Harremana

    OEH - Bilaketa

    783 emaitza dantza bilaketarentzat

    Sarrera buruan (119)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    bizinahi.
    Onom.: In Oyllo qui vocatur vici naya. (1100) Arzam 182 (se trata del nombre de una pieza). Et domos de Garcia Uicinaya de Oiquina. (1203) Lac Irache 227.
    sense-1
    I. (Sust.).
    azpiadiera-1.1
    (V-gip).
    Ganas de vivir, apego a la vida. "Ansia de vivir, instinto de supervivencia. Oilluak lepua moztu ondoren be egundoko egakarak joteittu. Ori da bizinaixa, ori" Elexp Berg. v. bizigura. .
    [Nola] beren bizi nai ta bizi bearraren kezka, bildurra ta arrastaka baizen ezduten. Cb Eg III 347. Naturál dá bizináia. LE Ong 76v. Antxen izandu zan, jan bearrak eta bizinaiak ematen duan indar ta adorez abere basatiak egin zuten borroka errimea. Ag G 159. Baño nere bizinaian, astiro astiro, apurka apurka, atera nuan burua lurpetik azalera. Ib. 209 (habla un roble). Bere bizitze bakar, hilduratuarentzat irain bat ezin jasanezkoa zen "beste"-en atsegin eta bizi nahia. Mde Pr 158. Iltzen nintzan bizi-naiez. Or Aitork 200. Oroi-miñak jarraitu dio lillurari, ta eriotzaren beti-egonak bizi-naiari. Txill Let 94. Ona emen zein den giza-desiraren muiña: bizi naia. Vill Jaink 109. Gu guzien bizi-nahiak bizi-arazten ditu medikuak. EZBB II 36. Bizi-nai onek sortzen dizkigu / makiña bat atsekabe, / mundu koxkor au nork utzi nai du / alegiñak egin gabe? Olea 231. Nere seme auen bizinaiak etzin orduan neurririk; beren urterik onenak galdu baizituzten [...] alkar-iltze lotsagarri artan. Ataño TxanKan 246. Euskarak azaltzen duen bizinahi egoskogorra. MIH 146. Bizinahiak eta ezinbiziak, Txomin Agirreren antzera mintzatzeko, zerabilen gizonak ez zuen deusetarako astirik, ihizerako eta bilketarako izan ezik. Ib. 284s.
    azpiadiera-1.1.1
    Afán por ganarse la vida. "Bizi-nai. Se dice de las labranzas pobres o de los rudos y humildes trabajos que se pagan mal y denotan el esfuerzo de vivir. Orixe bai dala bizi-nai! Eso sí que es querer vivir" Etxba Eib.
    Euskaldunak izan ditu auzoan lagun, mugaz bi aldeetatik bizi-naiak ara bildutako jende jatorra. Mok 6. Baiña kaira arrain apurra eldu dediñeko, ikustekoa da portualdeak artzen dauan bizinaia. Erkiag Arran 118. Bizi naiak lege zorrotzak ditu, eta erabat ondatuta gelditzen giñan negu aurrean. AZink 35.
    sense-2
    II. (Adj.). 1. (S). Vividor, amante de la buena vida. "Vividor, amigo de la buena vida (274)" LE-Ir. "Débrouillard, dégourdi" Lrq.
    Ongi mundukoa ta bizinaia ze bada ditxosoa; bortz partido jokaturik, bortz pintaska eginik, bortz dantza atrarik... joan da mundu gontaik. LE ms. (ap. DRA).
    azpiadiera-2.1
    Deseoso de vivir, de sobrevivir, de salir adelante. "(V-m-ger, G, BN, R), vividor activo y ahorrador económico" A.
    Eskuratuko dogu geure ikasguetan izkera bizinai au sartzea? A EEs 1916, 110. Orma-bedarrak, inguma-lorak eta orio-bedarrak alan bere, zital ta burugin ta bizinai izanik, lekuan lekuan erne ta ormetan euretan erro bigunak sakonduaz. Erkiag BatB 43. Ala aurkittu zan, alde batera ill guran ez beitzeko bere pauso lotsagarrixa; eta bestera bizi-nai, Zaldunagan mendakatze gogorra aldutzeko. Etxba Ibilt 478. Herri gaztea, begiak argi dituena, kolorezalea, bizinahia, alaia, ez dotore horietakoa, zarpailxkoa aukeran. MIH 151.

    bizinahi

    bizinahi
    << bitarte 0 / 0 1 bizkai >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper