1.
(V-gip; Lar);
aringa (V)
Ref.:
A(aringa);
EtxbaEib. Corriendo; deprisa, rápidamente."(A) carrera abierta", "(de) corrida", "(más que de) passo" Lar."Prontamente"A.
"Apresuradamente. Arinka eldu zan, belutu baño len"Etxba Eib. v. lasterka, 1 korrika..
Lenengo utsa da aringa, edo berbak ondo ebagi baga zeñatutia. CrIc 9.
Joan ziran arinka berri au ematera San Luis Erregeari. MgCC 205.
Baña zelanguak izan biar dau Konfesinoerako Esaminiak? Kontuzkoak, berariz egiñak, astiro, ez itoka, aringa ta priesaka. MgCO 17.
Aizeriak oñak arinka zijoala eranzun zion. VMg 17.
Zeinbat bider errezetan eztogu arinka, presaka, agin artean. AñMisE 101.
Aringa badabil Konfesoria, ezpadau aztertuten nundik datorren pekatuba, ez dira okasinoiak ebagiko. JJMgBasEsc 81.
Baia zaratea asmau, ta arinka / igesten dau laur-oinka. ZavFab,
RIEV 1909, 29.
Arri-aberik aringa Yauna / soldaduak askaturik. Pasiño 14.
Zaldira zelan igo / Munatxo batetik, / Asten jako lau oñan / Arinka bertatik. ABAmaE 341.
Ikusten dozu lurrun-ontzia / itxaso zear arinka. GMantGoi 33.
Arinka duaz urtiak / baña pitxerra beti on.LauxAB 34.
Eskaleak zemaion karta artuta, bularrarteko xokondoan sartu zun arinka. TAgUzt 243.
Etxeko eginbearrak zai zegozkiola-ta, bere lagunengandik aringa aurreratu zan Balendin. Ib. 99.
Arinka --Poli baizan mutil bizkorra-- gure txaluparen gañean jarri zan. AnabPoli 32.
Azkon zorrotz bat arin-aringa / urten da, egaz, norbaiten billa. KerOrbelak 50.
Itxuli zan arinka bere gelera. EtxbaIbilt 478.
Guztiz pozik joan zan beraren etzera arin-arinka. (V-ger). HolmerASJU 1969, 180.
sense-2
2.A la ligera. Bekatu benial bat edo beste egitea arinka, ezaguera laburrez. MgCC 231.
azpisarrera-1
ARIN-ARINKA.
(V-ger; Añ, H; arin-aringa V-m; Lar in Aq 1365, H). Ref.: A (arin-aringa); A Apend. a) Deprisa, corriendo, a todo correr. "Correr, [...] arin aringa joan" Lar in Aq 1365. "Correr, [...] (V) karraka joan, arineketan, arin arinka" Añ. "A todo correr" A Apend. Oba da bada zerbait luzatu estudijuetan, zeinda ez arin aringa ordendu ta Abade tonto bat izan. JJMg BasEsc 218. Ariñ aringa apaiñduriko liñuak bere ez dabee erbatz faltarik izango. Ib. 114. Batian dantza luzian arin aringa gorputzakin alkar joten. fB Olg 67. Ifinten zara esaten edo errezetan arrastaka, arin aringa. Astar II 268. Gauak egun egiñaz, bide luzean ariñ ariñka joanik. Izt C 413. Ariñ aringa ta lau oñian nuala infernuko leza sakoneruntz. Ur MarIl 49. Ulu eskergau maomatarrak entzundakoan, / Arin arinka igex ux eban egin beiñgoan. AB AmaE 445. Ume biak alkarren leian arin aringa ikuseran. A BGuzur 111. Asi ziran danak gora ta bera, arin-aringa ta estropozuka. Ag AL 86.
(s. XX). Antiguako elizaña emen ei dator arin aringa, arnasestuka ta deadarrez. Ag Kr 86. Batean arin-arinka, bestean astiro-astiro. Echta Jos 33. Txori-aldreak aneika egaz / Or duaz abarrotsian, / Aixe zabalan arin-arinka / Bata bestien atzian. Enb 45. Arin-aringa asten naz kalea gora, zeiarantza, poz eta alai. "A los pies dándole priesa". Or Tormes 87. Otsoaren orroetara eldu zan arin-aringa ondoko soloan lanean ebillen gizon bat. Bilbao IpuiB 47. An yoiazan arrapaladan arin aringa barriro bere legorrez arako lau arraiñak. Erkiag Arran 58. Arin-arinka atera zan, bidea laburtuz. Anab Aprika 77. Lenbaitlen errira eldu-nairik zijoan ariñ-arinka. Berron Kijote 71. Sua izan zan makiñan, eta zalaparta andia izan zan, bertan egozanen artean, danak arin-aringa kanpora urten naian. Etxabu Kontu 53. b) (Sust.). Movimiento rápido. Dantzia kunpliduta laster, tanbolinak esaten dau: Nai dabenak nai dabena egin dagijala, naastia, arin aringia, arrebatua ta pandangua joten ditubanian. fB Olg 66.
azpisarrera-2
ARIN BAI ARINKA.
Santa asi danean barandatik deika, / Lau gizon joan gara arin bai arinka. ABAmaE 323.
azpisarrera-3
ARINKA-ARINKA.
a) Rápidamente. Gaur aringaringa gabiz edonun: autoan, abioian eta abar. EgutAr 14-1-1964 (ap. DRA). Azkenengo orduan deitu euskuen, eta aringa-aringa joan giñan. Etxabu Kontu 218. b) Carrera. Umeen aringa-aringa ta ainbat joku ipiñi zituen Iparkalean, eta kale aretako jendeak naikoa barre egin eban egun areitan. Etxabu Kontu 168.
azpisarrera-4
ARINKA BATEAN.
Corriendo, deprisa. Estuasunian, deittu biar izan zetsan, arinka baten, Nafarruako erregiñan botikarixo nausi lelenari. EtxbaIbilt 473.