(SP, Lar, H, A); debrukeria (S; Dv, H); deaurrukeria; diabrukeria (V-gip); deubrukeria; deurrukeria Ref.: Lrq /debrükeia/; Etxba Eib y Elexp Berg (diabrukerixia).
Cosa del diablo, hechicería; cosa mágica; diablura, barrabasada, fechoría. "Diablura, travesura. Ez okerrok, baitta onenak be, makiña bat diabrukerixa eitten genduzen sasoi artan" Etxba Eib. Cf. LexBi: "Diabruquería, diablura, travesura o hechicería". v. demoniokeria. Tr. Documentado por primera vez en Leiçarraga (deabrukeriazko ), no vuelve a encontrarse hasta finales del s. XVIII; los ejs. posteriores, muy abundantes en el s. XX, dan gralmte. testimonio del significado menos grave de la palabra (cf. Chaho: "ne s'emploie point dans l'acception propre de diablerie, sortilège, maléfice"). En DFrec hay un ej. de deabrukeria.
Alá tristatzen dá gure ónas, alegratzen dá gure gaitzes: [...] ori béroi gizónen értean, [...] ori baita Deabrukéria. LE Urt (ms.) 74v (ed. 1846, 207 deaurrukeria). Zer deabrukeria / zaio bururatu? / Batista adin orretan / dua ezkontzera? It Fab 251 (21 deaurrukeria). Epe guti frango du debrukeria zerbaiten asmatzeko. Dv BaigZL 19. Diabrukeriyak egiten dizkigutela lugartzak. Sor Bar 42. Oraindik deabrukeri andiagoak adituko dirala. Urruz Urz 26. Diabrukerija ezpada! Kk Ab I 66 (II 113 deabrukeria). Ai! Manuelen arno hura! Zerbait debrukeria ez othe zion ostalerak emana? Barb Sup 74. Denbora berean lau satanak debrukerian ari dira gordezka. Ox 42. Metsikorat heldu gabe esnea itzul bailitake, horren behar den trenpuan emaeko tresna [ikusi dugu]. Ez da gehiago deabrukeriarik gizonak asmatzen ez duenik. Zerb Metsiko 212. Onetarako deabrukeri batzuk egiten neutsozan. "Burlas endiabladas". Or Tormes 17. Eztikiauk zer debrukeriak ikusiko ditugun Iruñe huntan, geiago egoiten balinbagira. Zub 112. Garrasia hek entzutearekin, zerbeit debrukeria bazitekela han gaindi, herriko atabal eta ezkila errepikak hasten dire zapartaka. Barb Leg 129. Beste diabrukeriren bat egittia Bertoldineri otu ez eikijon bildurrez. Otx 150. Aldegizute --apaizak die [sorgineri] -- / utzirik deabrukeri. Or Eus 345. Debruaren aipatzeak berak erakartzen omen du debrukeria zerbait. Lf Murtuts 17. Deurrukeria! Zer egin behar zuen ba Matek? Mozkortzetik 11 (ap. DRA ). Eskola giristinoko haurrek eman dauzkute ikusgarri batzu. [...] mintzaldi, kantu, dantza eta debrukeria zonbeit. Herr 10-7-1958, 2. Bere baitan bizi zuen jabetzeko nahikeriaren deubrukeria. JEtchep 48. Barreak! Deabrukeria! Ongi asmatzen zituen gure Beñatek komediak! Arti Tobera 271. Gizonak egin eztuan deabrukeririk eztuzu aurkituko. Vill Jaink 177. "Petaka" deritzaion deabrukeri bat egiten zioten. Salav 68. Neska demonio orren deabrukeriren bat degu au. NEtx LBB 161. Ni noiz ilko ote naizen ere, ba al dakizu? --Ikusiko banu bezela. --Deabrukeria! Ta nola jakin dezu ori? Ib. 183. Baginuen [...], Vergez bastidar erakasle gaskoinak edo hautatua eta hola izendatua, Pont du Diable erreka edo nik dakita zer deubrukeria. Larre ArtzainE 125. Gaztea bada, Chomsky, McCawley, Filmore edo are berriagoren baten deabrukeriak aterako dizkigu hasi orduko. MIH 228.