(Prefijo verbal derivado de ahal (v. Lfn Syst I 478ss.), unido generalmente a formas verbales hipotéticas o irreales; añade a su valor, a la vez condicional y potencial, un cierto matiz desiderativo). Cf. ahal; albai(t)-. Tr. Lo emplean autores septentrionales de los ss. XVI y XVII. Cf. con ahal ba- en contextos similares, mirail bat nik ahal banu (E 143), baldin are libre egin ahal bahadi "si tu peux aussi être mis en liberté" (Lç 1 Cor 7, 21), bertzerena, ahal badeza, bihur arteiño (Ax 267 (V 178)), kausit ahal baneza (O Po 28), oi [...] ahal bagintez bertze artharik gabe (Ch I 25, 9), bethe ahal baneza (Gy 105), ahal balute elkar itho lezakete (Dv LEd 223), jin ahal baledi (Ip Hil 128), egin ahal baleza ere (JE Bur 179), etc.; cf. además testimonios meridionales --ambiguos en cuanto a la forma-- como oi aldioneri albanegi enpara (Abendaño 5), o zerbait eta asko zugatik egin al baneza! (Cb Eg II 69), Bertso berri batzuek / jarri al banitza (Tx B II 160), etc.
Elas, itzul albaneza iragan den denbora, / segur orai enikezi dudan gogoanbeharra. E 155. Hebengoaz berzekoa albaheza eskusa, / unsa enplegatu dukek heben eure denbora. 'Si celles d'ici pouvaient t'éviter celles de l'autre monde'. Ib. 245. Parti albanengidio, hark ez luke parerik. 'Si je pouvais me séparer d'elle'. Ib. 151. Albanerra egia, nik dut pena handia. 'Si je pouvais dire ce qui est!'. Ib. 195. Egin albadadi, zuetan den bezenbatean, gizon guziekin bakea duzuen. "Si se peut faire". Lç Rom 12, 18. Ezen testifikatzen drauzuet, baldin posible izan albaliz, zuen begiak idokirik eman zendrauzkedetela. "S'il eût été possible". Lç Gal 4, 15. Hartara, egin albalute, unzia egotzi aiher ziraden. "S'ils eussent pu". Lç Act 27, 39. Ordean satisfatzeko osoki gutitia badut, / Obran albaneza eman neure nahia. EZ Man II 75. Baldin bertzela eragin albaleza bekhatua, ezlemake munduan den plazerik ttipiena ere. Ax 511 (V 330). Iraun arazi albaleraukate gehiago biziari, bekhatu gehiago eginen zuten. Ib. 611 (V 393). Hura handi den arauaz / Nik solas albanegi. Hm 83.