OEH - Bilaketa

170 emaitza sagu bilaketarentzat

Sarrera buruan (36)


Sarrera osoan (134)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
danba.
sense-1
1. (V, G, L, B; Hb), daunba, ttanp, draunba Ref.: A; Elexp Berg; ZestErret .
(Onomatopeya que expresa el ruido producido por un choque, un golpe, una explosión, etc.). "Bruit de choc, bruit sourd et inarticulé" Hb. "Onomat. del ruido como de un cañón, disparo de un barreno, etc." A. " Ollagorrak urten zostan eta danba, danba, lurrera " Elexp Berg. " Danba! Bota ziyon ollaorrai tirua " ZestErret. Cf. VocNav: "Damba, interjección que expresa caída o talegazo [...] (Cuenca)". v. danga.
Zaldiak bertan jausten dira bai, lurra jo arte, / Baita gañetik besteak bere salto, danba. AB AmaE 454. Beste odai baltz itzaltsu ikaragarri batek danba, trumoia egiñaz. A Txirrist 6. Olako batean, daunba!, lurrera bota zuten txerritokiko atetxoa. Urkia EEs 1926, 214. Drast! zapatak atara ta, daunba! lurrera bota. Altuna Euzk I 14 (ap. DRA). Amorruz beterik artu kutxatillea bera, ta draunba! jaurti dautset urmael erdi-erdira. Otx 135. Eskuan su-izkillu, / lepoa izerdi: / danba, alako batean, / danbaaa..., birritan. Ldi UO 31s. Kordeltxo bategaz lotu eban konejua sastraka bateri, ta gero eskopeteagaz, danba! EgutAr 7-6-1957 (ap. DRA ). Bein baten sagu txiki bat gure bodegan ebillala, tanba! beterik egoan barrika batera jausi zan. Ib. 5-11-1959 (ap. DRA ). [Haurra] behatzen zaio [errientari], eia ez duen nunbait makilaño bat, kasurik egiten ez dutenen erhietan ttanp emaiteko. SoEg Herr 22-10-1959, 1. Egiten du bira, eia zer gerthatu dan ikusteko, ta danba! beste bati buruan. Osk Kurl 216. Laster danba! durrunda bat entzun zan. Ib. 49. Iskillua eskuetan [...] danba! irugarren zartakoa erantsi dau. Erkiag BatB 144. Gaubean lo gozo-gozo zegoala, tiratzen zioten sokari eta danba! lurrera gure Zumaiatarra. Salav 69. Or dator norbait ate ondora, ta danba, jo dute barrutik indarrean. NEtx LBB 172.
sense-2
2. (Lar, H, A DBols), daunb (V-gip ap. A ) tanpa (G, L, AN, BN, S ap. A; Hb, H), tanba (Hb), danpa (H). (Uso sust.). "Taque, el ruido de cerrarse una puerta" Lar. "Bruit sourd, coup" Hb. "Danba, bruit résultant d'un choc violent [...]; coup d'une arme à feu" H. "1.º golpe. 2.º ¡pum! ruido de la caída de un objeto. Zelaruan zerbait erori duzu, zeren tanpa bat entzun dizigu (S-no), [...] hemos oído un ruido" A. "Onomatopeya del ruido de un cañón" A DBols.
Diru orraz nai yoat / erosi izkillua / ilteko daunba bataz / gaur nere burua. Ormaetxe Ipuin 18 (ap. DRA ). Azkenean, elizako atea barrutik danba batean jotzen dute. NEtx LBB 171.
sense-3
3. danpa (B). (Uso adv.). Profundamente (dormir). "Lo sakonki egin dut [...] lo danpa dago (B), danpa lo egin dut (B)" Gte Erd 270.
azpiadiera-3.1
ttanp. Repentinamente.
Gizon batek azken loterian, 40 milliu irabazi dü eta, plankan ari zelarik, bestorduz Perretta bezala, ttanp zenthü da. Herr 3-4-1958, 3.
azpisarrera-1
DANBA-DANBA.
a) (Onomat. que expresa golpes (latidos, etc.) repetidos).
Ezkillaren sokari itsatsirik ekin zitzaion danba danba bera joaz erriko jendea irazartzeari. Izt C 316. Danba, danba, atea makilleaz joten. AB AmaE 388. Ttanpa, ttanpa, ari da eihera xaharra. J.B. Borthiry-Sala (ap. DRA). Arte huntan, pariatzalen bihotza tanpa-tanpa ari bide da... eta plekatzale guziena berdin! Herr 24-12-1959, 3. Izitu nintzan eta bihotza tanpa-tanpa senditu nuen. JEtchep 37. Goñik bere beso askarrez ama tinkatu zuen bere papoari kontra. Musu eman zakon bietan, bizkarrean esku-zabalaz egiten zakola tanpa-tanpa. GH 1973, 375.
"Danba-danba (V,...), dale que le das, con insistencia" A.
"Tanpa-tanpa (c.), sourdement" Lh.
"Danba-danba dirua eman (G-to), dar el dinero moneda por moneda" A.
b) (G-azp, AN-gip), TANPA-TANPA, TTANPA-TTANPA (G-to). "Ttanpa-ttanpa (G-to), (andar) a paso corto y ligero" A. "Danba-danba (AN-gip), caminar a paso largo" Garbiz Lezo 275. "Pausoaren edo ibileraren onomatopeia; pauso makala. Hemen da gure attitta danba-danba" ZestErret.
Zorigaitz, arrats huntan mendian denari, / Tanpa, tanpa bakarrik gauaz doanari! Barb Sup 185. Mendiari behera tanpa tanpa deskantsuz heldu zelarik. Ib. 173. Danba, danba, danba... [...] Mañaxiri alderatzen zaio. Alz Burr 32. Harat-hunaka bazabilan tanpa-tanpa bere kanbaran. Lf Murtuts 24. Ontan, barrengo bidean goitik bera, erri aldera bezala, tanpa-tanpa. Eizg 161 (ap. DRA). Gaubean guk lanari uzterako izaten baitziran amaika t'erdiak edo amabiak, al zanik azkarren ibilita gañera, eta berriz ere oñez etxera danba-danba. Salav 60.
c) "Sin miramiento. Con estruendo (AN-araq)" Satr VocP.
azpisarrera-2
DANBA-DANBA-HOTS.
Buruan alako "danba-danba" ots batzuek zebilzkin min egin arte. Ugalde Iltz 51.
azpisarrera-3
DANBA EGIN. Explotar. "Detonar" BeraLzM.
azpisarrerakoSense-3.1
Sonar (las campanas).
Juale itunak danba dagije / eleiz torreko ganian. Laux BBa 78.
azpisarrera-4
TANPEAN. De golpe, súbitamente.
Adimenduz xorrotxa! Bo, ezin sinhetsia da nola, tanpian, oro jujatzen dituen eta pisatzen. GH 1957, 178.
azpisarrera-5
TANPEZ (S ap. A y Lrq; Dv; dsanpez BN-arb ap. A; dzanpez S ap. A), TTANPEZ. "Tout à coup" Dv y Lrq. "Súbitamente, de golpe. Tanpez engoxatü züzün, ta lotsatürik medizia erakharri dizügü (S-no), se puso malo de repente [...]" A. "Dsanpez (BN-arb), súbitamente, bruscamente. Dsanpez hil da, ha muerto de repente" Ib. v. TANKEZ s.v. danga.
Bena khantiala zirenian, tanpez huñak inkantatü zeitzen. SGrat 10s. Biak lurrerat elgarrekin tanpez erortzera doazila iduri. HU Zez 203. Nigarra begirat jin zitzakon, bihotza tanpez beraturik. JE Bur 80. Hezur-xuxentzaleak zain behartu batzu tanpez sendatzen. Ib. 195. Nabarra altxa zak gora / Eta tanpez utz gainera! Etcham 200. Gure errekako lats gottortua bilakatua dugu kasik tanpez ibai. JE Ber 43. Hartu nau tanpez, orai lau urte, haren euskaldun-sukarrak. Iratz 181. Tanpez gora-gora hasi zen othoitzean. Othoizlari 1955, 42. Ttanpez joan da. Herr 15-8-1957, 3. Tanpez erori arratsaldeko / urrungo zeru-ertzetik, / eguzki-erlus masustearen / ondar ubela, motelik. Gand Elorri 99. Txisparen txanpak deik eztitüko, ttanpez sabeleko mina / Hi gormant zikhin, ardi ebasle, ezin ase tripadüna. D.Béhéty GH 1969, 328. Orok hil hurrana uste zutena, sendatu zen tanpez! GH 1971, 245. (ap. DRA) Behin, huntan gelditu zen, tanpez, gure lagun iholdiar baten iturria, Jesusek farisaua ixilarazi zuen hartan. Larre ArtzainE 158. En DFrec hay un ej. más de tanpez, septentrional.
azpisarrera-6
TANPEZKO. Súbito.
Pertsularien tanpezko su hortan. Iratz 23.
danba
<< burruntzi 0 / 0 deabrutegi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper