OEH - Bilaketa

170 emaitza sagu bilaketarentzat

Sarrera buruan (36)


Sarrera osoan (134)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ezkaratz.
tradizioa
Tr. Aunque aparecen formas con esk- o con ezk- tanto al Norte como al Sur, y a menudo alternan en los mismos autores, las primeras son más usuales en los textos vizcaínos (sobre todo en los del siglo XX), entre los guipuzcoanos tienen más o menos la misma frecuencia, y en los septentrionales dominan las segundas. Hay ejs. seguros de -tza en Inza y Anduaga, y de -tze en un texto alto-navarro del s. XVIII, en F. Irigaray y en Txillardegi. Hemos hallado eskatz en E.M. Azcue, Enbeita, Bilbao y Ugalde, y en un texto suletino de la revista GH; en éste último, en Azcue (PB 89), en Oskillaso y en Casenave ezkatz; hay además eskabatz en Prop .
sense-1
1. (Lar, , Dv, H), eskaratz (V, G-goi; Lar Sup, ), eskaratza, eskatz (V), ezkatz Ref.: A (eskaratz, eskatz); Ort Voc (eskatza); Iz ArOñ (eskáatza); Etxba Eib y Elexp Berg (eskatza); Holmer ApuntV (eskaratz); EAEL 123.
Cocina. "Hogar" Lar Sup y Añ. "Berba au --eskaratza-- gitxi usetan dogu. Bere ordez koziñea esaten dogu geienetan" Berriat Bermeo 388. " Ezkaraz, fogón" Baraib 141. Tr. Documentado en textos vizcaínos (o de autor vizcaíno) ya desde RS; fuera de éstos, el único ej. --no del todo seguro-- que encontramos es el del cantar de Alostorrea.
Milla ollo ill eta / ezkaratzian. (Cantar de Alostorrea). Balad 47. Eskaratz bako etsea ta andra lotsagea ta ipirdiko putza gustia onez hutsa. RS 469. Seiak danzuana eskaratzean esan daroa ataartean. "En el fogar" . Ib. 238. Xarririk eskaratzean. Acto 426. Guazan orain eskaratzera. Mg PAb 118 (154 ezk-). Ezkaratz betian klaru guztien aurrian. fB Olg 111. Ez oi da ezkaratzeko suba baino beste argirik. Ib. 110. Gela, eskaratz edo etxekuak errosarijua errezetara batu oi diran lekuan. Ur MarIl 1s. Zer da gaur gure ezkaratz edo su ingurua? AB AmaE 168. Eskaratzean sartu ta gero. A BeinB 77. Nundi ekarri da neure eskatzera / orain bigarren argia. Azc PB 94. Euren bizitzea sukaldean (ezkaratzean) egin oi eben. Ag AL 60. Eztira orain Arranondoko eskaratz sukaldeak sapio, mulo ta amukoen autsagaz loituten. Ag Kr 131. Eskaratz da sokondo guztietako garbitasunak egiten. Echta Jos 12. Ezkaratz edo sukalde ona. Ib. 9. Mendia erri ta zelaia eskaratz. Ag G 254. Neure jauregiko eskaratzeko morroiak janedean emon dagitxubela. Kk Ab I 25. Bigarren sukaldari, eskatzako lanetan, Anai Pedrori laguntzeko jarri eben. Belaus Andoni 8. Eskaratz aldean sutondoan / panparreria bagenduan. JanEd II 47. Ijuika ta ikotika / sartu dok eskatzera. Enb 164. Montorrak eiten dabez / eskaratzian. Ib. 96. Gure eskaratzeko maskeluak. Otx 147. Garagartzako "Lamiñen eskatzan". JMB ELG 57. Sopa apur bat imintera joan zan eskatzera. Bilbao IpuiB 166 (45 eskaratz). Dutxan perrezila landatu dute, eta eskaratzean zerri bat gizentzen dute. Arti Ipuin 82. Goizian goizik eskaratzan. And AUzta 124. Beste egunian sagu higuingarri bat ekarri euskun ezkatzera. Osk Kurl 48. Argi makal bat egoten zan eskaratzean, al bazan ate marku azpian, kanpo aldea be zerbait argitu eian. Etxabu Kontu 204.
sense-2
2. (Arch VocGr, Gèze, H).
Era. "Aire dépicatoire" Gèze. Leiçarraga (Decl ã 7v) da ezkaratza como equivalente suletino de larraina.
Eskian dü bere bahia eta xahatüko dü bere ezkaratza. Ip Mt 3, 12 (SalabBN ezkaratz; Lç, TB, Ur, Dv, Ker, IBk larrain). Etxe aintzinerat heltzean, astoak muthila eskaratzean artho baholatzen ari entzuten du eta orroaz hasten da. Egunaria 17-8-1957 (ap. DRA ).
sense-3
3. (G-nav, B; Ht VocGr, Gèze, Dv, H, VocB), ezkaratze, eskaratz (G, B, Sal; SP), eskaratze (AN, L, B, BN, S, R-is; A Apend), ezkaratza, eskaratza, eskaatz, eskatz (VocZeg 288), ezkatze (Ae), eskaraz (Lar, Añ), ezkabatz (Dv). Ref.: A (ezkaratz, eskaratz); A Apend (eskaratze); JMB AEF 1926, 15; EI 384; Iz To y Als (ezkaatza), Ulz (eskarátzia); CEEN 1971, 331; Izeta BHizt (eskaratz). Vestíbulo; zaguán, portal. "Place de maison. Eskaratzaren garbitzea, balier la place" SP. "Salle basse" Ht VocGr 420. "Remise" Gèze. "Recibidor o sala de visitas en una casa de aldea" A. "El pasillo que media entre la puerta de casa y la cocina" Iz To. Harriet da además la forma azkaratz, tomada erróneamente del pasaje de Haraneder que citamos. Tr. Documentado desde comienzos del s. XVII en autores septentrionales, alto-navarros y guipuzcoanos.
Eta nola ezkaratza holtzean den argiak / Klaratzen baitu, bai eta han diraden guztiak. EZ Man II 69. Eztadiela danza [...] ez eremuetan, ez ezkaratzeetan. OrrioD 81. Jarraiki zitzaioen urrundik aphez handiaren etxeko eskaratz barneraiño eta jarri zen sehiekin su basterrean berotzen. He Mc 14, 54 (Dv, Leon ezkaratz;sala, Ol, Or atari). Eskaratza, lorioa, labea eta garlea izanen dire komun. (1758). SenperEus 52. Ezkaratzetan, eskalleretan, zokoetan. AA III 489. Bere Jauregiko ezkaratzean sartu eta eskuirontz dagoen Orman. Izt C 192. Maiordomoari eskaratzean albora joan. Lard 56. Erregen yauregiko ezkaratzean. Hb Egia 150. Mahain bat ezartzen da ezkaratzean. Dv Lab 44. Eskaratz guzia saku ogiz eta barrika arnoz ihaurria. Laph 245. Jenobebak bere jauregiko eskaratz edo soto andira zanean. Arr GB 121. Ezkaratzetik beha han zagon beldurrez. Zby RIEV 1908, 212.
( s. XX) Biltzen zituen bere etxera eta han ezkaratzean egite zeien, berex, heieri katixima. HU Aurp 118. Atherbe hura da Jaun handi horren eskabatza, jateko eta lo egiteko [...] tokia. Prop 1909, 142. Etxeko-jaunak ezkaratzean bazkari aundi nasai bat zerbitzarazi zion. Lh Yol 11 (53 ezkaratzan ). Etxeko beko bizitzan ezkaratza. Alz Ram 21. [Pilatosen] eskaratzan zigorpean ainbat odol ixuria. Inza Azalp 64. Eliza ezkaratzeko xoko batetan. Const 28. Ezkaratze edo iragitzaren ezkin baten gerizan. FIr 139. Aiuntamentua gertu zegoan eskaratz zabalean. Ereslariak ere bai, kalean. Anab Usauri 33. Baserri-etxe eder bateko eskaratza "hall" antzera antolatua. Lab EEguna 62. Marbrezko ezkaratz xuri ederretik barna bagoazi. JE Ber 59. Ezkaratzera arthikitzen du haitzurrotxa. "Vestibule" . Barb Leg 127. Gizon azkar batek iskilloturik (armaturik) zaintzen badu bere eskaratza. Ir YKBiz 162. Arzulo-sarreran edo eskaratzean. JMB ELG 45. Ezkaratzetan petrillak dauzke, / erromesa non eseri. SMitx Aranz 22. Arreba ezkaratzean agertu zen. Etxde JJ 84. Bere eskaratze-aurretik igaro aal izateko. Txill Let 38. Nere laguna eskatz batean izkutatu zan. Ugalde Iltz 16. Athe handian sarreta [sic] ezkaratza, zola buztin lurraz egina. Etcheb Zeruari 163 (ap. DRA). Ezkaratzetik deika asi zaio. MAtx Gazt 46. Non egiñik ez zuenak, eskaratza laiatzen asi omen zen. (AN-ulz). Inza NaEsZarr 1332. Eskaratzean piztu-ta zegon krisaillu baten argia. "Portal" . Berron Kijote 176. Izketa marmarra entzun nuan eskaratz moduko barrunbe batean. AZink 81. Ezkaratzea arditegi bilakatua. Larre ArtzainE 44.

v. tbn. Ox 109. Eskaratz: TxGarm BordaB 172. Eskaatz: Olea 78.
azpiadiera-3.1
(Gèze, Dv, H), eskaratz (B), ezkatz (S), eskatz. Ref.: A (eskaratz); Giese CasaS 15. "Écurie" Gèze. "Establo, cuadra" A.
Aren horduko oatze guzia zen eskaratzeko gorotz loitsu zikiña. Mb IArg I 195. Ez du izutzen Jesus [...] ganadutegi, ezkaratzak eta estalbiak. Ib. 128. Ari zia nur sarthü othe den besterik eskatzin eta nurekin ari den etxeko-jauna elhestan: nurekin ari den? Bena bere kabaleki. GH 1929, 173. Sartzen denin ezkatzian. Ib. 173. Abil, hihaurek hobe dük / ezkatzian ikhusirik. Casve SGrazi 104.
sense-4
4. "Hórreo (Darric)" DRA .
azpisarrera-1
EZKARATZ-MAISU. Jefe de cocina.
Katua dirudie / kezkan saguagaz, / marineroen andrak / eskatz-maisuagaz. Azc PB 237.
azpisarrera-2
EZKARATZ-MUTIL. Pinche de cocina.
Katuak dirudije / Gudan saguagaz / Marineruen andrak / Eskats mutillagaz. Azc ( in Ur PoBasc 211 ).
azpisarrera-3
EZKARATZ-TRESNA. Utensilio de cocina.
Eskaratz-tresna batzuk dagoz legortzen, garbituta gero. Kk Ab I 57.
ezkaratz
<< ezetz 0 / 0 ezkur >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper