Harremana

    OEH - Bilaketa

    783 emaitza dantza bilaketarentzat

    Sarrera buruan (119)


    Sarrera osoan (496)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 hazka.
    sense-1
    I. (Adv.).
    azpiadiera-1.1
    1. (V, G, B, L, BN, S, R-uzt); hatzka ( VocBN ) Ref.: A; Elexp Berg.
     Rascándo(se). "En se grattant" VocBN. "Rascándose" A.
    Tripiari azka eta gora begira daguala. msOñ 125r. Atzka bere buruba / ezin sufridurik / esaten dabela berak, / ze sagar jan neban nik? DurPl 100. Abreari bademo han sartzeko lizentzia, / Han laster iñoka dabill alegera guzia; / Ihauska, itzulika, hatzka, / Uztarka, irrintziriñaka. Gy 85s. Gaizandik, alegia atzemana hitzean, buruan hazka, erraten diote lagunei. Hb Egia 133. Jardun bei kalboari arrabioz azka, / Tiraka ekiteko ullerik ez dauka. AB AmaE 237. Hatzka zangoz eta besoz / Nihun ez zauken kukusoz. Zby RIEV 1909, 103. Artalde ta beitaldeak, mendian beera jetxita, elizako arresietan azka ari ziranean. A Ardi 23. Hortan zagolarik Lutxoki, buruari hatzka. Zerb Ipuinak 89. Mutturra phereka, / Bizkarrari hazka... Ox 88. Atx! horra nun, hatzka, / Zango bat harturik daukan... Ib. 102. Zorririkan ez baiña / azka buruari. MendaroTx 400. Sudurraren puntari azka ari zitzaion. Anab Usauri 61. Harritzen da muthikoa, eta bere buruari hazka emaiten. Barb Leg 126. Eta bere eskueri hazka eta hazka ari zen, hitz hoik erraitean. Ib. 144. Eskale maltzurraren erantzuna entzunik, belarriondoari azka ekiten diote baserritarrak. TAg Uzt 240. Nere buru au argitu naiaz / Uzturre-mendi-gañean / bekokiari azka egon naiz / Gutxinaz ordubetean. EA OlBe 39. Peruk orduan bere emazte Mariari, bazter batera eroanda, buruari azgura barik azka ta azka egoala esan eutsan. A EY II 276. Matilda ere buruari hazka, Mlle Marieren xapel urdina ilheetan senti balu bezala. Lf Murtuts 45. Karlos buruari hazka egonik bizpahiru minuta, ez jakinez zer pentsa, ausartu zitzaion halere erraiterat. Ib. 24. Guarda-ondoa buruari hazka hasi zen. Ib. 18. Agure gizaxoa! Hazka eta hazka egongo da. Mde Pr 72. Beti eziñean ibilli gabe / penaz kokoteai azka. Insausti 179.
    azpiadiera-1.1.1
    Arañando.
    Basurdearen gisa [...] oñak lurrari azka. Anab Usauri 116. Atzka, aginka eta bultzaka, apurtu biar eban fraille gizajua. Etxba Ibilt 465.
    azpiadiera-1.2
    2. "A tiento, azka, aztamuka, itsumuka" Lar. "Azka ibiltzea, aller à tâtons" H s.v. azkatzea.
    azpiadiera-1.3
    3. Manoteando (?).
    Uxa ta azka beti saiatu ziran arren, txoriek beti beren ostatu merkera egiten zuten. Garbiz EEs 1930, 69.
    sense-2
    II. (Sust.).
    azpiadiera-2.1
    (H).
    Tocamiento. Harriet cita a Haramburu, aunque traduce erróneamente "action de gratter, de se gratter".
    Hazkak, musuak [...] mortal dira borondate gaixtoa dela kausa. Harb 177. Hitz guziak, promes guziak eta hazka guziak bat banaka mortal dira desirapen gaixtoarekin egiten direnean. Ib. 177s.
    azpisarrera-1
    HAZKA EGIN (V-gip). Ref.: Etxba Eib; Iz ArOñ (aska e.); Elexp Berg. Rascar. "Azkuria badozu, azka eiñ ta kitto" Etxba Eib. v. hazkatu (2).
    Txapela apur bat jaso, eskua azpitik sartu eta buruan azka egiñaz. Erkiag Arran 15. Bere besoari egiten eutsalakoan, ez deutso ba Don Martiñen iztarrari azka egiten? Bilbao IpuiB 150. Eta tximino batek azka egiten zuan zorrien bilha. Osk Kurl 86.
    azpisarrerakoSense-1.1
    "Buruai azka eiñ, lamentarse vanamente de algo. Argi ibilli zaitte, gero buruari azka eittia alperra da ta" Elexp Berg. .
    azpisarrera-2
    HAZKA ETA PUZKA. a) "Azka ta puzka (V-oroz-arr-ple, G-to), haciendo todos los esfuerzos" A.
    Eta orduan, bide aundian daudenetakoak or oi dabilza guziz arazo aundietan, azka ta puzka, ezin biribillaturik, ez ezpata luze anzinako aietako bat, ez eta ezpata dantza zer dan dakienik. Izt D 21.
    b) "Áska ta púska ibilli, andar rascándose con avidez" Iz ArOñ.
    azpisarrera-3
    HAZKA-HOZKA. v. hazkabozka.
    azpisarrera-4
    LAU-HAZKA. v. lauhazka.
    azpisarrera-5
    HAZKA-LANGA. "Azkalanga, tronco delgado y bastante largo que colocan los pastores a una altura prudencial del suelo para que se rasquen las ovejas" Asp Leiz.
    azpisarrera-6
    HAZKA-NAHI (AN-larr). "Azkanai, picor, rasquera. Besoan azkanaia daukat" Asp Leiz.
    azpisarrera-7
    HAZKAN (G-nav, S). "(S), en se grattant" Lh. "Azkan dail, está rascándose" Iz Als.
    azpisarrera-8
    HAZKA-PUZKA. a) (Sust.). "Azka-puzka (G, Arr), esfuerzo" A.
    Españaren izen maitagarri au atzerritarrai eman naiean, gizon andi usteko askok egin izan dituzten azka, puzka, ixarre, eta aztarrika guziak. Izt C 15.
    b) (Adv.). "Áskapuska (?) ibilli, andar [...] rascándose con avidez" Iz ArOñ.

    hazka

    hazka
    << hauts 0 / 0 herren >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper