OEH - Bilaketa

782 emaitza dantza bilaketarentzat

Sarrera buruan (119)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
begirakune.
tradizioa
Tr. Documentado en autores vizcaínos desde comienzos del s. XIX. La forma predominante es begirakune, incluso en el s. XX, en el que tbn. utilizan la palabra algunos escritores guipuzcoanos (que emplean sobre todo la forma begirakun ). Lo usan con el vb. egin CrIc, Uriarte, Apaolaza, Echeita, Azkue y Erkiaga, con bota Lizardi, con biraldu D. Agirre y con zuzendu Garitaonaindia.
sense-1
1. (V; Zam Voc), begirakun (G-goi; VocCB .(V)Dv (V), Bera), begirakuna (V; (det.)), begirekune, begirikune (V-arr) Ref.: A (begirakun); A Morf 70; Iz ArOñ; Etxba Eib; Gte Erd 67 .
Mirada. "Coup d'œil" Dv. "Mirada" A. " Arek eban begirakune zorrotza, bildurgarrixa bendekuentzat " Etxba Eib. " Begirikunea i [= 'egin'] eutson (V-arr)" Gte Erd 67. v. begirune (2), begiraldi.
Bataren eskiniak ontzat artu zituban, ta Kainenai begirakune txarra egi eutsen. CrIc 108. Onena da egin azterri edo begirakune bat konzienzian. Ib. 54. Esku estutute amorezkuak, esku ezarte tentagarrijak, begirakune itxaskor ta kariñotsubak, berba samur txito peligrosuak. Mg CO 68. Augustoren arpegiera ta begirakune itzalsubak ipiñi zituban Accion arritu, zurtu ta ikara gorrijan soldau aldra jagi ta matxinatu jakozanak. Mg PAb 208 (VersBasc 14 begirune). Dantza atan esaten dirian ta entzuten dirian berba banakaak desonestubak. Begirakuniak eta alkarren geraak, desonestubak. fB Olg 68. Belaarrijan esaten deutsazan berba desonestubak, begirakune maitiak ta eskuka loijak, sartuten deutseela bijotzian pekatubaren berenua. Ib. 161. Igaroten dira ugari esku estutute, txitximur, mokorkada, jesto ta begirakune amorezko, geijeenez lujurijaz betiak. JJMg BasEsc 132s. Aiñ da barriz delikauba arimako garbitasuna, zeiñda sarritan begirakune bategaz galduten da. Ib. 235s. San Pedro, bere Irakasla maitiaren begirakune bakar bategaz, asi zan negar malko samurrak botaten. Ur MarIl 89. Gura eukian Tomasek bera gana bere etorririk Marija, egingo baleutsa begirakune samur bat. Ib. 10. Bere begirakuna tristean ikusten ziran aren animako naigabeak. Apaol 75. Baña Patxik egin zion begirakuna bat... aspaldi artan beldurrez eta izardi otzez bete oi zuten begirakuna aietako bat. Ib. 112. Biraldu egizu zerutik begirakuna errukior bat. Ag Serm 107. Eragingo eutsan Santa bateri / euren begirakuneak / bere dardakaz ezin dabena / Venus ederran umeak. Azc PB 152 (en la versión de Ur PoBasc 536: begirakuniak). Pluton itzalen antza / bekoki ilunean / Marte gudariena / begirakunean, / Minerba legez dauko / iantzia soinean. Ib. 302. Gure begiak alde bat baiño eztabe begirakune baten ikusi al izaten. A BeinB 67. Ingeles liburuek dinoe ze iretargiek adikune edo begirekune bategaz ikusten dauela lurreko ta itxasoko une andie. A BGuzur 155. Azala baltzerana eukan, begirakuna astuna. Ib. 116. Irakurte nasai eta ezainak, begirakune zantarrak, berbeta eta adiskidetasun arrisku andikoak. Itz Azald 103. Zenonegaz aurrez-aur topau zan kale baten, da urrengoan lez guztizko begirakune illunaz begiratu eutsan Josetxori. Echta Jos 319. Eztozu gogoatu (observar) gizaseme orrek niri egitten izan deustan begirakunea? Ib. 319. Begirakuna itzala euki dau beintzat niretzat! Ib. 319. Begirakun eta ibillera arro, arazeri ta gangarkeriak zuri, geure Ama [...] orri, iguin eta gorroto emoten dautzuela baidakigu. Eguzk LorIl 173. Mutil morrosko andija, baltza, begirakuna itxalduna, beliaren lumia lakoxe patilla baltzak daukozala arpegi-alboetan. Kk Ab I 92. Noz edo noz burrukea amaitzen eben, nekatzen ziralako ez euren amorruba gitxitzen zalako, berau erakusten ebela begirakun ta esakun gaiztoekaz. Ib. 32. Banan banan maikide guztiok txantel ari so bat (begirakune bat) egin ginion. A Ardi 84. Sorbaldaz azkarra, menditarra ibilkeraz, mintzuraz gizaldi zarretako izkudaburua (almirantea), begirakunez antxume-zaina. Ib. 56. Begirakun gozo, / argi, zoragariz. GMant Goi 96. Etxe-aipagarriari maitasunezko begirakun xamur bat zuzenduaz. Garit Usand 6. Egun on esan daust, baña begirakun bat okerragoa eukan okerragoa! EEs 1924, 209. Gogapen, itz, egite, begirakun, irakurte ta ikuskizun zantar ta loiak galerazten dauskuz seigarren aginduak. KIkV 69 (KIkG 57 begiratze). Noizean bein, alako begirakun bixia botatzen zion, esan nai balio bezela: "Ez, konpañeo: nik ez nian orrela esango". Ldi IL 23s. Ura begirakune errukiorra bota zidan! Ib. 31. Billoba zârrenaren / leiora begirakuna / yasoaz, itz eztiez / onetsi zion eguna. Ldi UO 42. Goizeko izarrak klik egin eban zeru gardenean, ta erdi lotsaz suntsi ta gorde urdiñaren magalean, gazteen maite begirakunak sumautean. Erkiag Arran 191. Arako irribarre gozoak, arako begirakune samurrak zerbait adirazten eban. Ib. 150. Aren begirakun kixkalgarriari ezin zekioken geiago oldartu aurrez-aurre. Etxde JJ 131. Iñoizko begirakune maitetsuenez adi-adi daukagu. Bilbao IpuiB 45. Orraitiok andriaren begirakunan ez zan izan giro; axeriaren jarkeria zirudian. SM Zirik 27. Begirakune zorrotzak egin deutsez alkarreri, an dagozanak eta eldu barriak. Erkiag BatB 190. Billatu neban Artzai Onagan / begirakun maitatia. / Irri bat billatu neban. Gand Elorri 99. Badakigu zu ere nork eta zein santutxotan... akerren begirakun okerpean... Ninpha errexek par zegiten, ordea... Ibiñ Virgil 37. Señoria; ni banintza Bedorren begirakuna bat merezi dorana, mira aundixaguakin ikusiko zenduke, ni bezelako gizakume apalak, ziur bai norbait ospatzen dabela. Etxba Ibilt 476.
azpiadiera-1.1
"Generalmente se entiende por torva mirada" A. "Mirada torva. Oinddio asarre dago itxuria. Aldamenetik pasatzerakuan bota dosta begirakuna bat... " Elexp Berg. .
Begira, galdu badeutsezu lotsea, obedenzia ta zor jaken erreberenzia zeure guraso edo nagusiago[a]i; euki badeutsezu gorroto, begirakune, gogortaderik. EL1 131s ( EL2 139 begiraunaak ).
sense-2
2. Visión, imaginación.
--Zelan egiten da pekatu superstizinoez? --Eleisiak ontzat emonda eztaukazan berbaren batzubetan edo begirakune utsetan ta amesetan itxarapen edo uste osua ifiniaz. CrIc 52.
sense-3
3. " Begirakun [...] circunspección, respeto" Bera. v. begirune.
Eta zergatik ez dezue bada begirakun geixeago? Ez zenukete Erregearen izena aotan alperrik erabilli bear! Sabiag Y 1934, 28.
begirakune
<< bedegar 0 / 0 begirale >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper