1.
(L-sar, BN, Ae; Urt III 279 y IV 84, Ht VocGr , Lecl, Dv, H);
eskalapuin (B; VocB);
eskalapin (BN-baig);
eskalaproi (G, AN, L; Lar, H);
eskalanpu (-ũS; Gèze);
eskalapin (BN-baig);
eskalapo (H);
esklapoin (SP, ArchUFH);
eskañanpoin (ArchVocGr);
espalakoin (BN; Dv);
eskalapruñ (AN-ulz)
Ref.:
A (eskalapoin, eskalaproi, eskalanpũ); Lrq (eskalanpu); Iz Ulz 437 (<eslala->); BU Arano 219; Satr VocP (eskalapin); Caro CEEN 1969, 229; CEEN 1970, 357; Garm ib. 225; Izeta BHizt (eskalapuin); Gte Erd 74. Zueco."Galocha", "zueco" Lar."Zapato de madera", "choclos" A."Calzado de madera; chanclo"SatrVocP.
DRA atribuye a Arch UFH la var. eskalanpoin, pero en éste sólo hallamos esklapoin. Bagoz eskalanpuak handirik beitzütin. Etch 270.
Eskalapoinak hartuz othe pikatzeko, / Eta zapatak utziz besta handitako. HbEsk 164.
Kadira eta espalakoin egiteko. DvLab 323.
Eskalapoin guziek badute negurriko zangoa. DvProverb 127 (ap. DRA).
Iratze phuska bat ezar beren eskalapoinen barnean. ElsbLehE 44.
Zenbat zenbat [katxet] , eskalapoinak berex, klosken berentzat!JEBur 60.
Eskalanpu egiteko axkolta. Eskual 3-1-1913, 3.
[Baserritar] batzuk bere lanerako txamar ta eskalapoiakin. LhYol 29.
Hire kokotz eskalapoina idurikoarekin. BarbSup 26.
Ibil itekela goxoago eskalapoin eta galtza motxekin. Zub 66.
Joan deneko uda, / eskalapoin-aroa / enetzat heldu da. Etcham 72.
Eskalapoin bat zeukan oipean. OrEus 343.
Espalakoin hatz batzuetan. ZerbAzk 109.
Eskalaproien otsa ixiltzeko añako zarata ta iskanbilla zan. AnabPoli 56.
Piarresen eskalapoinak. JEtchep 23.
Eskalaproi aiekin... / nola, nola gure / mutillen gabriolak egin?MAtxGazt 62.
Bideak zirelarik bustiak, kalotx edo espalakoinetan [joaiten ginen] eliza ondoraino. LarzHerr 21-12-1967, 3.
Eskalapoinak egiten zituen zurez. LarreArtzainE 97.
azpiadiera-1.1
(L ap. A);
eskalanpo (S ap. A). Estribo cubierto.
azpiadiera-1.2
"Eskalapoin (B), choclo o pieza de madera en que se apoya la tolva"A.
azpiadiera-1.3
"Eskalanpoa, bihiaren bürünegi-khobaiñerat jauts-arazteko, biia lehenik berari eman behar zaioen tresna ttikia"Alth in Lander RIEV 1911, 596.
azpiadiera-1.4
"Entrave en bois que l'on met aux pieds des animaux"H.
sense-2
2.eskalanbu (-bo S ap. A Alth Bot), eskalamu (H). "Sceau de la Vierge, eskalanbua, mizpiaua" Alth Bot 22.
sense-3
3.Torpe; estúpido."Maladroit"Lh.
Eskuara zinez mintzai eskalapoin zahar okitu batentzat daukatenek. HUAurp 210.
Eskalanpü handiak Altzükün dirade. GAlm 1948, 16.
(ap. DRA)Habil etxerat! [...] Nork behar du eskalapoinik?Herr 12-9-1957, 3.
Xuberotar gazteak ez dira eskalapoinak joko-garbian. Herr 7-8-1958, 3.
Den eskalapoinenak, den argituenak bezala. Herr 26-2-1959, 2.
Izpiritu handi eta fin batzuen artean, eskalapoin batzu sartzen direlarik. JEtchep 88.
azpisarrera-1
ESKALAPOIN-DANTZA.
"Baile de los zuecos (Montaña)" VocNav. s.v. danza. Cf. Or Eus 169: "Eskalapoin" eta abar / --saldoko dantza ta bakar--. Eskalapoin dantzan, Baigorriko plazan. CEEN 1971, 186.
azpisarrerakoSense-1.1
(Fig.).Movimiento o ruido de zuecos. Onetxek joko zinduzke lenengoz: astegunetan [...], gurdien karrankak, zakurren zaunkak [...] eta, euria egiten ba-zuan, eskalaproin-dantzak. AnabUsauri 4.