OEH - Bilaketa

782 emaitza dantza bilaketarentzat

Sarrera buruan (119)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
danbolin.
sense-1
1. (V-arr-gip, G, AN-larr; VP 19r, Lar, Añ, H), tanbolin (V, G, AN, B; Añ, Zam Voc), tanborin (L, BN-baig, Sal, R; th- VocBN), tanburin (L-côte; SP, Arch UFH, Dv, H; th- Urt III 266, H), tanburia (S; th- Gèze), thanburi (Arch UFH, Foix ap. Lh), danburino (Lar), tanboril (th- H), danboril . Ref.: A (danbolin, tanbolin, tanborin, tanburin); EI 90; Iz ArOñ , Als 56; Etxba Eib (tanboliña); Elexp Berg; ZestErret.
Tamboril (usado tbn. para referirse al conjunto de tamboril y flauta). "Tamboril" Lar. "Tamborilear, tamboritear, danboliña jo" Ib. "Tanburina iotzea, battre le tambourin, jouer du tambourin" H. "Tanbolin, 1.º tamboril. 2.º tambor, en general" A. Cf. LzG: "No permitan tocar el tamborin (LF Ilárraza, 1693)". v. arratz, danbor, ttunttun.
Tr. Más usado al Sur. Los autores guipuzcoanos usan generalmente danbolin; los vizcaínos esta misma forma (ya desde Barrutia) y tanbolin. Al Norte, se encuentra thanburin en Urte y Zalduby (RIEV 1908, 85), y tanburin en Archu; el roncalés Mendigacha usa tanborin. La forma danboril se encuentra en Añibarro, y tanboril en Moguel (CC 183, CO 134). En DFrec hay 5 ejs. de danbolin y uno de danboril, todos ellos meridionales.
Eta bidalduko indudan bozkariorekiñ, kanta, thanburiñ eta xirribikarekiñ. Urt Gen 31, 27 (Ur pandero, Ker, Bibl atabal). Os begi danbolinak, lutua ken bidi. Acto 498. Manatzen dugu alaber danboliñek eta danzatzeko diren berze edozein instrumentuik eztezaten soiñurik egiñ Elizetan. OrrioD 81. Iges egin pekatuaen okasinoetarik, tabernetarik, tanbolin, jolas eta danzetarik. Oe 104. Momotxo tanboliñagaz / atabalez Pepe. DurPl 54. Erromedijara, saraura ta tanbolin dantzara. fB Olg 203. An dago [...] tanboliña edo soñuba, pasinoiak azkortuteko. JJMg BasEsc 129. Atabal danboliñak / nenguen entzuten. Echag 187. Danbolin-arratza makillatxoarekin joaz. Izt C 217. Eta atera ziraden emakume guziak bere ondoren danboliñakin eta dantzakin. Ur Ex 15, 20. Danboliñikan gabe / dantzatuko ziña, / artuko banuke nik / arbasta bat fiña. Sor AKaik 114. Ixillik artzaiñen alboka zoliak, / Danbolin, txistu ta txilibituak. AB AmaE 144. Donostiako hirian [...], harmadako musikarik ederrena baino lehenago eta buruzagiago daukate beren danbolina eta txilibitua. Zby RIEV 1908, 85. Danbolinen otsa. Azc PB 73.
(s. XX). Tanborin berriak soniua on. Mdg 128. Tuntunean edo tanboliñean ezeban jakiten bere ankakaz zer egiñ. Ag Kr 57. Danboliña mututzen zan. Muj RIEV 1907, 207. Tanboliña joten zan leku guztietan eratuten zirean aurresku luze-luzeak. Echta Jos 278. Txistu-danboliñai eldurik asten da bat-banaka jotzen bere euskal-doiñurik biotzekoenak. Mok 22. Txibit-otsa diñok, Peru? / Ez bakarrik ori. / Atal-danboliñok be... / joko dauskuz guri. Enb 165. Txistu da danboliña aurretik. Or Mi 87. Akerrak kanta, / idiak dantza, / astoak danboliña jo. Canc. pop. in Or Eus 164. Txirula ta danboliña / entzuten dira mendijan. Laux AB 19. Jo txistu ta danboliña; egin dantzan be gura badozue. Bilbao IpuiB 109. Txistu ta tanboliñak / nor ez dau poztuten? BEnb NereA 222. Unetan, ermita-ondoan, / txistua ta danboliña. Ker Bitargi 84. Astoa danbolin joten / satorra eta kirikixua / begira barrez itotzen. And AUzta 90. Soiñu ta dantza dute / txistu ta danbolin. NEtx LBB 304. Tanbolin da txistu. Gerrika 220. Txistu eta danbolin bana behar genituzke herri bakoitzean. MEIG I 62s. Bestelako soinurik nahi duenak, jo dezala berak danbolina. MEIG II 143.
v. tbn. Mde Po 18. Etxabu Kontu 45. Onaind STeresa 79. Tanbolin: Etxabu Kontu 39. Insausti 278.
Koldo ta Arantza gure etxean, danbolin osoak ibilli ditun. Izarraizko aitzak eta Loiola aldeak ondo ikasi dizkiten. NEtx Nola 27.
tanborina (vEys), danburia. "Instrument de musique, d'un mètre à peu près de long, à six cordes, sur lesquelles on frappe avec une baguette" vEys. v. VocNav s.v. danburia.
(V-gip, G), tanbolin, tanborin (Sal, R). Ref.: A (tanborin); Iz ArOñ (danboliñ); ZestErret. Tambor para asar castañas.
Eragijok mutil, / [...] / aurreko tanboliñori, / gaztañak egin artian. DurPl 125. Agertzen dira puska / etxeko guztiyak, / [...] plater, baso, danboliñ, / poto, katillubak. Echag 95. Migel morroia gaztaña-morkotsak jaulkian anega bat kabituko zuan danbolin batera. Zab Gabon 33. Su-baztarrean gaztaiñ danboliñari eragiñaz egoteko. Sor Bar 109. Guardasol guziyak dituela zulatuak, gaztañak erretzeko danboliña bezela. Iraola 117. Antxen arkitzen ziran, ormetatik bera esekita, eltze, tupiñ, padel, talo-burni, burruntzi, burruntzali, tanboliñ ta kresalluak. Ag G 16. Danboliñari itzul-iraulka / bakan asten dira aurrenik. Or Eus 91. Danboliñetik atera ta mazoz mai-gañean zanpatu. Munita 49. Negualdian danboliñan erretzeko gaztaña ba-zuten. Etxde JJ 62. Gaztaiñaz beteriko danboliñari eragiñaz. Bilbao IpuiB 19. Eta gaztaiñen danboliña itzul-iraulka garretan. NEtx LBB 155. Danboliña beztua / jaso lagatzera. Uzt Sas 93.
sense-2
2. (Aq 344), tanborin (Sal, R ap. A ), tanburin (H).
Tamborilero. "Celui qui bat le tambourin, tambourineur" H. Cf. Ido DocInq 60: "Maria de Tamborin xarra, de edad 16 años [1613]"; cf. tbn. JMB AEF 1926, 3: "Yanbonena (casa Yamborin o Dambolin) [Espinal]".
Gipuzkoako danbolin eskolatu gabekoen iza-era. Izt D 2. Petiri Sans Irulegin thanburin. Arch UFH. Astiasuko danboliña naiz, / gañera ezkon berriya. Xe 308. Musika ta bertsolari / eta danboliña. Ud 85. Arena dala gogor asi zait / Gorritiko danboliña. Noe 29. Danboliña, San Juan-soñua joaz, ta atzetik mutill koskorrak aupaka ta irrintzika. EEs 1919, 145. Danbolin ordainduak soñu txarra jotzen du. (AN-larr) 'El jornal adelantado es un peligro para el amo' . Inza Eusk 1928 (II) 101. Ni naiz Petiri Santz arin / eztai orotan danbolin. Or Eus 372. Ail, erraiok danbolinari / etor dadiela bereala, / bere ttunttun txirularekin, / loak artu ezkaizan onela. (B). A EY IV 84. Leitzako Ebaristo Elduaien gurera danbolin ioaten zanean. Or QA 189.
azpiadiera-2.1
tanbolin (V-gip).
"(Fig.), persona alegre, que divierte a la sociedad que frecuenta" Etxba Eib. v. danbolintero.
Berbetan zelebria, beti barria darixola, ta erriko jai ta jolas guztietan aurrenengo tanboliña. SM Zirik 103.
sense-3
3. Baile al son de flauta y tamboril.
Iges egin pekatuaen okasinoetarik, tabernetarik, tanbolin, jolas eta danzetarik. Oe 104. Bearbada, onetxek eroango leuke jendea tanboliñera. Etxabu Kontu 44.
sense-4
4. tanbolin (FauMar 104), tanburin (L-côte ap. A), tanborin (FauMar 104). "Lofia, cierto pez de cabeza roma parecido al sapo, feo pero sabroso" A. "Lophius piscatorius" FauMar 104.
azpiadiera-4.1
tanbolin (L-côte).
"Itsas aingira edo tanbolina (erdaraz baudroie)" Herr 2-7-1964, 2.
sense-5
5. (G ap. A s.v. sagar (sin trad.)).
Nombre de una variedad de manzana.
azpisarrera-1
DANBOLIN-EGUN. Día de baile.
Kale barruko dantzarijak ez dira segurubago geratuten eureen tanbolin egunetan, bestiak baino. fB Olg 73.
azpisarrera-2
DANBOLIN-ETXEKOANDRE (B). "Pareja del mayordomo en las fiestas. Aurten Maritxu dugu danbolin-etxekoandre, dantzari ona hau ere" Izeta BHizt.
azpisarrera-3
DANBOLIN-JOLE (G-azp; tanburin-joile H (+ -jotzaile)). "(L), joueur du tambourin, le tambourineur" H. "Danbolina jotzen duen musikaria" ZestErret.
Danbolin-jotzalle ta dantzariyetan. LzM EEs 1912, 107. Danbolinjolleak, joan dira etxe batera goizeti soñu-jotzera. EgutTo 24-2-1918 (ap. DRA ).
azpisarrerakoSense-3.1
( txanbolin-jole ).
Sandras bere izena, txanbolin-jole ta giza-jostun eitten ebana bizi-moduko ofiziuetan. Etxba Ibilt 456.
azpisarrera-4
DANBOLIN-NAGUSI (d.-nausi B). "Mayordomo de las fiestas. Gure mutikoa aurten danbolin-nausi izendatu dute" Izeta BHizt. "Los cuatro danbolinausiak (mayordomos), formando fila circular alrededor del txistulari colocado en medio, van andando sin compás en dirección contraria a las agujas del reloj (B)" CEEN 1971, 192.
Gizontto egiña ikus zazute; gizontto, erri-mutil-taldetakoa, danbolin-nausi erriko pestetan izan leikena. ADonostia Itzald II 20.
azpisarrera-5
DANBOLIN-HODEI. "Txanbolin-odai (V-m), cúmulos, nubes altas, precursoras del viento nordeste" A.
azpisarrera-6
DANBOLIN-SOINU. "Tanbolin soñua, música de tamboril" Etxba Eib.
Aste guztian ezta enzuten danboril soñurik. MisE 246. Danbolin-soñuak, artzai-irrintziak, neskatx-panderoak, [...]. Camp EE 33. Gero jolastuten zan gizadia, jantzan da itsu edo tanbolin soñuak entzuten. Echta Jos 43. Bere danbolin-soiñurik aukerakoenak joaz. Mok 11. Neskak pozik dantzatzen ditun danbolin soñuarekin. Or Mi 29. Tanbolin soiñua dantzu. Erkiag BatB 117. Jo danbolin soiñua ta bigundu gerri. NEtx LBB 217. Ondarroan iñok ez dau dantzan egiten tanbolin soiñuan. Etxabu Kontu 44.
azpisarrera-7
DANBOLIN-TALDE. Grupo musical formado por tamboril y otros instrumentos.
Danbolin-talde bakoitzari amabost minutu emango zaizkio jo bear duan fandangoa ikasteko. EEs 1911, 180. Danbolin-talde osoarentzat alborada. EEs 1912, 150.
azpisarrera-8
DANBOLIN-TXISTU. "Silbo del tamborilero. Tanboliñ-txistua gatxa ei da ondo joten" Etxba Eib. "El conjunto de chistu y tamboril. Bastidak danbolin-txistua ederki jote zeban" Elexp Berg.
azpisarrera-9
DANBOLIN-ZOTZ. "Tanbolin-sotz (V), palillo de tamboril" A.
Tanbolin-sotz antzeko / euren beso meiak / agirian darabillez / neskarik geienak. "Oraingo neskatillak" (ap. DRA).
azpisarrera-10
TXANBOLIN. (V, G, AN-5vill; <ch-> H (G)). Ref.: A; Etxba Eib; Gte Erd; Elexp Berg. (Forma con palat.). a) Tamborilero (usado a menudo como apodo). "Joueur de tambourin" H. "Tamborilero. Se usa como apodo común a todos los de la profesión" A. "Txanbolin, tamboliña joten dabena. Lagun arteko tanboliña zan, gaur ill dana" Etxba Eib. "Tamborilero. Se usa como apodo a los de la profesión. Vitorixan bizi da Elgetako Txanboliñ" Elexp Berg.
Zerrebeta jo bidi emon daiztan salto bi, Txanbolin. Zer soñu? Acto 90. Soñu zar pijoa, / onenetakoa, / jotzen dek, txanbolin, / aire onarekin. It Fab 204. Alferrik dago bada / errian txanbolin, / Mari Mistela dabil / guzien danbolin. JanEd I 70. Bestaldetik Txanbolin agertu zan mendiruzko itxuran. SM Zirik 57.
b) (G-nav; <ch-> H (G)). "Tambourin" H. "Txanbolin bat, un tambor" Iz Als.
danbolin
<< 1 buztin 0 / 0 dantzaldi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper