Harremana

    OEH - Bilaketa

    783 emaitza dantza bilaketarentzat

    Sarrera buruan (119)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    likits.
    tradizioa
    Tr. Documentado en todos los dialectos literarios (aunque el único ej. vizcaíno es de Erkiaga). Hay likhitz en Pouvreau, Gasteluçar y Belapeyre, y likitx en Arana, Arrue y M. Lekuona.
    sense-1
    1. (V, G, AN, B; Ht VocGr 420, Lar, Izt, H; -kh- L-ain, BN, S; VocBN , Dv, H); likitx; likitz (SP→vEys) Ref.: A; Izeta BHizt2.
     Sucio. "Sucio" , "puerco" Lar e Izt. "Sucio" , "astroso", "asqueroso" Lar. "Sale" Ht VocGr y VocBN. .
    Bere anbeko likits orrekin. (Pamplona, 1535). ReinEusk 27. Oiñak zituen lohiak, satsuak eta likitsak. Ax 190 (V 129). Zeintas aingiruak okatzen ziren yago ezi zápo likitsas ta tzakúr ustél urrínduas. LE Doc 226. Iturri onetako urak sendatzen ditu eritasun andiakiko asko, eta batez ere legenar zikin, eta maizanre likitsakin tortikaturik daudenak. Izt C 81. Izurrite likits gaizto eriotsu aietakorik batere. Ib. 24. Ar likitxez betetako zulo bat izango da nere bizileku. Arr May 43. Haren usain likits izigarria ez baitzen boketarik ezezta zezakenik. JE Bur 14. Pizti likits bati bezelaxe. TAg Uzt 166. Zeñen tamala Ebro likitsak / [Urbasako ura] ola kirastu bearra! AZink 176.
    azpiadiera-1.1
    (B ap. Izeta BHizt2; H, VocB; -kh- Ht VocGr 373, Gèze, Dv, H); likitz (SP→vEys).
    (Fig.).Lascivo. "Vilain" SP. "Impudique" Ht VocGr y Gèze. "Impur" Gèze. "Deshonesto, lascivo" VocB .
    Ozar likitsa. (Larraun, 1551). ReinEusk 44. Maria Birjina saindua, ene salbatzaillearen ama, ikusirik zu zein garbi zaren, eta ni zein likits, ez naiz ausart zure aitzinean agertzera. Mat 286. Arren, bada, Iauna, barkha / dietzadatzu hutsak, / guztiz odolezko eta / haragizko likitsak. EZ Eliç 331. Haragizko plazer likhitzen ondoan zebiltzanak. SP Imit I 24, 3 (Ch lohiak eta desonestak). Gogo likhitzak bekhatü mortal direia? Bp I 96. Itxutu ta erori ez zan Manikeo zitalen utsegin likitsetan. Lar SAgust 6. Amodio likhitsa edo amurusia. He Gudu 110. Gure beitako seindimendu likitsak apaitzeatzen tizi. AR 221. Bizi dire urrundurik, / atsegin likitsetarik. Monho 146. Pensamentua ta aoa idikita naikunde edo deseo likitsetara. Mg CC 164. [Lujuria] da gorputzaren gusto edo atsegin likits, loi edo zikiñaren apetitu edo erabageko deseo edo griña gaiztoa. Gco II 38. Bekhatuan kausitzen duen atsegin likhitsean truk. Dh 220s. Esan ere ezin ditezkean zatarkeria likits eta loi guziak egin ziezten. Lard 198. Ikusirik soldadu likitx batzuek neskatxa gaixo bat galzera zijoazela. Aran SIgn 34. Gizon ordi taldeak askai likitsan. SBaroj CancB III 322. Emazteak laguntza du galdegiten gizonari; ez, hunek hari bezala, gorputzeko atsegin iragankor likits bat. JE Bur 111. [Dantzara] asmo likitsakin dijoanak. Anab Usauri 50. Ezpain likhits, esku lizun, / atseginetan jakintsun [...] / jauzten zaitut, neska lizun! Mde Po 96. Utzi zak emakume likits ori, seme. Etxde JJ 164. Atsoen barriketa likitsa. Erkiag Arran 145. Etzan atsegin likitsen mutil Dionisio. Zait Plat 17. Ez den, ez den, dudikan gabe, euskalduna ango dantza likitsen zale. MAtx Gazt 63.
    v. tbn. SP Phil 440. MurSerm 65. Jauregui 236. Gy 231. Dv LEd 85. Etxeg RIEV 1908, 115. Ldi IL 169. Ardoy SFran 230. Likhitz: Gç 165.
    azpiadiera-1.1.1
    (Uso sust.). "Likitx (G-goi-to, B), mujer mala, zorra" A.
    Saiari ikhusi dütüzün hamar adar haiek hastiatüko die likhitsa, bereber eta pikarrai ezariko die. Ip Apoc 17, 16 (He emazteki galdu, TB ematoroa, Ur lizuna, Dv linburkoia, Ol ematxarra, BiblE emagaldu).
    azpiadiera-1.2
    Sucio (fig.), despreciable, vil (usado tbn. como insulto). "Soez" Lar.
    Fedea da beltzaren / odol egarria, / ondamen, suba, garra / ta lapurreria: / ai, ai, ai likitsak / leoi katamotzak. Echag 167. Negargarria da txit zezen likits orren adarretan beraren gorputz liraña ikusi bearra. Izt C 249. Aldapa likitz au igota nekatu xamarrak gaudela. Anab Usauri 116. Likitx, gezur-jario. Alde egizu emendik, edota bestela... Lek EunD 29. Ez dela direlako leku likits horietan [Unibertsitateetan] arte zuzenik eta artezik ez ikasten ez irakasten. MIH 367. Hainbeste lagun atzipetu dituen kontaketa likits horretan nure burua iraultzeko, falta diren egun, aste eta hilabeteen kontaketa. MEIG IX 95.
    azpiadiera-1.3
    (-kh- Urt). "Avarus" Urt III 93.
    sense-2
    2. Viscoso. "(V-m), cosa pegajosa. Izerdi likitsa, sudor pegajoso" A.
    Ukitzen diona arrastakariren bati edo edozeñ gauza likitsi [...] loia izango da arratsalderaño. Ur Lev 22, 5. Sukar handia bada bertzalde, bai eta beti kasik ekartze likits bat sudur-xiloetarik. JE Med 47. Txuringatik ixurtzen dute gelia bezalako ixurkai likits bat. "Lentum". Ibiñ Virgil 99s.
    sense-3
    3. (Izt, H; -kh- Dv, H).
    "Porquería, likitsa" , "suciedad" Izt. "Saleté, ordure. Arno onak bere likhits guzia ondora ematen du, le bon vin dépose au fond toutes ses impuretés" Dv. "(Sust.). saleté, souillure, impureté" H.
    Asko aldiz erraten ohi dugu ez garela deusik: miserabletasuna bera garela, munduaren likhitsak garela. "L'ordure du monde". He Phil 207.
    azpisarrera-1
    BASA LIKITS. "Basa-likits (V-ple), lodazal" A.

    likits

    likits
    << likiskeria 0 / 0 1 lizun >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper