OEH - Bilaketa

5802 emaitza gizon bilaketarentzat

Sarrera buruan (103)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
aldetu.
sense-1
1. (SP, Ht VocGr, H, A) .
(Aux. intrans. bipersonal). Favorecer. " Alde zakitza, soyez de son côté, favorisez-le" SP. "Favoriser" Ht VocGr 360. " Aldetzea, alde iartzea, alde atheratzea, prendre le parti de quelqu'un" H. " Aldetzea, ayudar (He)" A. Cf. Dv, que intrepreta alde dakizun (He) como alde izan. v. aldeztu. Los ejs. presentados pueden ser, en parte, de alde izan.
Alde ezpazakizkit, neure etsaia hil nahiz terrible darrait, eta lurpera bidaldu hurran deraut neure arima. Harb 350. Zeure eliza urrikaldurik, zu, Iauna, aldetu zaizka. Ib. 342. Eta hala badut zeri esportza zure baithan; zeren-eta zu aldetzen zaiztan pontuan ene bihotzak izanen baitu bere deskansua. Ib. 190s. Errezibi ezazu bada, defenda ezazu, alde zakitza, egiozu begitarte. Ax 10 (V 5). Eta ikusirik bat gaixki tratatzen zutena, aldetu zitzaion eta Ejiptoarra hillik bendekatu zuen gaixki tratatua izan zena. He Act 7, 24. Othoitztzatzu Saindu guziak, alde dakizkitzula. He Gudu 101. Jainkoa aldetuko zaiku. He Phil 242 (SP 239 lagunduko). Jesus, seindu guzien khoroa, alde zakizkigu, barkha diezaguzu, Jesus. Alde zakizkigu, entzun gaitzatzu, Jesus. Dh 79.
sense-2
2. (), alde (V-gip) Ref.: Iz ArOñ; Etxba Eib; Elexp Berg. .
(Aux. intrans. o trans.). Apartarse, alejarse; marcharse. "Dislocarse, lokatu, bere lekutik kanporatu, atera, aldetu" Añ. "Aldéten dau, se aparta. Aldeko dou, nos apartaremos. Aldétakuan, después de apartarse" Iz ArOñ. "Pentsau genduanian aldetzia, belu zan, cuando pensamos retirarnos, era tarde" Etxba Eib. "Ointxe alde dau zure amak" Elexp Berg. "Uberatik aldeta dare portugesak" Ib. "Ilddakotik derrepente aldetzen dau zorrixak" Ib. "Derrepente aldeko dabe" Ib. v. aldendu. Tr. Documentado en Añibarro, Uriarte, Arrese Beitia y posteriormente en autores del s. XX. Con aux. intrans. lo usan Añibarro, Jautarkol y Orixe. Sólo hay algún ej. seguro de part. aldetu en Agirre y en Ayesta. En algunos ejs. podría tratarse de alde (egin) , con egin no explícito.
Jauna, alde zaite niganik, zerren nas bekatari andi bat. EL1 156 ( EL2 170s ken ni ganik ). Baña berak erantzun zuten: Alde ezazu ara. Ur Gen 19, 9 (Urt erretira adi, Dv habil). Borondatez eneutsan iñori nik alde. AB AmaE 228. Nonbaitera Moskorrak bere eustan alde. Ib. 230. Bidetik alde daben bat legez orain bizi naiz. Ib. 134. Olan egon zan andre Luzia oe-ondotik aldetu baga luzaroan. Ag AL 87. Alde zagun emetik, [...] goazen errira. Ag G 338. Egun beltza zan ura. Josek etxetik alde, Malentxok erten bear zuala. Ib. 307. Lotsagabea, / nere aurretik, arren, laisterka alde zaitea. Jaukol Biozk 8. Nora juan aiz? Zetan alde dok? / Nun ago baña, ene txindorra? Enb 201. Lurra zan nire soña / Ilkorra ixanda beti / Nik alde neutsonian / Lurrak eban iruntsi. Ib. 91. Lagun egin zaiodan / alde bage emendi. "Sin apartarme de aquí" . Or BM 44. Ari danetik sorgiñagana / maiz alde zaio gogoa. Or Eus 333. Jaso orduraiño, auzoek alde. "Se ausentan" . Ib. 346. "Biar arte" esan da alde eban. SM Zirik 116. Ta, abixau zan bezerua beste dendaren batera. Aldeta gero katalanak diñotsa dendariari. Ib. 115. Baserri ori gaur be utsik da / Ijineo alde zanetik. BEnb NereA 144. Ardiak arkaitz-zulora, musin, / aldeko dabe larretik. Gand Elorri 168. Igande-arratsalde bateko pakea Arantzazun, kanpotarrak alde dutenean. Vill ( in Gand Elorri 16 ). Eta kazaariok alde zuten andik. And AUzta 57. Eguzkiak alde dau mendi osteetara. Erkiag BatB 118. Garaitiko neskameak ez dagoz etxean, aldeta baiño. Ib. 155. Lagunangandik aldetzerakuan. Etxba Ibilt 471. Iñor agurtu barik alde eban. Ib. 487. Iñok ez-jakiñeko tokira aldeko ebala. Ib. 460. Obe genduan orain baño len / emendik alde bagendu. Uzt Sas 244. Lau egun egin zituela alde barik. Gerrika 83. Guk ordu bietan alde genduan. Ib. 220. Iñok be gura ez dau / mundutik aldetu. Ayesta 100.
azpiadiera-2.1
Apartar.
Alde ditzadan begi ôk / beltz ontatik / argitara Iainko garbi. Or BM 32. Joka asita, lên-kolpean lotu ziran berdin / --erratzen kirtenetik eskurik alde ezin--. Or Eus 53. Mendiak dira zure zaindari / etsaiak aldetuteko. Ayesta 13.
azpiadiera-2.2
Abandonar.
Gizon nazenez pekataria, / orretaz ez utseziña, / baiña ainbeste dakizun orrek / droga aldetu eziña. Ayesta 128. Munduko gauzak aldetu eta / zabaldu Kristoren itza. Ib. 82. Ondoan zeuden danak aldetu / Josu maitea iltzian. Ib. 109.
sense-3
3. Acercarse.
Otsaillan erdiya; / aldetu da iñauteriya. Yanzi 63.
aldetu
<< alderdiko 0 / 0 aldezle >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper