(Lar; -kh-Urt IV 298, HtVocGr 361, ArchVocGr, Dv, H(s.v. akhabatzea); -nz-SP, Lar);
akabantxa. Fin."Achèvement, fin, acabamiento, remate, fin y cabo"SP.
"Acabamiento", "terminación, [...]akabanza" Lar."Bestaren akhabantzara, vers la fin de la fête"Dv.
Cf. VocNav: "Acabancia. Terminación de una faena agraria: trilla, siega, vendimia, etc". v. akabaila,akabatze,akabera,amaiera,bukaera,azken. Tr. Término bien atestiguado en la literatura septentrional. En la meridional solamente se documenta en Lizarraga de Elcano, en el catecismo roncalés de Bonaparte y en el GGero de Añibarro.
Zure egunak konturik gabeak dira, eta zure urtheek eztute akhabanzarik. Harb VII.
Desiratuko dute bere egunen fina eta akhabantza. Ax 593 (V 381).Hala dira oiñak ere gorputzaren fina, akhabanza. Ib. 191 (V 129).
Ni naiz hastea eta akhabantza. ES 131.
Zeren ezbaitu izan egundaino hasterik, eta ezbaitu izanen sekulan akhabanzarik. CatLav 28.
(V 21)Munduaren akhabanzaraino eginen dituzten bekhatu guzientzat. Ib. 51 (V 33).
Barnat sarthurik jarri zen sehiekien gauzaren akhabantza ikusteko. HeMt 26, 58.
Noiz izanen zen mendeen akhabantza. Lg II 185.
Lehen libriaren akabantza. Mst I 25, 11.
O nuiz date gaitz hoien akabantza?Mst III 48, 3.
Heriotzea da gauza guzien akhabantza, inguratzen zaituzten guzien fina. Brtc 113.
Meditazione bakhotxaren akhabantzan andredena Mariari egin behar zaion othoitza. Ib. 82.
Phiztüren da mündiaren akabanzan. CatLan 9.
Idereinen tüzü akto hek Katiximaren akabanzan. Ib. 141.
Nai izan zue alaber seguratu gure biziaren postrea, bukateroa ta akabanza Olio Sainduaren sakrementuareki. LE-Fag.
Noek dilubioarén akabánzan biali zuén úsoa. LE Ong 73v.Zegaiti onenbeste gatx, min ta neke? Eta zegaiti kabu akabantzarik izateko itxaromen bage?AñGGero 380 (Ax 607 (V 390) akhabantzarik).
Gure biziaren eta gure lanen akhabantza. Jaur 173.
Ilhabethearen akhabantzan. MarIl 24.
Gauza guzien hastapena eta akabantza. CatLuz 11.
Liburu seigarren eta azkenaren akabantza. Gy 325.
Negu akhabantza da xederratzeko tenorerik hobeena. DvLab 356.
Othe dakizu zer diren akhabantza gabeko gaztiguak?DvLEd 129 (Cb Eg II 68 fin edo kabu gabeko pena).
Zerua edo ifernua! Oi zer bi helburu edo akhabantzak!Ib. 52.
Oinetarik buru eta hastapenetik akhabantzarat. HbEgia 142.
Toledatik Balentziarat jo zuen, Balentziatik urthe akhabantzako Benizerat. Laph 162.
Aste eta akabantxa gaiza guziuena. CatR 23.
Izan behar dute akabantza edo finitze bera.
LuzSerm
274.
Lehen partearen akhabantza. ElzbPAd 86.
Mende guzien akhabantzaraino. JnnSBi 39.
Lo bat sekulan akabantzarik izanen ez duena. Lap 9 (V 6).
Gizon guziak phiztuko direla Munduaren akhabantzan. CatJauf 71.
T'harek gaizuak zer pents'ote du / biziaren akabantzan?Mattin 115.
v. tbn. Tt Onsa 35 (-kh-). Ch III 59, 4 (-kh-). AR 8 (-nz-). Mih 75. Dh 100 (-kh-). JesBih 448 (-kh-). UskLiB 61. Elsb Fram 171 (-kh-). Zerb Azk 20.
azpiadiera-1.1
(Gram.).Terminación. Zeren akhabantza bat baizik nominatiboan ezbaitute. ES 89.
Genitiboan ere baitu gisa berean bi akhabantza diferentak. Ib. 89.
Eskuara hitzen akhabantzetan ere abantaillatua dela. Ib. 131.
azpisarrera-1
AKABANTZATSU(Forma con suf. -tsu, de valor aprox.). Sentimendu horiek atxikitzen dire meditazioneak iraun behar duen denboraren akhabantzatsuraino. Dh 103.