Azpisarrerak (sarrerak) (103)
- gizon
- AGURE-GIZON (agure)
- AKER-GIZON (aker)
- ALOR-GIZON (alor)
- ANDRE-GIZON (andre)
- ARMA-GIZON (arma)
- ATSO-GIZON (1 atso)
- AUZI-GIZON (1 auzi)
- AUZO-GIZON (auzo)
- BAR-GIZON (1 bar)
- BARRUKO GIZON (barru)
- BASO-GIZON (1 baso)
- BASTAKO GIZON (1 basta)
- BATZAR-GIZON (batzar)
- BUZTAN-GIZON (buztan)
- EGURALDI-GIZON (eguraldi)
- ELIZA-GIZON (gizon)
- ELIZ GIZON (eliza)
- EMAZTE-GIZON (emazte)
- ERREGE-GIZON (errege)
- ERTI-GIZON (erti)
- ETXEKO GIZON (etxe)
- GARATZ-GIZON (1 garatz)
- GERLA-GIZON (gerla)
- GERRA-GIZON (gerra)
- GINARREBA-GIZON (ginarreba)
- GINTZA-GIZON (gintza)
- GIZON-ALDI (gizon)
- GIZON-ANDRE (gizon)
- GIZON-ARO (gizon)
- GIZON-ARTE (gizon)
- gizon-bizi
- GIZON EGIN (gizon)
- GIZON-EGITE (gizon)
- GIZON-EMAKUME (gizon)
- GIZON-EMAZTE (gizon)
- GIZON-ERDI (gizon)
- GIZONEZ GIZON (gizon)
- GIZON-GAUZA (gizon)
- GIZON GINARREBA (gizon)
- GIZON-JALE (gizon)
- GIZON-JENDE (gizon)
- GIZON-LEGE (gizon)
- GIZON-MAITE (gizon)
- GIZON-MIN (gizon)
- GIZON-MURU (gizon)
- GIZON PRESTU (1 prestu)
- GIZON-PROBA (gizon)
- GIZON-PUSKA (gizon)
- GIZON-PUSKA (1 puska)
- GIZON-ZALE (gizon)
- GORTE-GIZON (gorte)
- HAMAR-GIZON (hamar)
- HAMARREN-GIZON (hamarren)
- HARPE-GIZON (harpe)
- HARRI-GIZON (harri)
- HARROBI-GIZON (harrobi)
- HERRI-GIZON (herri)
- HERRIKO GIZON (herri)
- HIRI-GIZON (hiri)
- INDAR-GIZON (indar)
- JAINKO GIZON (jainko)
- JAKINTZA-GIZON (jakintza)
- JAUNGOIKO GIZON (jaungoiko)
- JAUREGI-GIZON (jauregi)
- JOKO-GIZON (joko)
- JUNTA-GIZON (junta)
- JUSTIZIA-GIZON (justizia)
- KAKA-GIZON (gizon)
- KAKA-GIZON (kaka)
- KALA-GIZON (1 kala)
- KALE-GIZON (kale)
- KANTINA-GIZON (kantina)
- KASKOKO GIZON (kasko)
- LAGI-GIZON (lagi)
- LANDA-GIZON (landa)
- LASTA-GIZON (lasto)
- LASTOZKO GIZON (lasto)
- LEGEKO GIZON (lege)
- LEHEN-GIZON (gizon)
- LEIHO-GIZON (leiho)
- LETRA-GIZON (letra)
- LUMA-GIZON (luma)
- LUR-GIZON (lur)
- MARI-GIZON (mari)
- MEA-GIZON (mea)
- MENDI-GIZON (mendi)
- MUNDU-GIZON (mundu)
- OIHAN-GIZON (oihan)
- OLA-GIZON (1 ola)
- ONTZI-GIZON (ontzi)
- OTSO-GIZON (otso)
- POLIZIA-GIZON (polizia)
- POLIZIAKO GIZON (polizia)
- SALDA-GIZON (salda)
- SU-GIZON (1 su)
- TXORI-GIZON (1 txori)
- UDA-GIZON (uda)
- ZALDI-GIZON (zaldi)
- ZAMARI-GIZON (zamari)
- ZER GIZON-MODU (gizon)
- ZER GIZON-POSTURA (gizon)
- ZER GIZON-TAMAINA (gizon)
aieneka.
1.
(V-gip),
aienaka (V-arr-gip)
Ref.:
Iz ArOñ (aiéneka); Etxba Eib (aieneka egon, aienekia); Totor Arr y Elexp Berg (aienaka).
(Adv.). Quejándose. " Aieneka egon, lamentarse. Gizon eiña izan arren, aieneka egon da gau guztian " Etxba Eib. . " Operau ondorian aienaka pasau nittuan iru egun " Elexp Berg. v. aika.
Indarrak uts eginda aieneka lurra jo eban. Kk Ab I 43. Zer daukazu zergaitik aieneka ibilli, gizon ziztrin orrek? Pi Imit III 13, 3. Baña etzan poztuten, bai zera, bide guztian aieneka etorri zan. Kk Ab II 83. Lurrera jausi zirean bata bestearen ganera, aieneka ta erdi arnas barik. Ib. 11. Eriosuar yoan zan argi-billa, ta urreratuta aienaka aurkitu nindun. Or Tormes 59. Lazar'ek dio aieneka: Yainkoa, zaite gure lema! Or Mi 130. Naigabe ta atsekabez beterik igaro eben gau osua onexatara ai-eneka. Otx 49. Etxeko danak agertu zuen aieneka txakurraren eriotzazko biozmiña. TAg Uzt 143. Gizon bat zetzan lurrean aieneka. Ib. 18. Egundokorik antzi izuena / ai-eneka aidatu zuten. SMitx Aranz 102. Karraisika ta ai-eneka. Erkiag Arran 73. Adi-osoz ai-eneka diot zure edertasunari. "Con razón me quejo de la vuestra fermosura" . Berron Kijote 32. Artzainen bat asperenka emen, aieneka an. Ib. 139. Umil asko jo ziteken bart nere etxeko atea: ai eneka, ebainduak, txautuak, zizpunak galduta. Ataño TxanKan 53.
(Adv.). Quejándose. " Aieneka egon, lamentarse. Gizon eiña izan arren, aieneka egon da gau guztian " Etxba Eib. . " Operau ondorian aienaka pasau nittuan iru egun " Elexp Berg. v. aika.
Indarrak uts eginda aieneka lurra jo eban. Kk Ab I 43. Zer daukazu zergaitik aieneka ibilli, gizon ziztrin orrek? Pi Imit III 13, 3. Baña etzan poztuten, bai zera, bide guztian aieneka etorri zan. Kk Ab II 83. Lurrera jausi zirean bata bestearen ganera, aieneka ta erdi arnas barik. Ib. 11. Eriosuar yoan zan argi-billa, ta urreratuta aienaka aurkitu nindun. Or Tormes 59. Lazar'ek dio aieneka: Yainkoa, zaite gure lema! Or Mi 130. Naigabe ta atsekabez beterik igaro eben gau osua onexatara ai-eneka. Otx 49. Etxeko danak agertu zuen aieneka txakurraren eriotzazko biozmiña. TAg Uzt 143. Gizon bat zetzan lurrean aieneka. Ib. 18. Egundokorik antzi izuena / ai-eneka aidatu zuten. SMitx Aranz 102. Karraisika ta ai-eneka. Erkiag Arran 73. Adi-osoz ai-eneka diot zure edertasunari. "Con razón me quejo de la vuestra fermosura" . Berron Kijote 32. Artzainen bat asperenka emen, aieneka an. Ib. 139. Umil asko jo ziteken bart nere etxeko atea: ai eneka, ebainduak, txautuak, zizpunak galduta. Ataño TxanKan 53.
2.
(Sust.).
"
Aienekia, lamento, queja. Benetan miñ dabenak, eziñ aienekia gorde
"
Etxba Eib.
.
Gurdi negartira igotzen da Yoana Mari, ta aizea sekulako zinkuriz eta aienakaz betetzen du. Or Mi 115. Aiek izan ziran orduan mutillaren aieneka ta istilluak! TAg Uzt 103. Ogei t'amar aieneka ta irurogei asperen egiñaz. Berron Kijote 171.
Gurdi negartira igotzen da Yoana Mari, ta aizea sekulako zinkuriz eta aienakaz betetzen du. Or Mi 115. Aiek izan ziran orduan mutillaren aieneka ta istilluak! TAg Uzt 103. Ogei t'amar aieneka ta irurogei asperen egiñaz. Berron Kijote 171.
AIENEKA BATEAN.
Quejándose. " Koittaua, aienaka baten egon da gau guztia " Elexp Berg. " Atzo amona aieneka batian etorri zan " ZestErret.
Quejándose. " Koittaua, aienaka baten egon da gau guztia " Elexp Berg. " Atzo amona aieneka batian etorri zan " ZestErret.
AIENEKAN.
Quejándose.
Aiñ mingarrizko aienekan ari bait-zan. Berron Kijote 68.
Quejándose.
Aiñ mingarrizko aienekan ari bait-zan. Berron Kijote 68.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
