Harremana

    OEH - Bilaketa

    783 emaitza dantza bilaketarentzat

    Sarrera buruan (119)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gertatu.
    tradizioa
    Tr. La forma de part. gerta se documenta en algunos autores meridionales: V. Moguel, Añibarro (que usa gertako como forma de futuro), Iturriaga (Fab 143), Beovide (AsL 117), Soroa (Bar 47), Zabala (Gabon 80) y D. Agirre (Serm 212) en el s. XIX, creciendo su uso desde aprox. 1930, gralmte. en los autores más cultistas, aunque no falta en algunos de estilo más popular (p.ej. en Salav 24 o Insausti 230, o en verso en MendaroTx 430). En todos ellos, excepto en Añibarro, alterna con la forma más usual gertatu. En DFrec hay 1085 ejs. de gertatu y 2 de gertau.
    sense-1
    1. (V-ger ap. A ; Lecl).
    Resultar, quedar. "Devenir" Lecl. "Bedeinka gerta deilla deutsan lurra (V-ger)" A s.v. zerutar. Tr. Atestiguado al Norte desde Dechepare, su frecuencia disminuye desde principios del s. XVIII; en textos guipuzcoanos, aunque se documenta ya desde Ochoa de Arin, es usual sobre todo a partir de la tercera década del s. XX; tbn. se encuentra en Beriayn y en la ed. de Azkue de las poesías de R.M. Azcue.
    Jendek irrigarri gerta ezkiten. E 197. Ni gerthatzen bainaiz zure haur. Mat 272. Guregatik bitartekozale gerta ditezen. Ber Trat 19r. Faber, Laynez eta Iaius / ez azkenak gerthatu. EZ Noel 175. Ararteko on gertha zakizkit. Harb 100. Etzara beldur izanen kondenatuetarik bat gertha zaitezin? Ax 142 (V 93). Hek guztiak alfer gertha ditezin. Ib. 135s (V 89). Errege gertaturik. O Po 9. Saintiago gertha ditian. FPrS 19. Bekhatü mortaletan hilzen direnak zer gerthatzen dira? Bp I 54. Maria aurdun gertatu zalarikan ere. OA 28. Azkenerat enganatuak gerthatu dire. Ch III 15, 1. Handik zenbait egunen buruan Elizabeth haren emastea izorra gerthatu zen. He Lc 1, 24 (Dv izorra gerthatu, Leon haur-behar gertatu;Ker seindun egin, IBk haurdun gelditu). Mereximentü handitako gerthatü düzü [karga] . Mst III 18, 2. Israeldarrak aitzindaririk gabe gerthatu ziren. Lg I 205. Xortiak tiratu, / ez untsa gertatu. Iraultza 161. Antzu eta illurtu gertatzen direanentzako. Izt C 169. Gizona estraputan gerthatzen denean. Dv Lab 158. Berrogei urte orain zituen / gertatu balitz bizirik. Xe 370. Zuzentasuna biar genduen, / gertatu gera biyurri. PE 139. Ez balitz gutaz urrikari / gerthatu Jainko Semea. Zby RIEV 1908, 207. Izorra gerthatüren zira. Ip Hil 70. Tximista onegaz suturik / gerta zirean itsurik. Azc PB 213 (Ur PoBasc 418 gelditu). Moltsa huts gerthatu. Ox 154. Beraz xapeldun nor gertatu den / orai erran nahi nuke. Etcham 240. Uste gutxienian / zuek gerta ziñezke / negarrez alkarreri / laguntasun eske. MendaroTx 372. Buru-berotze oro alper-alperrikako gertatzea. Ldi IL 168. Ez nintzan aitaren eraille gertatuko. Zait Sof 95. Iñor bere begiko gertatu ezkero. Etxde JJ 39. Alargun gertatu. Mde Pr 173. Lur gose gertatu nintzan. Or Aitork 52. Nola gure haurreko adixkidetasun goxo hura amodio baten hastapen eta erroa gertatu den. JEtchep 66. Jaungoikoaren abotsa gerta / ez dediñ bildurgarria. Olea 91. Da atzenian gertatzen gera / ezer ikasi gabiak. Uzt Sas 253. Ez naiz sekula apustu ortan bezin lotsagarri gertatu plazan. Albeniz 258. Euskal arimaren mintzabide gerta dadin. MEIG III 118.
    v. tbn. SP Phil b 2v. Tt Onsa 175. Gç 106. Dh 46. Gy 63. JMB ELG 99. MAtx Gazt 83. Ibiñ Virgil 43. Ayesta 40.
    azpiadiera-1.1
    (SP, Dv).
    (Con -t(z)era).Ocurrir. "Gertha diteke ongi hiltzera" SP. "Gerthatzen bazare erran behar izatera, s'il vous arrive de devoir dire" Dv. v. infra (2).
    Eta azkeneko bihia / pasatzera gerthatzean, // Zertan othe lizate, Jauna, / ene eternitatea? Gç 174. Gertha balite biak elkharrekin bidean joaitera. ES 392. Sakrifikatzaile bat yautsterat gerthatu zen bide beretik. TB Lc 10, 31 (Dv gerthatu [...] yaustera; Lç enkontruz [...] iauts zedin, He gerthatu zen [...] iragaten, Oteiza gertatu zan [...] pasatzen zala, IBe gertatu [...] hain zuzen). Behinere gerthatzen bazare belharra hezeegirik sartzera. Dv Lab 122. Anbat gerta niteke / partida galtzera. Tx B I 199. Nai gabe gerta nintzan / zine ikustera. Ayesta 143.
    sense-2
    2. (V-gip, G, AN, B, Sal, R; VP 33r, Lar, Mg Nom, Añ, Lecl, H; -th- L, BN; SP, Urt I 77, Gèze, Dv, H); gerta (G, L; Añ (V)) Ref.: A (gerta, gerthatu); Etxba Eib; Iz Als; Gte Erd 7, 37, 54, 83, 235.
     (Empleado en 3.a pers.). Ocurrir, suceder. "Acontecer" , "gerta, [...] 3. º caber en suerte, corresponder" A. v. jazo. Tr. De uso general entre los autores guipuzcoanos y septentrionales, aunque con menor frecuencia en los suletinos, donde parece ser menos usual que heltü. En textos vizcaínos, antes de finales del s. XIX, sólo lo encontramos en Añibarro; en el XX, si bien es bastante usado por Echeita o los eibarreses San Martin y T. Etxebarria, es muy escaso en los demás.
    Eta gertha zedin konparazione hauk akabatu zituenean Iesus iragan baitzedin handik. "Advint que"; 'factum est'. Lç Mt 13, 53 (Ur (G) gertatu zan [...] joan zan). Gertha badadi eriden dezan hura. Ib. 18, 13 (He, TB, Dv, Ur (G), Echn gerta(tu); Ip agitü, Ol agian, Leon hala-beharrez). Ezen eztuk gerthatzen Profetarik batre hil dadin Ierusalemetik lekhora. "Il n'advient". Lç Lc 13, 33. Desgraziarik asko egun oros gerta baitakikegu. Ber Trat 109v. O Iaun noblea, egun da / gerthatu egietan / iudu gaixtoei errana / zeure predikuetan. EZ Noel 113. Badakizu gaixtaginei hala gertatzen zaiela. Harb 141. Gerthatu zaitzun faltaren estaltzeko. Ax 168 (V 114). Zure ahala egin behar duzularik hala gerta eztadin. SP Phil 94. Beldur nizu zuri eta niri gertha dakigun Faraon erregeari bezala. Tt Onsa 32. Gertha daiteke eginen duten [penitenzia] Jainkoaren graziarekin batean, bainan hori gutitan arribatzen da. CatLav 64. (V 41) Ezin gerta dakioke gauza gaistorik. El 96. Auxe bera gertatu zitzaion San Agustiñen argiari. Lar SAgust 6. Aintzinago baiño pena gehiago, gertha daiteken bezala, egiten badarotzute. He Gudu 116. Erregeen egunean agi-gertatu zen gertatuko zela Jainkoak esanik zedukan guzia. Mb IArg I 159. Horrela gertha baledi. Lg II 283. Zer gertatü zen Jesü-Kristo hilzian? CatLan 45. Zer gertatu zan horduan Ama Birjiñagan? Ub 64.
    (ss. XIX-XX) Bere bitartez gerta dirian mirari [...] muga bageak. Añ EL1 114. Gerta zitzaionaz azturik. VMg 98. Elkarri barkatzea gertatu diran utsegiteak. AA I 575. Orai artean ardura gerthatu zaut graziari ez ihardestea. Jaur 145. Guziak isildu zituen gauza bat gertatu zan. Lard 389. Hau bera gerthatzen da iguzkiarekin. Dv Dial 110 (tbn. It e Ip; Ur jazoten). Fortuneak esanik gertauko jatala. AB AmaE 230. Bada, gertatzen da erostun batek edo besteak galdetzia. Sor Bar 104. Sen Franzes Solanoren bizitzian hori gerthatürik irakurten da. Ip Hil 81. Gure aldaretan zer den egun oroz gerthatzen. Arb Igand 92. Zer gertau (suceder) jakan Ermokenegaz. Echta Jos 64. Gizonaren urhats, aztura, [...] lehen gertatuen xuritze (l'Histoire), esku-lan [...]. JE Bur 98. Kuntatzera zer gertatzen zen. Const 30. Jainkoak nai duena gerta dadin. FIr 149. Asi dira bada paper oiek azterkatzen, ta leengo txekotarren poema yator batzuk izatea gertatu da. Ldi IL 163. Gertatutakoa beti ta beti gogoraturik zauria berritu. ABar Goi 70. Hortik gertha ditake minez eta dolorez konkortzea. Lf Murtuts 37. Gertatuko dena haren gain! Zerb Azk 102. Besterik ere gerta zitzaion Kartagon ikasle nula. Or Aitork 140. Joxe Etxeberriatarrari gertautakoa da. SM Zirik 47. Gerta baititeke gauza bat berez txarra ez izatea. Zait Plat 33. --[...]. Izpiritua duela eri, dio, gorphutza baino gehiago. --Gertatzen dena da... ' Baliteke'. Larz Senper 114. Beti irabazten oitua egon, eta, bein galtzea gertatu zitzaionean, berealaxe etsi. Alkain 85. Jaunari eskerrak, gurean ez uan olakorik gertatu. Ataño TxanKan 206. Bizitzea gertatu zaigun egunon ezaugarri nabarmena da. MIH 279. Gerta daitekeena da. MEIG VIII 103.
    v. tbn. (Sólo para autores vizcaínos): GMant Goi 33. Kk Ab II 113. Bilbao IpuiB 251. Erkiag BatB 69. Alzola Atalak 66. Etxba Ibilt 461. Etxabu Kontu 123. Onaind STeresa 70. Gerrika 244. Gerta: GMant Goi 47.
    sense-3
    (Con -t(z)era).
    Presenteko kofesioan deusik ahanztera gerthatu bazait. Harb 195. Baldin halaber mendekatzera eta eskuen odolztatzera gertha badakie. Ax 280 (V 187).
    sense-4
    3. (G-azp; -th- L, BN, S; Arch VocGr, VocBN, Dv, H), gerta (gral.). Ref.: A (gerta, gerthatu); AtSAc 39; Gte Erd 288. Encontrarse, hallarse; caer por, aparecer. "Trouver par hasard" Arch VocGr. "Trouver, se trouver, se rencontrer ensemble" VocBN. "Elkharrekin gerthatzera heldu bazare berriz" Dv. "Zeruan gerta deilla (V-ger-oroz-m), que se encuentre en el cielo, que santa gloria haya" A. "Elgarreki gertatu dira (BN-arb) [...] batera gertatu omen ziren (G-azp)" Gte Erd 288. Tr. Más frecuente al Norte; al Sur se emplea a menudo en la expr. zeruan gertatu.
    Salbatua gertha dadin [ene arima] dohatsuen artean. EZ Man I 39. Otsoa non aipa, han gerta. "On le rencontre". O Pr 385 (tbn. en Saug 55). Noiz ere gertatu bainaiz gizonekin, gutiago gizon bihurtu naiz. SP Imit I 20, 2 (Ch, Mst izan). Baldin gerthatzen bazare Chegoanchisko aldetik. INav 135. Goiza ethorri zenean, gerthatu zen Jesus ur basterrean. He Io 21, 4. Armadan gerthatzen zela Elisea. Lg I 368. Saint Domingo Saintia / han gerthatü zenin. Xarlem 1527. Ill ta bereala gertako da arimea Jangoikoaren Adizain ta Judizioan. Añ EL1 28. Gerthatu zen aphezpiku batekin karrosa berean. Hb Egia 29. Idi erostekotan gerthatzen zarenean. Dv Lab 235. Erregutzen det aien animak / gerta ditezen zeruan. Xe 376 (v. tbn. zeruan gerta(tu) en Ag G 234, Arrantz 145, MendaroTx 319, NEtx Nola 51, Etxde AlosT 43, Salav 21, Uzt Sas 130, Mattin 115, Balad 231, TxGarm BordaB 58, BAyerbe 87, Albeniz 53 y MEIG VIII 79). Orrela andre-gaiarekin gertatzen danian mutill-gazteak ur-aparra bezela ibilli bear du diruba. Moc Damu 27s. Euskaldun guztiok an gertau gaitezala. Ag AL 184. Erri batean gertatu omen ziran bost menpekoekin. Or cruz 68. Zeruaren erdiyan / gertatu dedilla. Tx B 100. Bazkariten gertatu bainintzan harekin Lekorneko dakizun etxe batean. JE Ber 35. Bertolda eritxon baserrittar bat gerta zan aren jauregijan. Otx 11. Ander illtzeko garaiean gertatutako lekaimetako bat. JAIraz Bizia 98. Gazte jaseko bat ondoan gertauten danean. Erkiag Arran 110. Arratsalde batean gertatu giñan emakume prantzes bi ta ni. Anab Aprika 54. Kristorekin gerta nadin. Or (in Gazt MusIx 38). Gertatzen giñan leku guztietan egiten nuan ori. Salav 84. Gero zakurra ere gertatu / zen erbiaren parrean. Xa EzinB 120. Egunen batez gertatzen bada / Gurutzetako partian. (In Uzt LEG II 82). Apaiz bat gertatu zen hain zuzen bide hartan behera. IBe Lc 10, 31. Hiruzpalau kilometraren buruan bi jandarmerekin gertatzen da bidean. Etchebarne 52. Eskerrak leku onean gertatu giñala. BBarand 78. Nor geure aldian eta tokian gertatzen gara. MIH 227.
    v. tbn. Brtc 214. Etch 336. Laph 87. Ox 82. Const 31. Etcham 239. Mde Pr 54. Auspoa 39, 59. Ibiñ Virgil 45.
    sense-5
    Au azkar etorri zan, da esan nion nola gertatzen giñan. JAzpiroz 212.
    sense-6
    Gazte saldo bat, aldiz, gelditu ditake karrikaren gainean, lanaren aiduru, lanik ez gertatuz. JE Bur 209.
    sense-7
    (Trans.). Hacer encontrarse.
    Jaungoikoak zeruan gertatu dezan. Zab Gabon 68.
    sense-8
    4. Hacer que resulte, hacer que sea. v. gertarazi.
    Hartarakotz halakoa gertha zazu orena / zeña ene bizitzeak behar baitu azkena, // non enetzat gertha dadin eme iuiamendua. EZ Man I 136 (Harriet traduce: "rendez son heure, son sort semblable"; v. la nota del ed.). Aditua othoi gertha nazazu. EZ Man II 54 (= 'haz que sea, resulte escuchado, atendido').
    sense-9
    5. Disponer, proporcionar.
    Gerta zaizkiotzu [Erregeri] mirabe ta aldamen menak, bere biotzaren erakoak. Lar Fueros 8.
    sense-10
    6. (V-ple-och-gip) Ref.: A; Etxba Eib; Iz ArOñ; Elexp Berg.
     Preparar. "Preparar la comida" Elexp Berg. En Lar Sup se encuentra "guisar, gertaetu", probablemente inducción errónea a partir de un sust. vbal. gertaeta-. Tr. Documentado en textos meridionales desde principios del s. XIX.
    Euki ezkero modako jantziak, zegaz aragiak estaldu edo zabaldu eta janariak gustora edo aukera [por aukeran?] gertatubak. msOñ 109r. Mikaelak onezkero gertatuko zuan afariya. Apaol 26. Txerrientzat zerbait gerta dezagun. Ag G 28. Txintxarri-jotze on bat gertatu bear zan. Ib. 301. Mando bat gertau. Kk Ab I 77. Bijar gaberako dantza pollita gertau dau. Altuna 31s. Otordua gertatu. Munita 105. Gertatu zuten urkamendia. Etxde JJ 177. Lanbreabeko etzanderea, gertau anda-iserea. Akes Ipiñ 29. Teatro Amayan gertau eben jai aldi bat. SM Zirik 84. Azientzako lurrak gertetan. BEnb NereA 230. Garmendiak gertatzen eban orrialde bat, euskal-gaiez beterik. Alzola Atalak 76. Gertau eutsen katu-jana. Ib. 53. Gertau eban zigorra gatz-uretan beratuaz. Etxba Ibilt 470. Billera au omen da / geure onerako, / lekuak gertatzeko / uso-eizerako. Olea 163. Elizaren autorpen gurenerako bidea gertatuaz asmo orrekin ibilli ziran. Onaind STeresa 124. Gertau genduan ibillaldia. Gerrika 284.
    v. tbn. ForuAB 91. A Ardi 115. GMant Goi 40. Enb 199. Bilbao IpuiB 190. Erkiag BatB 132.
    azpiadiera-10.1
    (V-gip; Lar); gerta (V-ple-oroz-och-gip) Ref.: A; Etxba Eib; Iz ArOñ; Elexp Berg.
     Disponerse, prepararse. "Prevenirse" Lar. "Vestirse y acicalarse. Prepararse. Etxoin puxkat, oinddio gertatzeke nago ta" Elexp Berg.
    Zelan gertauko da komulgatzeko? Garita-Onandia CDot 18 (ap. DRA ). Aurreneko Meza ematera gertatzean. Ag G 334. Berealaxe atondu (gertatu) nintzan lanerako. A Ardi 125. Lotarako gertau (prestu) zan. Altuna 12. Eliz-gizon izateko gertatzen ari diranen artean. Munita 32. Eta ez dauka [emakumeak] egon bearrik [...] / etorkizunen bildurrez; / orretarako naikoa baitu / ondo gertatzea aurrez. Olea 279. Arerioak gertatu ziran / tiroka erasotzeko. FEtxeb 52. [Arreba] ebakuntza bat egiteko gertetan ebillen Madrillen. Gerrika 236.
    v. tbn. Enb 32.
    azpiadiera-10.2
    Estar provisto.
    Zer deuskun dinot, baldin bagagoz / ogi ardaoz / gertaurik urdai ta babaz, / zezin, arto ta gaztañaz? AB AmaE 368.
    sense-11
    7. Avenirse a, estar dispuesto a.
    Fraillia ez zan gertau artara, bere relijiñoko legiak debekatzen zetsela ta mezede ori egitera. Etxba Ibilt 464.
    sense-12
    8. (Sust.). Acontecimiento; relato de un acontecimiento.
    Gertatu bat edesten zaigunean. Zink Crit 48. Gertatu polit bat esango dizut. Ldi IL 110. Ontati igarri, gertatu ori / ez dala gezur nâstua. Or Eus 302. Ikaragarrizko gertatua, Paulo Yanzik banatua. Yanzi 146. Gai onixe buruzko gertatu gogoangarri bat. Lek SClar 141. Ba al nekien, ordea, atzoko gertatua? Txill Let 68. Gertatu uts ortatik, ezetz atera. Vill Jaink 94. Gaiñerako kontuak edo gertatuak emen dijoaz bertsotan. Insausti 159.
    azpisarrera-1
    EZIN GERTATUZKO (-tha- Dv). Imposible, que no puede ocurrir.
    Non garen guzien erhautsetaratzea ez bailitake ezin gerthatuzko. Prop 1899, 108s.
    azpisarrera-2
    GERTA ALA GERTA. Pase lo que pase.
    Argi eta garbi mintzatzea --gerta ahala gerta-- zer den ere erakusten digu. MEIG III 118. (en la ed. orig., Egan 1963 (1-3), 153 gerta ala gerta) Itzulpenak zirt edo zart, gerta hala gerta . (a cara de perro, gaztelaniaz esaten den denez). MEIG VI 122. (en la ed. orig., Eusk 1979, 162 gerta ala gerta) Plazan iraungo dugu, gerta ala gerta. MEIG IX 33.
    azpisarrera-3
    GERTA GERTA. "Suceda lo que suceda" Asp Leiz2.
    azpisarrera-4
    GERTARIK GERTA. Pase lo que pase.
    Beinere, gertarik gerta, ezin pratika dezakena. (Urdax, 1827). ASJU 1993, 602.
    azpisarrera-5
    GERTATU-BEHAR; GERTA-BEHAR (Lo) que tiene que ocurrir. Cf. Mb IArg I 220: An agi-gertatu beharrak dira 'allí tienen que ocurrir'.
    Hoik gerthatu beharrak ziren, profeten arabera. Hb Egia 90. Gerta-bearra gerta zanean, / beste biderik ez neukan. Or Poem 542. Aldian aldika gure etorkiari berez datozkion gerta bear oriek. Or Aitork 236. Berez gertatuko lizaizueke gerta-bearra. Zait Plat 104.
    azpisarrera-6
    GERTATURIKO (Hecho) real, sucedido. No incluimos aquí ejs. como mendian gertaturikoa 'lo que pasó en el monte' o gertaturiko guztia 'todo lo que pasó'.
    Gertarikoa da. A Ezale 1897, 16a. "Kanposantuko izara zuriduna". Gertaturikoa ei-da. Etxean entzunikoa, neure gazte-denporan. Alzola Atalak 149. "Manuxepa ta Enrike". Gertaurikoa. Ib. 149.
    azpisarrera-7
    GERTATZEN DENA GERTA (BN-lab ap. Gte Erd 136; -th- Dv). Pase lo que pase; de cualquier manera.
    Gertatzen dena gerta, guhaur gelditurik ere, etsaiari buruz, ez dugu zeren izi. HU Zez 124. Gertatzen dena gerta, beren gogoetak ontsa eginik, biek boza eman dute freren eta seroren alde. HU Aurp 144. Bortz sei urtheren buruan, gertatzen dena gerta, etxerat itzultzeko. Larz Iru 58. Bainan gertatzen zena gerta, halare joan nintzan. Etchebarne 110. Gertatzen zena gerta, norbaiten edozein zauritze mota, alditxartze eta sokorritze beharbide, han behar zuten armadako zaintzale eta laguntzaileek. Larre ArtzainE 178.
    azpisarrerakoSense-7.1
    (Con una forma conjugada en el segundo término). "Gertetan dana gertetan dala (V-gip, G-goi-azp)" Gte Erd 136.
    Oro nahas-mahas uzten dituzte, gerthatzen dena gertha dadiela. Dv Lab 275s. Gertatzen dana gertatu dedin / ez dago eskubiderik. Basarri 64.
    azpisarrera-8
    NOLA GERTA. Según la ocasión; según los casos.
    Joaiten baitziren gure etxetik beretik [...], behi umadun baten saltzera, edo erostera, nola gerta. Larre ArtzainE 293. Mahi-bulego bat, zabalttoa, erdian tirela gotor bat zaukana eta, eskuinean edo ezker, nola gerta, beste bi sahets-tireta edo holatsu. Ib. 198.
    azpisarrera-9
    ZER GERTA.
    azpisarrerakoSense-9.1
    a) Por lo que pueda ocurrir.
    Zuen etxia dago irruti, / birian zer gerta izan bildurti. Bil 78. Lêngoaz gain zer-gerta, ba du neskak bildur. Or Eus 36.
    azpiadiera-1.1
    Por si acaso.
    Onentzaroz, zer gerta, ditute erriratu / enborrak: legorteak ez detzan gogortu. Or Eus 145. Biamonean zer gerta an doa / urrutia arrapagale. Ib. 326s.
    azpisarrerakoSense-9.2
    b) Al azar, a la aventura.
    Ainziradiz aintziradi goaz, zer gerta. Or Mi 132. rrixkatu beharra zegoen, zer gerta... "Me arriesgaría a la aventura". MEIG IX 138 (en colab. con NEtx).
    azpisarrera-10
    ZER GERTA AHALA. De cualquier forma, de todas las maneras.
    Fraileak ziren orduan zer gerta ahala galduan irteten zirenak. MEIG VI 68.
    azpisarrera-11
    ZER GERTA ERE.
    azpisarrerakoSense-11.1
    a) (AN-ulz, BN-ciz; -th- Dv). Ref.: Inza Eusk 1926 (3-4), 9; Gte Erd 136. Por si acaso, por lo que pueda ocurrir. "Zergertaere ongi bizitu zen (AN-ulz), quien vive prevenido vale por dos" Inza Eusk 1926 (3-4), 9.
    On da bethi liburua eskuan idukitzea zer gertha ere. CatLav A, 5r (V 6). Zer gerta ere, komunio santa arzeko zauden aldian, ar zazu zere bekatu guzien onezko damua. Mb IArg I 190. Zer gerta ere, ez ukatu oriei [...] lagunz oriek. Ib. 254. Egon bear du albait ikuskiñean zer gerta ere. It Dial 71 (tbn. Dv; Ip zer hel ere). Zer gertha ere daie idiek agiñtzen sekretua. Gy 89. Bakean utzi zuten, zer gertha ere hatik begia haren gainean atxikiz. Laph 47. Bear bada eta zer gerta ere [...] bortz zizpa eta okeri doazkon zerak banatu zabezten. FIr 138. Bi egunen buruko galdea ginuen berriz eta emeki-emeki jarraikiarazi gintuzten guduan ari zireneri, zer gerta ere. Zerb Gerlan 110s. Hobe zuela zer gertha ere mirikuaren ganat joaitea. Lf Murtuts 37. Zer gerta ere, orain napar oiek etortzerako, ekarri bear diagu gurdi bat alpapa. Salav 58. Buruzagi ordain Aita Barzee kartsua zer gerta ere ezarririk. Ardoy SFran 257. Nai zendukena, zer gerta ere, / da ni aurretikan bota. Olea 86. Poltxak ongi aski ornituak zeramaztela, zer gerta ere. Berron Kijote 50. Jaun erretorari denak salatu gabe, zer gerta ere! Larre ArtzainE 83.
    v. tbn. HU Zez 21. Lab EEguna 105. Or Eus 343. Anab Poli 49. Erkiag Arran 137. Ataño TxanKan 113.
    azpiadiera-1.1
    Gain hartan zer gertha ere, alfotxetan ezartzen ditut [...] Gure Herriaren ager-aldi guziak. Barb Sup 13s.
    azpisarrerakoSense-11.2
    b) De cualquier modo, de todas formas.
    Etorkizunean, gure arteko norbaitek Platonen idaztiak [...] euskeraz eskeiniko dizkigu [...]. Zer gerta ere, nai izatekoa lizake, Platonen berri lekarken zenbait idazti izan ledin. Zait Plat 2. Zer gerta ere [...] irakaslea galdu zueneko, [...] txibistarik gotorrena autsita zegoen. Ib. 12.
    azpisarrera-12
    ZER-GERTAKO.
    Bere lan-jokotan asmatzen duen zer-gertako istilu-lekuetan. "Extensión azarosa". MEIG IX 126. (en colab. con NEtx)
    azpisarrera-13
    ZER GERTAREN ZAIN. v. ZER GERTA ZAIN.
    azpisarrera-14
    ZER GERTATUKO; ZER GERTATUKO ERE. Por si acaso.
    Inguruko bidean, bada ezpada, zer gertauko, albomutil erazko ta aiutuak izatea. Erkiag BatB 22. Eskolarantz ez, zer gertauko bere. Erkiag Arran 55.
    azpisarrera-15
    ZER GERTATUKO ETA. Vino a suceder que.
    Baiña, zer gertatuko eta, auzoan umeren bat gaixo. Zendoia 31. Zer gertatuko ta Ernanin nengoan nere arrebaren etxean aurreko egunetan, eta or arrapatu nau izugarrizko gripeak. Albeniz 93.
    azpisarrera-16
    ZER GERTATZE.
    Por si acaso.
    Lo arin bat haatik, gathuak bezala begi bat artetan idekiz xixpa kargatua gorphutzari kontra, zer gertatze. Zerb Gerlan 26.
    azpisarrera-17
    ZER GERTA ZAIN; ZER GERTAREN ZAIN. Esperando a ver que ocurre.
    Babeseraño labaindu naiz zer gerta zai. Etxde JJ 45. Kanpoko muturrean jarri ta zer gertaren zai. Anab Poli 35.
    azpisarrera-18
    ZERNAHI GERTA.
    azpisarrerakoSense-18.1
    a) Pase lo que pase.
    Zer nahi gerta, jende onik ere ikusten dugu han hemenka zokoetan. HU Aurp 105. Gure lehia da, gure zuzena eta gure xedea, zer nahi gerta. Ib. 212. Eta, zer-nai gerta ere, beti nerekin konta zazu. Alkain 28.
    azpisarrerakoSense-18.2
    b) Por si acaso.
    Huts edo kausi, zer nahi gertha, Ellandek errana egin zuten beraz hiru egunez. "À tout hasard". Barb Leg 135.

    gertatu

    gertatu
    << gerriko 0 / 0 goaikiro >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper