Harremana

    OEH - Bilaketa

    5777 emaitza gizon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (103)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    amoratu.
    sense-1
    1. (Mic 6v (-adu), SP, Lar Sup , Añ, H); amoretu (Añ).
    Enamorar(se). "Amouracher" SP, H. "Enamorar" Mic 6v, Lar Sup y Añ. "S'amouracher, prendre le feu de l'amour" Hb.
    Ene laztan gozo ederra, / penaz penatzen nazu; / orrein zulez ninduzula, / nola amora nenzazun? AzkPo I (tal vez 'amansar, hacer ceder'). Orai egun batetan zenaudela pensetan, / hanbat zuzaz amoratu, geroz nuzu penatan. E 187. Ieinkoak emaztea maite mundu oroz gainetik; / zerutika iaitsi zedin harzaz amoraturik. Ib. 125s. Gure natura haritu du zutan amoraturik; / Iangoikoa ezarri duzu gure anaieturik. Ib. 111. Ni zugaz amoraduagaiti / eztaukat nik bearrik. Lazarraga 1184r. Zeren esperanza baitut debozionea bertzeen arimetan eskiribatzen dudan bizkitartean, agian enea hari sainduki amoratuko zaiola. "L'espérance que j'ai qu'en la gravant dans l'esprit des autres, le mien à l'aventure en deviendra saintement amoureux". SP Phil XXVIII (He XIII enean ere landatuko dela harenganako amodioa). Amoratzea, gaztearentzat loratzea, zaharrarentzat da zoratzea. O Pr 25 (tbn. en Zerb GH 1936, 115). Amoreturik dagoan batek eztakus, eztaki zer darabillan, bere gogo guztia aragian dauka. Añ GGero 249 (Ax 341 (V 227) presuna amurusak).
    azpiadiera-1.1
    (Part. en función de adj. o sust.). "Amoradua [sic], homme abandonné aux femmes" SP.
    Zer ete dan amoradu gexoa. Salinas 4 (la lectura del texto es, sin embargo, insegura en algún punto; J. Arriolabengoa da zer ete dau amoradu gexoak). Mundu guztian ni baño ezta / oi amoradu firmerik. Lazarraga 1183r. Arzai amoraduak. Ib. 1153r. Amodioa zoro da beti amoraduen artean. EiBer 532. Amoratu pareak, Beñat eta Belen, oihanean igaran zuten eguna. Arti Tobera 279.
    azpiadiera-1.2
    (Uso fig.). "Amoratu naiz ongi egitera, j'ai pris désir de bien faire" SP.
    sense-2
    2. (SP, H, A).
    Hacer ceder, reducir, aplacar, amansar. "Faire condescendre, apprivoiser" SP. "Gagner, amener par façons bien-veillantes" H (que cita a Ax). "Reducir a uno, hacer ceder, satisfacer, apaciguar" A (que cita a Ax). v. AMORE ERAGIN.
    Ez bisteaz konsolatu, / ez egonaz amoratu, / ez maian asentatu, / ez oean albergatu. Lazarraga 1204r. Baiña [emaztea] demandatuz gero, oldartuz gero, bulkhatuz gero, [...] peril da baldin xoil gogor ezpada, bera dadin, linbur dadin, amora dadin. 'Que sea ganada por las galanterías'. Ax 350 (V 232). Munduari barkhatzera, ezin deusek ere balakatu zuen eta ez amoratu [Iainkoa], bere semearen heriotzeak baizen. Ib. 141 (V 92). Bere egin ahalak alfer zituela, ezin amora zezakeiela gizon animoz bethe hura. Lg I 305. Hanbat eta hunenbat behartu zuen [Dalilak] Samson egun osoz bere nigarrez eta lausenguez, non azkenean amoratu baitzuen eta erakharri egiaz mintzatzerat. Ib. 233. Bihurtu zen biharamun goizean Yerusalemera nahiz amoratu bere arraitasunaz yuduen bihotzak. Lg II 225. Pilatusek ezin egundaino amoratu zituenean yudu itsuak bere hitz eta arrazoin onez [...]. Ib. 272. Errana da gizona (hartarik zerbait atheratzekotz), ile aldera ferekatu behar dela, eta zerbait emanez amoratzen dela. Gauza ber-bera da aziendekin. Dv Lab 240.
    azpisarrera-1
    AMORATU-BELAR; AMORADU-BEDAR. v. AMODIO-BELAR.
    Graziak ondoan zilarra, puntan amoradu bedarra. EgutAr 14-1-1963 (ap. DRA ).
    azpisarrera-2
    AMORATUZ. "(Lc), a buenas" A. v. AMODIOZ.
    Aintzintxetik, ferrak ematen zaizkote [idiei], amoratuz eta ez joka erabiliz. Dv Lab 240.

    amoratu

    amoratu
    << amorante 0 / 0 amore >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper