Azpisarrerak (sarrerak) (103)
- gizon
- AGURE-GIZON (agure)
- AKER-GIZON (aker)
- ALOR-GIZON (alor)
- ANDRE-GIZON (andre)
- ARMA-GIZON (arma)
- ATSO-GIZON (1 atso)
- AUZI-GIZON (1 auzi)
- AUZO-GIZON (auzo)
- BAR-GIZON (1 bar)
- BARRUKO GIZON (barru)
- BASO-GIZON (1 baso)
- BASTAKO GIZON (1 basta)
- BATZAR-GIZON (batzar)
- BUZTAN-GIZON (buztan)
- EGURALDI-GIZON (eguraldi)
- ELIZA-GIZON (gizon)
- ELIZ GIZON (eliza)
- EMAZTE-GIZON (emazte)
- ERREGE-GIZON (errege)
- ERTI-GIZON (erti)
- ETXEKO GIZON (etxe)
- GARATZ-GIZON (1 garatz)
- GERLA-GIZON (gerla)
- GERRA-GIZON (gerra)
- GINARREBA-GIZON (ginarreba)
- GINTZA-GIZON (gintza)
- GIZON-ALDI (gizon)
- GIZON-ANDRE (gizon)
- GIZON-ARO (gizon)
- GIZON-ARTE (gizon)
- gizon-bizi
- GIZON EGIN (gizon)
- GIZON-EGITE (gizon)
- GIZON-EMAKUME (gizon)
- GIZON-EMAZTE (gizon)
- GIZON-ERDI (gizon)
- GIZONEZ GIZON (gizon)
- GIZON-GAUZA (gizon)
- GIZON GINARREBA (gizon)
- GIZON-JALE (gizon)
- GIZON-JENDE (gizon)
- GIZON-LEGE (gizon)
- GIZON-MAITE (gizon)
- GIZON-MIN (gizon)
- GIZON-MURU (gizon)
- GIZON PRESTU (1 prestu)
- GIZON-PROBA (gizon)
- GIZON-PUSKA (gizon)
- GIZON-PUSKA (1 puska)
- GIZON-ZALE (gizon)
- GORTE-GIZON (gorte)
- HAMAR-GIZON (hamar)
- HAMARREN-GIZON (hamarren)
- HARPE-GIZON (harpe)
- HARRI-GIZON (harri)
- HARROBI-GIZON (harrobi)
- HERRI-GIZON (herri)
- HERRIKO GIZON (herri)
- HIRI-GIZON (hiri)
- INDAR-GIZON (indar)
- JAINKO GIZON (jainko)
- JAKINTZA-GIZON (jakintza)
- JAUNGOIKO GIZON (jaungoiko)
- JAUREGI-GIZON (jauregi)
- JOKO-GIZON (joko)
- JUNTA-GIZON (junta)
- JUSTIZIA-GIZON (justizia)
- KAKA-GIZON (gizon)
- KAKA-GIZON (kaka)
- KALA-GIZON (1 kala)
- KALE-GIZON (kale)
- KANTINA-GIZON (kantina)
- KASKOKO GIZON (kasko)
- LAGI-GIZON (lagi)
- LANDA-GIZON (landa)
- LASTA-GIZON (lasto)
- LASTOZKO GIZON (lasto)
- LEGEKO GIZON (lege)
- LEHEN-GIZON (gizon)
- LEIHO-GIZON (leiho)
- LETRA-GIZON (letra)
- LUMA-GIZON (luma)
- LUR-GIZON (lur)
- MARI-GIZON (mari)
- MEA-GIZON (mea)
- MENDI-GIZON (mendi)
- MUNDU-GIZON (mundu)
- OIHAN-GIZON (oihan)
- OLA-GIZON (1 ola)
- ONTZI-GIZON (ontzi)
- OTSO-GIZON (otso)
- POLIZIA-GIZON (polizia)
- POLIZIAKO GIZON (polizia)
- SALDA-GIZON (salda)
- SU-GIZON (1 su)
- TXORI-GIZON (1 txori)
- UDA-GIZON (uda)
- ZALDI-GIZON (zaldi)
- ZAMARI-GIZON (zamari)
- ZER GIZON-MODU (gizon)
- ZER GIZON-POSTURA (gizon)
- ZER GIZON-TAMAINA (gizon)
angeles.
(Urt Gram 43),
angles .
(Adj. y sust.). Inglés. (Como adj. puede ir tbn. delante del nombre, aunque es más frecuente su empleo tras éste). v. ingeles. Tr. Documentado al Norte desde finales del s. XVI. La forma angles es algo más frec. que angeles en los textos. En DFrec no hay ningún ej. de angeles ni de angles; hay, en cambio, 13 ejs. de ingles y 22 de ingeles, todos ellos meridionales.
Hirur egun oietan emen dadutzat irur angles festeiatzen. CartEsp 466 (cf. unas líneas más arriba ingles). Eta Angles maisu horiek? Volt 185s. Erromarrek Anglesen, Alemanen eta hekien Kapitain jeneralaren kontra izan zuten gerla hartan. ES 112. Harek ezpeitu hanbat / anglesaren axola. (S). Iraultza 156. Gauza eder dela / Ixurtzea non nahi Angeles odola. Hb Esk 136s. Franses eta Angeles gorthetako yaunak. Ib. 51. Bazohan angeles bat Larrunat Serrestik. Ib. 101. Franses eta Angeles aldeko zituen, / Carlistak traba oro hala bazituen. Ib. 162. Angeles yakin eta katoliko hori itzuli zitzaion, erranez: ergela! Hb Egia 115. Angeles buruzagien izenean. Ib. 117. Angelesak munduko laborari guzien nausi dira azienda haztetan eta gizentzetan. Dv Lab 257. Angelesa Frantzian sarthurikan nausi, / Gizon aski azkarrik ez baitzaiten kausi, / Nexka batek zituen gudutan herrautsi. Zby RIEV 1908, 606. Nor [sic] erran, zenbat Angles, Aleman [...], Frantsesez bertzalde, zenbat diren ibili [...] orori galdeka? HU Aurp 206. Andre Angles kankail bat. Barb Sup 26. Alde guzietako medikuak izanak omen zitzaizkon, zela Español, zela Angles, zela Frantses eta batzuek ez bertzeek ezin senda! Barb Leg 134. Ez du zeren harat [Kanadarat] doan Anglesak buruari eman nola iraganen dituen lehen egunak. JE Bur 210. Ogi eta haragi anglesa. StPierre 14. Bere etxean ostatuz bazituen bi inkenier, bat anglesa eta ipar-amerikanoa bertzea. FIr 135. Hau angles arrazakoa da, [...] xerri hauta. Zub 71. Eman ditzagun mundu huntako gizon guziak, beltz, xuri ala gorri, frantses, angles ala japones. Lf Murtuts 22. Aphez angles fama handiko bat. Zerb IxtS 107. Nahi duzue nik Angeles horiek Uztaritzetik urruntzea? Zerb Azk 35.
v. tbn. Angles: ChantP 204. Balad 130.
(Adj. y sust.). Inglés. (Como adj. puede ir tbn. delante del nombre, aunque es más frecuente su empleo tras éste). v. ingeles. Tr. Documentado al Norte desde finales del s. XVI. La forma angles es algo más frec. que angeles en los textos. En DFrec no hay ningún ej. de angeles ni de angles; hay, en cambio, 13 ejs. de ingles y 22 de ingeles, todos ellos meridionales.
Hirur egun oietan emen dadutzat irur angles festeiatzen. CartEsp 466 (cf. unas líneas más arriba ingles). Eta Angles maisu horiek? Volt 185s. Erromarrek Anglesen, Alemanen eta hekien Kapitain jeneralaren kontra izan zuten gerla hartan. ES 112. Harek ezpeitu hanbat / anglesaren axola. (S). Iraultza 156. Gauza eder dela / Ixurtzea non nahi Angeles odola. Hb Esk 136s. Franses eta Angeles gorthetako yaunak. Ib. 51. Bazohan angeles bat Larrunat Serrestik. Ib. 101. Franses eta Angeles aldeko zituen, / Carlistak traba oro hala bazituen. Ib. 162. Angeles yakin eta katoliko hori itzuli zitzaion, erranez: ergela! Hb Egia 115. Angeles buruzagien izenean. Ib. 117. Angelesak munduko laborari guzien nausi dira azienda haztetan eta gizentzetan. Dv Lab 257. Angelesa Frantzian sarthurikan nausi, / Gizon aski azkarrik ez baitzaiten kausi, / Nexka batek zituen gudutan herrautsi. Zby RIEV 1908, 606. Nor [sic] erran, zenbat Angles, Aleman [...], Frantsesez bertzalde, zenbat diren ibili [...] orori galdeka? HU Aurp 206. Andre Angles kankail bat. Barb Sup 26. Alde guzietako medikuak izanak omen zitzaizkon, zela Español, zela Angles, zela Frantses eta batzuek ez bertzeek ezin senda! Barb Leg 134. Ez du zeren harat [Kanadarat] doan Anglesak buruari eman nola iraganen dituen lehen egunak. JE Bur 210. Ogi eta haragi anglesa. StPierre 14. Bere etxean ostatuz bazituen bi inkenier, bat anglesa eta ipar-amerikanoa bertzea. FIr 135. Hau angles arrazakoa da, [...] xerri hauta. Zub 71. Eman ditzagun mundu huntako gizon guziak, beltz, xuri ala gorri, frantses, angles ala japones. Lf Murtuts 22. Aphez angles fama handiko bat. Zerb IxtS 107. Nahi duzue nik Angeles horiek Uztaritzetik urruntzea? Zerb Azk 35.
v. tbn. Angles: ChantP 204. Balad 130.
Lengua inglesa.
Bertze asko mintzaien ethorkia, heien erroak eta adarrak errexak dire atzemaiteko. Hala nola frantsesa, española, anglesa. Arb Igand 16. Anglesa da hitz hori [kluba], eta anglesa dakienak daki. Bertze orduz enperadore handi batek erraten zuen anglesa dela antzaren lenguaia. Elsb Fram 68. Eskuaraz mintzatzeko orde, murduka balezate frantsesa edo anglesa. JE Bur 195. Hastapeneko lagun berekin nagok [...]. Oro anglesez mintzo. Ib. 114. Aditu zituen batzu hemen anglesez, hor bertze hainbertze espainolez. Zerb Ipuinak 90. Erreklama, anglesaz [sic] izan bedi. Larz Iru 64. Haurrek mintzo dute anglesa, frantsesa eta euskara puxka bat. Etchebarne 113.
v. tbn. Angles: Etcham 107.
Bertze asko mintzaien ethorkia, heien erroak eta adarrak errexak dire atzemaiteko. Hala nola frantsesa, española, anglesa. Arb Igand 16. Anglesa da hitz hori [kluba], eta anglesa dakienak daki. Bertze orduz enperadore handi batek erraten zuen anglesa dela antzaren lenguaia. Elsb Fram 68. Eskuaraz mintzatzeko orde, murduka balezate frantsesa edo anglesa. JE Bur 195. Hastapeneko lagun berekin nagok [...]. Oro anglesez mintzo. Ib. 114. Aditu zituen batzu hemen anglesez, hor bertze hainbertze espainolez. Zerb Ipuinak 90. Erreklama, anglesaz [sic] izan bedi. Larz Iru 64. Haurrek mintzo dute anglesa, frantsesa eta euskara puxka bat. Etchebarne 113.
v. tbn. Angles: Etcham 107.
ANGELES-HIZKUNTZA.
Egiaz, gerla-denboran baitzen no man's land, gizonik ezin bizizko bazterra, gizontasunik gabeko lekua da Gipuzkoako bazter hau; eta araberako angles-hizkuntza [= 'expresión inglesa'] baten gai litake, ikaran gabiltzan erregebidea. JE Ber 93.
Egiaz, gerla-denboran baitzen no man's land, gizonik ezin bizizko bazterra, gizontasunik gabeko lekua da Gipuzkoako bazter hau; eta araberako angles-hizkuntza [= 'expresión inglesa'] baten gai litake, ikaran gabiltzan erregebidea. JE Ber 93.
ANGLES-LORE.
"Pasko lorea, la jonquille, fleur de coucou [...]. Les Basquaises, élégantes et distinguées, elles aussi, la connaissent bien. Demandez-leur son nom. Angles lorea vous répondent-elles" Souberbielle GH 1931, 159.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
