OEH - Bilaketa

782 emaitza dantza bilaketarentzat

Sarrera buruan (119)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
biratu.
tradizioa
Tr. Documentado en algunos autores septentrionales de los ss. XVII, XVIII y XIX y, más abundantemente, en autores meridionales, sobre todo vizcaínos, de los ss. XIX y XX. En DFrec hay 5 ejs., meridionales.
sense-1
1. (Urt, Hb) Hacer girar, hacer dar vueltas. "Circulare, [...] biratu, bira bira erabill" Urt V 52 (v. tbn. II 364). "Mouvoir circulairement ou en rond" Hb.
Gerrena bira dezazun. SP Phil 381. Gerren-biratzen, suaren pitzten. He Phil 383. Kondemnatu zuten [Samson] ihara-harriaren biratzerat. Lg I 234. Horra zertako gizon zuhurrak, mintzatu baino lehen, biratzen duen mihia ahoan hiruetan bedere. Elzb PAd 29. Bandera antzo leitzarrak aizkora du bira. Or Eus 147. Petroleozko argi-tresnaren ardatza biraturik, bihurria gorde garra itho arte ta argia itzali nuan. Osk Kurl 130.
azpiadiera-1.1
Volver, hacer volverse, hacer girar, hacer dar la vuelta (no completa); (fig.) hacer cambiar el rumbo, hacer cambiar. "Renverser" Ht VocGr 417. "Détourner" Hb.
Ta bijotza biretia benetan ta osoz Jangoikuagana. Mg CO 52 (CC 40 jiratzea). Borreru arek birau nenduban / Albo bateti bestera. Mg PAb 63. Bestera biretan dozu arpegija bera ez ikusterren. Astar II 25. Hargatik beldurrez baden trunperia, / Biratzen du pataz gorphutz eroria: / Hara-huna badabillka / Bere bi patez aldizka. Gy 167. Hurren urtherako plama itzuli zuen, / Kontrara sasoinak biratu zituen. Ib. 142. Hordi gira; / ez, ez gira; / basoak detzagun bira! Elzb Po 203s. Ta ezentzun edo entzungor eginda beste gauza batera birau eban autua. Ag Kr 83. Alde batera ta bestera geure gorputz minberatua biratuteko. Ib. 90. Nik burua bira orduko. Anab Aprika 91. Kolpatzeko, burdiñazko mallutzar bat jartzen zaio ertz batean. Beste ertzetik irutik batekoan biratzeko ardatz eran bi mutur, beren bira-lekuetan. Zubiau Burd 103.
azpiadiera-1.2
(V-gip ap. Etxba Eib; SP, Lar, Añ, Hb).
Dar la vuelta, girar; (fig.) cambiar de rumbo, dar un cambio. " Biratzea, virer, itzultzea, jiratzea" SP. "Birar, es voz Bascongada, bira, biratu, que significa lo mismo" Lar. "Volverse a alguna parte, jiratu, biratu " . "Tourner, virer" Lh. " Biratzerakuan itxuli eiñ da burdixa " Etxba Eib. " Sasoiz biratziak balio izan zetsan aixelko ari, rectificar a tiempo [...]" Ib. v. itzuli.
Baña osasuna ta entendimentuko argitasuna euki ezkero edo-nos birau leiteke pekatarija. Mg CO 103. Gauza guztiak birau, goibetu ta buruz beratuko jakuz. Mg PAb 205. Eskaldun lan guzia harri biratzea, / Lehertzeko errekan franses ohatzea. Hb Esk 58. Zein ederki pikatzen zituen dantza zahar eta eder hortako pontu guziak, ezker eta eskuin biratzen zelarik. Elzb PAd 55. Da zugaz aztuta gengozan, Riktrudis --iarraitu eban Amandok, beste aldera birata, geroago ta ugariago etorkozan malkoak gorde nairik. Ag AL 52s. Nor da berau, ainbeste leku bear dabena? Erregiña dalakoan birau natxako ta Brix sorgiña baño ezta. Ag Kr 68. Bira batera ta bestera, mendi-tartean, erdi-erditik zijoan bide estuan. Anab Poli 70.
azpiadiera-1.3
Doblar rodeando.
Bakeriza donostiar arrantzale ospetsua, Prietori kokotetik besoa birata joan zan. Etxabu Kontu 60.
sense-2
2. Traducir.
Aita Frai Pedro Antonio Añibarrok birau dau Bizkaiko euskerara. Mg CO 294.
sense-3
3. Rodear.
Gizon garboso au bere ontziarekin aurreratu zan etsaia biratzera irriskuari begiratu bage. 'Rodear' . Izt C 443.
sense-4
4. "Se décomposer, en parlant du lait" Hb.
azpisarrera-1
ARNASA BIRATU. v. arnasa.
biratu
<< binakide 0 / 0 biribilketa >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper