Harremana

    OEH - Bilaketa

    5751 emaitza gizon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (103)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 ola.
    Onom.: Qui dicuntur Ataondo et Olaluce. (1024) Arzam 363. Olhavarri. (Álava, 1025) TAV 2.1.5, 27. Garsia Xemenones de Olave. (1027) Arzam 363. Estas son las bustaliças de Luçayde [...] Iuan olla [...] Uriz olla [...] Baga ola [...] Navarr Olatze. (1284) Lac VM 45.
    sense-1
    1. (V, G, AN, B, BN, S; IC, Lar, Añ, H; -lh- SP, Urt I 345, Ht VocGr, Arch VocGr , Dv, H, Zam Voc), ol. Ref.: A; Iz ArOñ; Izeta BHizt (ola-atorra); Elexp Berg.
     Ferrería. "A este valle como llaman Ollaiso, si le dijeran Ole-asko, que quiere decir muchas herrerías" Gar Comp libr. XV, cap. 14. "Olea, herrería" IC 448r. "Como se puede notar de tantos sitios y lugares que en mi lenguaje nombramos en estas Provincias con Olea, que es herrería, como Olaçabal, Olaverria [...] y Loiola" Ech 57r. "Herrería, la oficina grande en que se funde el hierro" Lar. "Herrería, mayor" Añ. "Ola bat, olía, (la) ferrería (antigua)" Iz ArOñ.
    Olaok bere giadu bite ondo. fJZ 99. Zuk etzindiro erran au ola baten ez galtzeagatik. (Lesaca, 1549). ReinEusk 42. Balizko oleak burdiarik ez. "La ferrería de si fuese". RS 15. (tbn., con alguna var., en RG A 36 y RIs 12) Olatik berri onik ez. RIs 68. Olaa olagizonarenzat. Ib. 67. Asentatuko dituzu baba eta ogia berze kontuban aparte berze olarakoz. CartVera 265. Olako ago ta mehe urtua bezain urtuak. Mb IArg I 317. Etorkizuneko oliak, biarrik ez. Mg PAb 123. Dakustanaz gau ta egun dabill olia. Ib. 129. Ola bateko labe barnean. (320). LE-Ir. Olako sutegiak. Añ NekeA 225. Olhako sutik atheratzen den burdin puska bezala. Dh 163s. Bota biarko deustazuz olara zeure ikatzak. Astar II 171. Ikus zazu nola / dabillen an errota / emen berriz ola. It Fab 102. Bigarrenak [errekak] erabiltzen ditu lau ola eta amairu errota. Izt C 81. Ez dantzut oletan gabi soñurik. AB AmaE 144. Olako artezaria. Murga EE 1895b, 517. Zirudien olako / sutegiko auspoak. Azc PB 129. Bada Lesakan ola bat Biurgaraikoa deitzen dana. Urruz Zer 56. Olan zekusken burni abarrez betetako labe bat zirudian. Lh Yol 46. Ohartzen gira Bilbaoko olhentzat adailu bereziak egiten dituan fabrikari. JE Ber 83. Olaren batean urtuak izan ziran [kanpaiak] . A Y 1934, 8. Ola onetako nagusia. NEtx Antz 12. Iketza oletara ekarten. Akes Ipiñ 22. Olak, eta oiekin batean ikazkintza, izan ziran gure asaben lantokiak. Garm EskL I 72. Oletara minerala ekarri eta burnia egiten omen zuten. JAzpiroz 12. Harri hortarik jalgitzen bide zuten, Bankako oletan [...], brontza, kobre, eta nik dakita zer burdinki. Larre ArtzainE 38. Olak baziren Gipuzkoan Bizkaian adina bederen. MEIG V 91. ª acepción.
    v. tbn. CrIc 81. fB Ic II 119. JJMg BasEsc 120. Ag EEs 1917, 170. Tx B II 67.     En DFrec hay 16 ejs.
    azpiadiera-1.1
    (V-gip ap. Etxba Eib; Lar, H; -lh- Gèze, H).
    Fábrica, taller (en gral.). "Oficina" Lar. "Usine" Gèze. "Obrador y también artefacto o aprovechamiento de agua. Au oiñ erreta agertzen dan etxia, olia zan" Etxba Eib.
    Haur ola, zirola. O PrASJU 217 (tbn. 243; de interpr. no segura; tal vez 'he aquí el taller, zapatero', aunque se esperaría olha). Jesus, ori da diru pilloa! Diru olaren bat euki dau ala? Echta Jos 345. Ola (fabrika) bat ipintzera. Etxbe EEs 1917, 86. Guriña edo mantekillia egiteko ola edo fabrikak. ForuAB 89. Olaren batzuk ere sortuko dituela: iraltsolak, burniolak... A Ardi 33. Inge-gozo-arlo andijak ebazan eta bai olea be gozarri edo azukerea egiteko. Kk Ab I 84. Batzuk oletara yoango dira. Belaus LEItz 119. Lurreko ola zahar batzuen artetik geltoki eder batean sartzeko. Zerb Metsiko 190. Nun-nai jauregi / eta tximini / luzedun ola lantsuak. Jaukol Biozk 18. Lantegi, ola, lugintza ta abar. Enb 55. Mexikoko ola andi batean. FIr 132. Soldata gabe an zan olara / ofiziyua ikastera. MendaroTx 26. Ola-kebide bakar bat ez. Ldi IL 47. Ola andien jabeak askotzak irabazten dabezanean. Eguzk GizAuz 63. Errusiko eun-ola baten. Ib. 70. Zenbait ginza edo gintza-ol gelditu-eraztea. EAEg 16-12-1936, 559. Ola oiek [...] langille geiago bear badituzte. Ib. 29-4-1937, 1585. Baña olaen zarata-artian / aren aiotsik adittu-ezin! Laux AB 81. Ola bat egin det bertako aberats batzuekin bazkunduta. JAIraz Bizia 94. Gipuzkoako paper-olak. Munita 71. "Unión Cerrajera" Arrasateko ola nagusiak artu zuan 240.000 laurlekotan [lurra] . Ib. 65. Industri-olaen keiak. Erkiag Arran 17. Narru-olaetara. Erkiag BatB 56. Asto-periak galantak ikusten ziran ola orren inguru. Gerrika 123.
    v. tbn. Ayerb EEs 1914, 238. IPrad EEs 1915, 103. Bera EEs 1915, 215. ForuAG 247. Anab Usauri 101. Munita 19. Osk Kurl 83.
    sense-2
    2. (L, S, R; H; -lh- SP, Lecl, VocBN, Gèze, Dv, H, Foix; olaa R-uzt). Ref.: A; A Apend (olaa); Lrq; Iz R 299 y 311; In Vill Eleiz3 112n. Cabaña; tienda de campaña. "Olha, bergerie, caula" SP. "Barraque", "cabane" Gèze. "Tente, cabane de berger, bûcheron" Dv. "La muidera (R-uzt)" A Apend. "Cabane de berger" Foix.
    Olha zonbaitetara heltzen baziradian. Egiat 159 (refiriéndose a las chozas de los nativos de Africa del Sur). Üñhürritze bortian da Phixtako olha. Etch 616. Berak behar ükhen tü [ardiak] berhez-erazi / olha aizoko bati, kobla hunt sari. 'À quelqu'un du cayolar voisin'. Ib. 338. Otsoak olharen ondoti. Arch Fab 141. Egin detzagun bada hirur olha, zuretzat bat, Moisesentzat bat, Eliasentzat bat. HeH Lc 9, 33 (Lç tabernakle, He, TB, Dv, Brunet, Leon, IBe etxola, Oteiza denda, Ol, Or, Ker, IBk txabola). Jo zituzten han atzeman ziren olhak eta egoiliarrak. Dv 1 Par 4, 41 (Ol kapar, Ker txabola, BiblE oihal-etxola). Mortuan eman diot [basastoari] etxea, eta gatz-lurrean olhak. "Tabernacula". Dv Iob 39, 6. Olha batetako artzainek. EE 1883b, 384. Bai eta artzañak / han eitzi ber olhak. UNLilia 9. Gãzta egiten da õletan; õla da kabaña eta xaxgu urteoro egiten deina. Mdg 136. Piarres ola barruan atxeman zuten gaztagintzan. Etxde JJ 191. Olha bakoitxean txotxak sei dire geienetan. Peillen AEF 1960, 52.
    sense-3
    3. Caseta (de aduana) (?).
    Espainian sartzian olan ziren sartu, / Haroztegiko andere geia lehenik pisatu; / Frantziako kintala ezin konplitu eta, / pisu baino urgulu gehiago baitu. Prot 67.
    sense-4
    4. Celda (?).
    Jauna, arrasta ezazu / Kapet fripu hura, / eta ereman berala / gazteliaren olala. AstLas 27.
    sense-5
    5. Edificio.
    Torrea lerden, erroak tinko, / arkaitz bizia oñarri, / Arantzazuko ola berriak / etzion bildur ezeri. SMitx Aranz 93.
    azpisarrera-1
    OLA-HARRI. "Olha harria" SP (sin trad.).
    azpisarrera-2
    OLA-ATORRA (AN-5vill, B). Ref.: A; Izeta BHizt. "Camisón de oficiales de ferrería" A.
    azpisarrera-3
    OLA-BARREIA. "(S; Foix), jour où l'on se repose dans les cabanes de bergers" Lh.
    azpisarrera-4
    OLA-BATZAR.
    Diru-etxe, ola-batzar eta orrelako beste elkartietatik. "Bancos y otras sociedades mercantiles o industriales". (1918) ForuAG 237.
    azpisarrera-5
    OLA-EGITE. "Ol(h)aegitia, refugio de pastores y animales, compuesto de cabaña, redil de ovejas y terreno de pasto (Lefebvre Les modes 192)" DRA.
    azpisarrera-6
    OLA-EKINTZA. Industria. v. olagintza.
    Lugintza ta ola-ekintzako domuak. Eguzk GizAuz 74. Naiz lugintzan, naiz arrantzuan, naiz ola-ekintzan, zerbait irabazteko bide diran gauza guztiak. Ib. 39.
    azpisarrera-7
    OLA-FERRATA (Sc ap. A; Foix (-lh-); ola-berreta R ap. A), OLA-BERRATA. "Depósito de madera para guardar la leche" A. "Cuveau en bois avec 2 anneaux pour faire cailler le lait" Foix.
    Gero eznia biltandei olaberratara. Mdg 136.
    azpisarrera-8
    OLA-GIZON. v. olagizon.
    azpisarrera-9
    OLA-IJELE. Laminador en una ferrería.
    Ola-ijeliak burdiña biribildu ta moltsotuta daguana dakar miatubaz. Mg PAb 126.
    azpisarrera-10
    OLA-ILTZE. Clavija para sujetar una tienda de campaña.
    Hartu zuen olha itze bat. Dv Iud 4, 21 (Ol kaparreko ziri, Ker txabolako ziri, BiblE oihal-etxolari eusteko ziri bat).
    azpisarrera-11
    OLA-JABE. Dueño de fábrica.
    Nagi ta muker ebiltzan ola jabe ta ugazabak. Eguzk GizAuz 184. Tella eta arrillu[a]k egiten dituzten ola-jabeak. EAEg 6-3-1937, 1215.
    azpisarrera-12
    OLA-LANGILE. Obrero de fábrica.
    Nekazari, ola-langille, morroi, arotz, errementari, arrantzale, orok, danak bear dute gure laguntasuna. EEs 1918, 155.
    azpisarrera-13
    OLA-MAISU.
    Injeniero-Laguntzalleak, Marrazkilariak eta Ola-Miasuak. "Maestros de Taller". EAEg 18-10-1936, 79.
    azpisarrera-14
    OLA-MAZUKARI. Mazo de ferrería.
    Meatz ugariak [...] erreka basterretako ola-masukarietan burdiñ eta galtzaidu biurtzen ziradenak. Guerra Ezale 1897, 90a.
    azpisarrera-15
    OLA-MUTIL. Ferrón. v. olagizon.
    Ola mutilak egotziko ziezkatenak [labeak] aopaldi batean gantzabeera iresteko. Lh Yol 11. Ola-mutillak bere lana bukatzen duten bitartean. NEtx Antz 16.
    azpisarrera-16
    OLA-NAGUSI. Propietario de cabaña.
    Ez [da Phixtakuak beno] olha nausi aberatsagorik. Etch 618.
    azpisarrera-17
    OLAPE (En casos locales de decl. sing.). Zona bajo una cabaña de pastores.
    Goizan tie igorten [ardiak] olha-pen behera. Etch 346 (en la vers. de Etxde JJ 247 olhapean; en la de ChantP 332 olhape). Biga Ihizkundizeko / olhapeko igangian. Casve SGrazi 102.
    azpisarrera-18
    OLA-SARI. "(S; Foix), pacage près de la cabane du berger" Lh.

    ola

    ola
    << OIHAN-GIZON 0 / 0 ONTZI-GIZON >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper