1.Autenticidad, pureza; casticismo, tipismo. Jatortasun bereizia egozten dioe, benetan, artasoroak gure basoaldeari. TAgUzt 152.
Euskeraren jatortasunari minbera izan zen ere Axular. AIrEgan 1953, 5.
Bere nortasuna, bere etnia jatortasuna begiratuko dituen Euskal Herri batentzat borrokatu. MdePr 40.
Eskatuten zana zan erriko izkerearen jatortasun eta gatzaz jantzirik ekartea ipuiñok. Vill( inBilbaoIpuiB 5). Gure erri maite onek [...] [dantza garbi ta ederrak] sortzeko jatortasun eta zintzotasun izan zitun noizpait gaur baño ugariago. MAtxGazt 61.
[Bizialdi garaienetan] nabari baita, egite aldian, aren [Fray Luis Leonen] errotiko jatortasuna. GaztMusIx 59.
Olerti-joera orrek prantziskotarren jatortasuna du sorburu. Ib. 162.
Benetako jatortasun usainez margoztuta [...] erakutsi dabe gure Euskalerri zarra. AlzolaAtalak 78.
[Gai orren] aldakuntza bat da neure au, emengo jatortasunezko apaingarriakin biribilduta. Ib. 149.
Itxas-gizon gogorrak izanik, ez ziran gitxiago etxe dotoreak egiteko jatortasunean. EgutAr 19-4-1970 (ap. DRA).
Ai, Uztapide, entzun dizkitzut / ainbeste bertso biribill [...] / jatortasuna agertzen ezta / edozein zu beziñ abill.Olea 72.
Eskerrak daudenari / idazle trebeak [...] / jatortasun beraren / morroi-mirabeak, / ye-ye oriek baño / askozaz obeak.Ib. 266.
Hitzaren jatortasuna ez dela etorkiaren arabera neurtzen, hiztunen usarioaren arabera baizik. MEIG VII 188.
v. tbn. Alkain 26. MMant 77.
azpiadiera-1.1
"Nobleza [...] de distinciones raciales"ADBols.
sense-2
2.Fertilidad. Orrako lur elkor orren patua, bere jatortasun guzia zapuztu ta sekula geiago kimu berririk emateko gauza izango ez dan orrena. Mok 22.
sense-3
3.Autenticidad, franqueza, sinceridad. Gizon aren jatortasuna ikusirik. Alkain 88.
Ik ere ikusiko den zenbaterañoko jatortasuna duten oiek.TxGarmBordaB 80.
"Ni pekataria" be jatortasun guztiz esan biar.Gerrika 282.
Ez dut [...] sentimenduen jatortasuna ukatzen [...], baina ez dut uste [...] jatortasun bizi hori irakurleari aditzera emateko [...] modurik aurkitu duenik. MEIG III 142.
Leturiak sentitu zuenaren berriaren berriak ez duela berritasunik ez jatortasunik galdu Txillardegiren luman. MIH 298.