OEH - Bilaketa

782 emaitza dantza bilaketarentzat

Sarrera buruan (119)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
leundu.
sense-1
1. (V, G, AN, L, BN; Lcc, Lar, , H), legundu (V, G, AN, L, BN; Aq 944, Urt V 343, Dv, H), leindu (BN; Lecl (leintzea)), leintu (R, S; H), leñtu (Dv (S)) Ref.: A (leundu, legundu, leindu, leintu); EI 386; Lrq (leinthü); Iz ArOñ; Etxba Eib (legundu); SM EiTec1; Elexp Berg; Gte Erd 108 .
Alisar(se); suavizar(se); pulir. "Bruñir" Lcc. "Alesnar" Lar. " Ur lasterrak harriak leuntzen ditu, [...] rend les cailloux lisses. Lan egiten eztuten eskuak leuntzen dira, [...]" H. "Suavizar. Saskar arek ez dau ezer eiñ gauzak leguntzeko, [...]. Orixuagaz legundu biarra dauka giltz orrek " Etxba Eib. " Lañoak leundu dira; erasoko dio (AN-gip)" Gte Erd 108. " Artuizu ezti puxkat eztarri ori leuntzeko " Elexp Berg. Tr. Usado al Norte desde Etcheberri de Ziburu (que emplea el part. con valor de adj.) y a Sur desde mediados del s. XVIII.
Leint ahal beileite. Sacram 32 (ap. A ). Anbat arinzen ta leunzen ditu nekerik gogorrenak ere amore onak. Mb IArg I 304. Gizon gai ori landu ta leunduko bada maisuaren erreglakin lan egin, ekin ta ekin bear da. Cb EBO 46. Probarentzat othoitzen jarraikiaz dütü limatzen, berdhüdez dütü leintzen. Egiat 205. Legunzendióte matrimonioaren bustárri látza. LE Matr2 86. Len lakatzak ziran bideak leundu. AA III 536. Koipaatu ta leundu gura litukee dantza desonestubak. fB Olg 155s. Leint zak harria harriarekin. Arch Gram 56. Hek erosten ongentu ilen leguntzeko. Hb Esk 181. Keak eta urteak leundu zuten txisillu galanta. Ag G 15. Baño dana leuntzen du maitetasunak. Ib. 48. Orain, basati izan nai ezpadegu, legundu bear gaitue, garratza ta miña kendu bear dizkigue. Or JBDei 1919, 365. Ordurarte ariñ, alai ta jauzkari zebilen txirularen otsa, oraiñ bigundu ta leundu egiten zan. Lh Yol 31. Zintzurra legundurik arno-nafarrean. Barb Sup 179. Eztarria leuntzeko zerbait emango digu. Lab EEguna 109. Igurtzian besteak baño leunduagoa da-ta. Ldi IL 83. Ez da harri gogorrik pherekatuz leguntzen ez denik. Zerb GH 1936, 223. Segaren ezpañeko akatsak mallu-dangaka leuntzen ekin zion. TAg Uzt 108. Barkapena, Legearen akatsak osatzeko; beronen ertz zorrotzak leuntzeko. "Suavizar sus asperezas" . EAEg 22-11-1936, 358. Bide makurrak zuzendu eta latzak legundu. Or Aitork 217 (Eus 54 leun-). Ire mingain ori leuntzeko beste bide batzuek baditudala ez al dakik? NEtx Antz 141 (LBB 179 legun-). Mutillan edukaziñua leunduko zala pentsaurik. SM Zirik 79. Nik ere ganberaraino joan behar dut, bizar hunen poxi bat lehuntzerat. Larz Iru 54. Gurutze latz ori nola legundu? MAtx Gazt 39. Urre-kolorezko Tajo aberatsaren edaritan beren aurpegiko azala ezetu ta leundu oi dutenak. Berron Kijote 199. Hein batean gizartea legundu eta xukundu baitzen. Lf ( in Casve SGrazi 9 ). Lijarekin pin-pin legundutakoa. BasoM 47. Pitar trago bat egin eztarria leguntzeko. MMant 24. Lur-zola legundu zuten. Larre ArtzainE 73. Ez zituen ez hitzak leundu, ez gorrotoak estali. MIH 268. Legundu zuten ukaldien aztarnak. "De los golpes que la labraron" . MEIG IX 129. (en colab. con NEtx)
v. tbn. Mg PAb 48. Añ MisE 98. VMg 46. Zav Fab RIEV 1907, 91. Izt C 350. Ur BulaAl 27. Aran SIgn 212. Sor Bar 78. Laux BBa 98. JE Ber 59. Otx 121. JAIraz Bizia 96. Legundu: HU Aurp 164. Iraola 55. ForuAG 247. Zub 26. Aitzol in Laux BBa XII. Ir YKBiz 39. Etxde AlosT 33. Osk Kurl 102. Erkiag BatB 201. Ardoy SFran 288. Leinthü: Chaho AztiB 8. Ip BulaS 6.
azpiadiera-1.1
Aiek leguntzeko usatzen gendun / urturik zerrian gantza.MendaroTx 53.
azpiadiera-1.2
Gabaren begijok maitekorrak yataz, / legunduten nabe! " Me enternecen" . Laux BBa 116.
azpiadiera-1.3
Refinar.
Ez omen dute hek pentsatu irina leuntzeko zetabea. Larz (ap. DRA ).
azpiadiera-1.4
Alisar, planchar.
Neu izan banitz bera jasteko, alkondarea obeto leundurik eruango eban. Ag Kr 43. Athorra xuria eskiaz ejerki leiñtürik. GH 1930, 418.
azpiadiera-1.5
"Au fig. et en parlant des facultés, user, s'user, s'affaiblir. Adinak burua leundu zioen, l'âge lui avait usé le sens. Ez naiz oraino diozun bezain leundua " H.
azpiadiera-1.6
(Part. en función de adj.).
Zein legun da harrietan marbola legundua. EZ Man I 16. Badakizu zer agitzen zaion arri leundu marmol zuriari aize hau dabillen aldian? Mb IArg I 277. Nun daukat egogi / miñ garbi leundu bat oso? AB AmaE 145. Goldeak, berriz, [lurraren barrua uzten dik] dana ganbaratua, legundua. TxGarm BordaB 28. Ez zela orduan errebide legundu eta oski dirdiradunik. Larre ArtzainE 14. Ttanka-ttanka mailuxka buru-zabal legundu bereziarekin. Ib. 47.
azpiadiera-1.6.1
Arri landu ta leunduzko izkilluak.EEs 1918, 85.
azpiadiera-1.6.2
(Ref. a personas).
Beharbada zonbaiti idurituko zaiote, oraiko jende argitu eta lehunduentzat, antzerki huntako bozkatzaileak ez direla antzeko. Larz Bozak 9.
sense-2
2. " Leguntzea, glisser. Legundu naiz, j'ai glissé" SP. "Adrepere, lerdatu, legundu " Urt I 232.
Zezen-plazan, eguerdian, euria egiten zuan [...]; eta, naiz leku batzuk motel samar zeuden, etzan zearo gaizki. Motel-une oietan zerrautsa bota genduan, ez leguntzeko. Albeniz 266.
sense-3
3. " Leundu, halagar" A. v. ILEA LEUNDU.
Ez geiegi dirua leundu, zeren aberastasunak arantzak dituzten. Bv AsL 131. [Ohoinak] elhia ezti eta hun dü; gaihajia gozo, badaki harek leintzen, bai arrastan gero bixkarratzen ere. Eskual 11-4-1913, 3.
sense-4
4. "Rendre ou devenir sans poil. Buru legunduak eztu nondik loth, une tête chauve n'a pas par où on la saisisse" H.
sense-5
5. (H), leintu (S ap. Lrq ).
"Rendre ou devenir glissant. Uriak bideak leundu ditu, la pluie a rendu les chemins glissants. Zihoztatuaz hedeak leuntzen dira, [...] les courroies deviennent glissantes" H. " Leinthü, devenir glissant" Lrq.
sense-6
6. "Rendre ou devenir insinuant, flatteur, trompeur en ses discours, ses manières. Egin ahala elheak legunduz mintzatu zaizkidan " H.
sense-7
7. Cuidar(se), regalar(se).
Ardiak beren bazka onetan erdi-arazterat eta gero leguntzeko eta gizentzeko. Larre ArtzainE 294. Neguan ardi ernariak leguntzen ziren han. Ib. 42. Beraz, jarri zaitea / pixka bat leunduta, / bizitza pasa gabe / gaizki mantenduta. Insausti 353 (dirigido a una persona delgada).
azpisarrera-1
ILEA LEUNDU (G-to, AN-gip; Ulea l. V-gip ap. A). "Halagar o adular a alguien" A.
azpisarrera-2
MUTURRA LEUNDU. Sobornar.
Agintari oietako bati otoi egin eta muturra ere legundu bearko zitzaiola. AZink 109. Jaun arek bitartekotza egiten bazuan, muturra legunduko geniola. Ib. 109.
leundu
<< 1 lelo 0 / 0 libertitu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper