OEH - Bilaketa

5802 emaitza gizon bilaketarentzat

Sarrera buruan (103)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
akzio.
sense-1
1. (Urt), akzione (SP, Urt), akzino, akzinoe, atzio (Urt), atzione, azio, azione, azinoe.
Acción. "Action" SP. "Acta, akzioak, akzioneak " Urt I 114. "Actus, akzioa [...] atzioa " Ib. 120. v. ekintza. Tr. Documentado desde comienzos del s. XVII. Apenas hay ejs. del s. XX. La forma gral. al Norte es akzione; en textos guipuzcoanos y en CatUlz hay akzio; la forma vizcaína es akzino(e) (akziño en Moguel). El roncalés Mendigatxa utiliza azione.
Handik hara indiferent dire akzioneak, / Iakiteko, sari edo punimendu gabeak. EZ Man 49. Bañan akzione beltz hunek / Merezi duen saria. 122. Gure orazione eta akzione guzietan. SP Phil 91. Akzione guziak amudiorekiñ egiñ behar direla. Ch I 15, tít. (Mst obratzaz ). Manera hunetako akzionean. ES 197. Zeina gaiten gure lanen eta akzionen hastean. CatLav 30 (V 22). Berthutezko akzione distiantenak. He Gudu 96. Esker-onezko milla akzione. Ib. 131. Egun onetako obra eta akzinoe guztiak. Oe 6 (143 aziñoe ). Eskutan izateaz gizon bat gerletan hanbat akzione eder egin zituena. Lg I 285. So gaxtuak aurthikitzen edo berze akzione dehonestak egiten ditüztenak. CatLan 94. Zeren Jinko zelakotz haren azione güziek baitzüten mereximendü infinito bat. Ib. 44. Hire gaiñean moldatuko ditiat ene gogoeta, desira, obra, akzione guziak. Brtc 134. Gloria haboro eman düzüna Jinkuari zure afekzionerik xipienaz, eziez eman beitere kreatürek orok bere akzione handienetzaz. Mercy 22. Itz eta akzio desonestoak. Mg CC 144. Konsentidu ditubenak danza naastubetan akziño edo tokamentu txaarrak. Mg CO 68. Gure akzioak edo lanak Zerurako onak izateko. Gco II 83. Berba, pausu, egitada edo akzinoe ta exenplubari ondo begiraturik. JJMg BasEsc 170. Desprezijozko egitade edo akzinoerik egiten dabenak. Astar II 85. Nere bizia eta eginkunde edo akzione guziak. Dh 111. Gure erlisione sainduko akzione handi hori. EgunO ( in Arb Igand 182 ). Kreatüra batek egiten ahal dian akzionerik handiena. UskLiB 97. Haren pentsamenduak, haren xedeak, haren akzione eta egintza guziak. Jaur 207. Atzione triste bat süjet hartarik heltü. Etch 142. Akzione tristiak / beti fronteretan. Bordel 151. Azioak an egin dituzte / euskaldun buru gorriyak. Afrika 143. Azio oiek eingo badira / talentuak ere biaitu. EusJok 141. Ura baliente da / bere azioan, / aurreratu eztedin / iñor bizioan. JanEd I 23 (se trata de unos versos en contra del vino aguado). Goizan jaikitzian egüneko akzionen Jinkuari eskentzia. CatS 40. Jesusian egin zein arzatzek azionia. Mdg 169. Akzione, hitz, behatze lizunak. CatJauf 82. Erratia edo itia akzio on bat. CatUlz 31. Denbora artako gerrero zarrak / ziran gizon onraduak: / aziyuetan irabazita / jazten zituzten graduak. Tx B I 129. Nire gauzetan, / azioetan, / eztago zuzenbiderik. Arti MaldanB 203. Toreadoreak, lila eta urrea, kapa astindu zuen airean, 17 urteko atso bati eta 71 urteko neskatxa bati aldarri eragin zion azioa. Arti Ipuin 57. Zugaitz ontaz bai al da / burutaziorik? / Ez da asko agertzen / estimaziorik. / Oraindik ez dakigu / beure akziorik. Ostolaiz 163. Orra bigarren txapela, / ez da azio txepela. Insausti 203.
v. tbn. OA 141. Akzino: Urqz 7. Zuzaeta 70. Akzione: Harb 181. Hm 111. Tt Onsa 75. CartUrruñ 132. MarIl 30. Azio: Ud 100. JanEd II 143. Azinoe: fB Olg 65. JJMg BasEsc 234.
azpiadiera-1.1
"Apustua iru aziotara izango da: arri-jasotzen, aizkoran eta laisterkan" (G).
Partira zerratu zan / San Tomas gaubean, / [...] iru aziotara / formalidadean. EusJok II 28. Bertsotan, lasterka ta segan, iru azio oetara neurtzekotan [...], nai duana ta nai duanean datorrela. Ataño TxanKan 14. Iru aziotara jokatuta dago jokoa: arri jasotzen, aizkoran eta korrika, Tolosako plazan. Albeniz 230.
sense-2
2. azio (G-azp), akzino, azion . Faena, fechoría, trastada. " Aziyo, egite txarra edo gaitzesgarria" ZestErret . Tr. Aparece en textos populares meridionales desde la segunda mitad del s. XIX. La forma dominante es azio; hay akzino en unos versos vizcaínos y azion en otros baztaneses.
Beste aziyo bat egin dirate / andikan ondorenian, / Anoetako Agerre hipotekatu / arrebaren izenian. PE 151. Bañan oriyen aziyo asko / etziran emen gustatu: / etxiak erre, aurrak kiskali, / andriak desonestatu. Imaz in FrantzesB II 141. Ai zer aziyo egin nai zidan / Manuben andreak neri. JanEd II 135. Mundu untatik juango zerade / eginik zenbait azion. Auspoa 97, 138. Aziyo ortaz oroituko naiz / bizirik naizen artian, / amaika gezur sartu dirazu / juan daneko bost urtian. Tx B I 141. Ta ara zer aziyo egin zion urrena. Nagusi orrek berea omen zuan jaiotako baserria, ta orduan arrebaren izenean hipotekan pasa zuan. In PE 145. Au da tabernan egin liteken / aziorikan txarrena. Uzt Sas 232. Ontzirik gabe gelditzen dira / orrela zenbait ostatu, / an artu eta ataira erten / da autsi edo puskatu; / azio oiek egiten neri / sekulan etzait gustatu. Ib. 232. Akzinoa eginda / urten naben etxetik / justizia altoka / banuen atzetik. Balad 226. Azkenerako bere azio koxkorra egin zuan jende orrek, ume batek ere egingo lukeana. Alkain 59. Bai azio ederra egin ere [azariak]. Bi oillo bertan ito eta beste bi palta. BBarand 56. Pixuan antxe jarriko dabe / zuk egindako azioa, / zure arima gaixoak ez dau / erreza salbazioa. Ayesta 104. Azpeitian olako / azio tristerik / ez genduke desio / berriz ikusterik. (Versos anónimos).
v. tbn. Auspoa 39, 122. Ataño MLanak 145. Albeniz 31.
sense-3
3. + azio. Acción (bursátil).
Arpidetuak 50 milla garazki edo aziyoak, bakoitza 500 pesetakoak. ArgEgut 1925, 129. Euna laurlekoko akzioak. Ldi IL 73. Len esandako akzio-saria baldintza batez yaso dezagun. Ib. 75. Euskel-egun ala orren antzeko arpide bati bost laurleko botatzen dionak, egunkari akziotan emango lizkizuke berreun, bosteun, agian milla. Ib. 74. Aurrerapen onen babes edo garantitzat, Etxabe ta Lagak alkartean ditudan alkar-agiriak edo azioak utzi nezazkizue. NEtx Nola 15. Bizkaiko Bankuan deposito ederra dauka azio-paperetan. Arti Ipuin 56. Irabazi aundiko paper eta azio mordoa. NEtx LBB 70. Milla eun da irurogei ta lau azio ogeina durokoak. JAzpiroz 71.
azpisarrera-1
AZIOA JO. Hacer una trastada.
Gaur bertan ere Pinttok / azioa jo du: / katiatuta pasak / baditu bi ordu. Insausti 187.
azpisarrera-2
AKZIOZKO, AKZIONEZKO (Adnom.).
Eta bertze izen hura zeinaren akhabantza da k zerbitzatzen da erran diren berbo sustantibo naiz, nago, nabila, eta haukin komuntztaturikakoez kanpoko guztiekin, zeinak baitira berbo eginbidezkoak edo akzionezkoak. ES 227.
azpisarrera-3
AXIO. (Forma con palat. expresiva). "Xixikoa: bizkorra eta axioak egitea gustatzen zaiona"
JAzpiroz 40n.
akzio
<< akusu 0 / 0 al >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper