Harremana

    OEH - Bilaketa

    5777 emaitza gizon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (103)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    mea.
    etimologikoa
    Etim. De rom. (o lat.) vena.
    sense-1
    1. (Vc, Gc ap. A; Mic 9v, Urt IV 98, Lar, Añ, H (L), Zam Voc ); mia (Dv, H (BN, S)); me (B ap. A ; VocB ); pea ( VocZeg 287).
    Mineral. "Vena de hierro y otros metales" Lar, Añ. Tr. Documentado desde principios del s. XVII; las formas mea y mia se emplean tanto al Norte como al Sur en proporción similar. Hay además mehe en un ej. de Mendiburu (junto a mea , det.), mee en Ezale , y me no ambiguo en Zinkunegi (Crit 34). En DFrec hay 7 ejs. de mea.
    Ditutzula beraz hanbat esker nola harea / kostan baita [...] eta lurrean mea. EZ Man II 116. Hunat lezetako meak, hunat harri biziak / Iainkoaren laudatzera zaikidete guztiak. Ib. 18. Lur bihotzeko mea. Ib. 130 (este ej. podría corresponder quizás tbn. a la 2.a acepción). O ze estratajamea / eroateko mea! BBizk 28. Zuok ere bazaozke or / gure mearik baga. Ib. 23. Ateratzen ezpada lurpeko urre-mea. Mb OtGai 9, 7. [Sulezean] egon bear genuen burutik oñeraño . su ta gar egiñak eta olako ago ta mehe urtua bezain urtuak. Mb IArg I 317. Urtzalliak bete biar dau sutegija miaz. Mg PAb 126. Zerren urtu eragiten daben mia sutegijan. Ib. 126. Ikatzgiten, mea ateratzen, burnigintzan [jardun] . Izt C 183. Mia galanki atera dezatela arrobikoak. Ag G 217. Mia pilla ugariak. Ib. 216. Mea-atarate, eroate, saltze eta beste arazu guztiak. Alt EEs 1917, 44. Zillarra bezalako argi zuriz josia labetik jarion mea urtuari. Lh Yol 12. Ikatz edo mia-meta. Ib. 29. Meatze zuloetan, mea ateratzen. FIr 135 (134 y 140 mia). Mea xeatzeko lantegietan. Ib. 135. Garrak urtzen ditu burni ta burni baño gogorrago diran miak edo metalak. EG 1950 (9-10), 27. Mea-mota guztiak atomuen bilduma besterik eztira. Vill Jaink 64. Mea [...] Bizkaian zegoen, Somorrostron batez ere. MEIG V 91.
    v. tbn. Añ NekeA 225. Garayalde Elezar 75. Mia: EEs 1913, 247.
    azpiadiera-1.1
    Halatan dirudi naturalezaren Autorak ere ezarri duela [eskualduna] burdina eta altzairu meapean [...] hetaz baliatzeko eta harmatzeko.ES 116.
    sense-2
    2. (O-SP 230, SP, Lecl), mia (V, BN ap. A; VocBN, Dv), mee. Mina. "Mines de fer, argent, etc." O-SP 230. "Mea burdin egiteko, mine, minière à fer" SP. "Mine d'or" Lecl. v. meatze.
    Señale ageri bat duzu Jinkoak bere egoitza zure ariman egiten diela [...] eta [...] idiren duzula mia balioz haren egiazko zaina. AR 34. Peruko urre-miak. Gy 81. [Aberats] zilhar eta urhez / lur barnetako mietan. Zby RIEV 1909, 398. [Amerikan] miak dagoz ugari. Azc PB 209 (in Ur PoBasc 263 minak). Mutillen artean Somorrostroko mee edo miñetara ioateko zer andia dago. Ezale 1898, 251a. [Madagazkarren] non nahi burdin miak badire; bai urhe miak ere han hemenka. Prop 1902, 76. Klondykako urre mietan. JE Bur 206. Mietarako edo beste edozein lanetarako langilleak bear ebezala? GMant LEItz 62.
    azpiadiera-2.1
    (Como primer miembro de compuestos).
    Urallaga eta La Magdalena Mea Bazkuna. "Compañía minera". EAEg 12-2-1937, 1045.
    azpisarrera-1
    MEA-ABONO. Abono químico.
    Kimika-abonoak. Mia-abonoak izenez ezagututako abono abek [...]. NekIr 28.
    azpisarrera-2
    MEA-HARRI ( VP ; mearri Lar).
    "Mena" VP 58r. "Alcohol, piedra mineral" Lar.
    Zidar aletxu dizdiratsu ugari agiri zituan mea-arri zatirik [...] bikaiñena. Alt EE 1917, 44 (v. tbn. otro ej. en la misma pág.).
    azpisarrera-3
    MEA-BIDE. "(L), galerie de mine" Lh. v. MEA-ZULO.
    azpisarrera-4
    MEA-BURDINA. Hierro. "Koldea mie burrinezko (AN-erro)" EI 104.
    azpisarrera-5
    MEA BURDINAZKO. Mineral de hierro. v. BURDIN-MEA.
    Bada marmola eta mea burdinazko. Hb Esk 83.
    azpisarrera-6
    MEA-GALBAHE.
    "Cedazos para separar mineral calcinado" GoiBur 273. "Un grivillo para carbón, otro que llaman meagalbaia, y otro zirtagalbaia, los tres de madera" (1724). Ib. 273.
    azpisarrera-7
    MEA-GIZON (L ap. Lh; miagizon T-L). Minero.
    Burdina da funtsean oraiko aberastasuna; huni ere aspaldi ohartuak zaizko miagizonak. GH 1921, 126. Orduko miagizonak burni gordiñ edo latza jalkitzeko aitzkiñ 58 asko gogorrik etzeukatelako. Lh Yol 6.
    azpisarrera-8
    MEA-GORRI. "Cinnabaris, indiagoma, meagorria" Urt V 44.
    azpisarrera-9
    MEA-MARRA. Filón, veta.
    Añada edo mia-marra nagusiena gero eta urrez ta zilarrez gabeago arkitzen zuten. FIr 135.
    azpisarrera-10
    MEA-ONGARRI.
    Oroidazkia: Mea-ongarrien saneurriei buruz. "Abonos minerales". EAEg 11-2-1937, 1037.
    azpisarrera-11
    MEA-PUTZU. "Ex terrae cavernus ferrum clicimus, mephutzutarik [...] burdiña atheratzen dugu" Urt IV 325s. v. meategi, meatoki.
    azpisarrera-12
    MEA-TROKO. Mineral.
    [Lurrak] loraak eta usaindun bedarrak agertu ta mea-trokoak (Diruaren gurasoak) gorde. A Ezale 1898, 195a.
    azpisarrera-13
    MEAZKO. Figura en SP, sin trad.
    azpisarrera-14
    MEA-ZULO (V, G ap. A); MEA-ZILO (L ap. Lh). "Galería de mina" A.
    Basoak diran bitartean izango dira mia-zuloetarako zuntoiak. Munita 140.

    mea

    mea
    << MARI-GIZON 0 / 0 MENDI-GIZON >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper