132. Ezarriko zeunkez Erregek berak jan biar daben platerera esku loikeriz atsitubak? Astar II 232. Gatx asko arrak baño ez dira. Bitartian loikerijatik datozala esaten dabe. Ur Dial 34 (It, Dv zik(h)inkeria, Ip theiarzün). Ortzagiñetan ta albagiñetan egiten dan loikerijagaitik. Ib. 36s (It zikinkeria, Dv, Ip zikhin). Ibaiko urak, ujoldietako loikeri guztiak bazterrera kendurik. Ag Kr 37. Au ustel usaia dago zuen artean! [...] Loikeri danetan muturra jartzen? Txerriak bezela gizentzen? Ag G 168. Ill-obi oiek kanpotik eder ematen dute, barnean ordea il-ezur ta loikeriz beteak daude. Ir YKBiz 402.
    azpisarrera-1
    LOHIKERIA EGIN. Fornicar, cometer pecado carnal.
    Lohikeria eginen ez duzu. CatJauf 16. "Zugandik urrun loikeri dagite", iraizeko on puztagarriak maitatuz. "Fornicantur abs te". Or Aitork 120.
    azpisarrerakoSense-1.1
    (Con determinantes).
    Txikitako loikeria aiek egin oi dira malizia moduren batekin. Mg CC 178. Ondo dakijeela, [...] eurak bere esan ditubeela ta egin ditubeela loikerija areek. fB Olg 100s. Egiten dau pekatu, norbait loikerija ezainen bat egiten ikusten dabenak eta berari bere guraz adi daguanak. Astar II 137.
    azpisarrera-2
    LOHIKERIAKO. "Lohikeriako, qui appartient à l'impureté. Lohikeriako bekhatua, le péché d'impureté" Dv. v. LOHIKERIAZKO.
    Debekatzen tuzte lohikeriako bekhatu guziak. CatLav 130. (V 69) Gure bihotzetik urrun detzagun sensuetako eta lohikeriako edo desonheskeriako desira guziak. Ib. 322 (V 159). Defendiatzen dauzkigü lohikeriako bekatü güziak. CatLan 93. Emakumeak emakumeakin loikeriako pekatuak egitea. Ib. 7. --Zer eragozten jaku? --Loikeriako pekatura eruan gaikezan bide, ibillera ta gauza guztiak. CrIc 75. Loikeriako edo lujuriako griña. Gco II 38. Herrakundeko debruaren, lohikeriako debruaren eskuetan emana. Dh 221. Bertze bekhatuetan kalte egiten badu luzamendutan ibilzeak, erremedioaren geroko utzteak, zer eginen du lohikeriako bekhatuan? AxIp 160 (Ax 339 (V 226) emaztetako bekhatuan).
    azpisarrera-3
    LOHIKERIAN. Cometiendo pecado(s) de la carne.
    Emazteki bat bere senharraz bertzekin lohikerian atzemana. Dv Io 8, 3 (Leon lohikerian; Lç, He, TB, BiblE adulterioan, LE bekatuan, EvS nahasdura tzarrian, Ol ezkontza-kutsutan, Ker ezkontza austen, IBe ezkontza-nahasketan, IBk ezkontza nahasten). Askok zioten lohikerian bizi direnei baizik ez dela aiher. JE Med 131. [Piarresi] norbaitek gaztigatu dio garaiz eta azkenerako biak loikerian atxeman. Etxde JJ 138.
    azpisarrera-4
    LOHIKERIAZ. Indecentemente, impuramente, deshonrosamente.
    --Dantza zar ori gitxik nai dute [...] / --Modea da bai, zoritxarrez be, / loikeriz jolastutia. Enb 180.
    azpisarrera-5
    LOHIKERIAZKO (loikerizko Zam Voc). Lujurioso, relacionado con la lujuria; impuro, obsceno, deshonesto. "Loikerizko pekatua, el pecado de la impureza" Zam Voc. v. LOHIKERIAKO.
    Garaitu lohikeriazko bekhatua. He Gudu 108. Zonbat maneraz kometi daiteke lohikeriazko bekatia? CatLan 93. Hire begiak hanbat kuriustasunezko ta lohikeriazko behatzetan. Dh 147. Jan-edanetako eta lohikeriazko zoramendu [batzuk] . Arb Igand 130. Loikeriazko ekandu zital onek beragaz dakarz nagitasuna, alperreria. Itz Azald 103. Jainkoak debekatzen daizku, akzione, hitz, behatze lizunak eta loikheriazko bekhatuetarat deramaten guziak. CatJauf 82. Eskaria: Loikerizko pekatuetatik iges egitea. ArgiDL 111. Loikerizko alkartasun onen arnari izan ziñan zeu. Etxde JJ 245. Xalbat eta Engrazik loikerizko bizi bidean jarraitzen zutela. Ib. 221s. Loikerizko pekaturik egin al dezu? MAtx Gazt 85.
    azpisarrera-6
    LOHIKERIETAN. Cometiendo pecado(s) de la carne.
    Ibill gaitezen honestoki, [...] ez atsegin lizunetan eta lohikerietan, ez ihardukitzetan eta inbidietan. He Rom 13, 13 (TB, IBe, IBk lohikerietan; Lç insolenzietan, Dv likhiskerietan, Ol oe-lizunketan, Ker lizunkerietan, BiblE neurrigabekerian). Ontzat ematen zuen nolanai eta norekinnai loikerietan ibiltzea. AA I 559. Gauak ala egunak higatzen bestetan; / gormandizek segida lohikerietan. Hb Esk 45.

    lohikeria

    lohikeria
    << lohi 0 / 0 lotsa >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper