OEH - Bilaketa

5802 emaitza gizon bilaketarentzat

Sarrera buruan (103)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
agindupe.
tradizioa
Tr. Propio de la tradición meridional, es algo más frecuente en textos vizcaínos. En DFrec hay 10 ejs.
sense-1
(Como sust. pleno). Poder.
O Jaungoiko baten agindupe edo poderio miragarria! Itz Berb I 356.
azpisarrera-1
AGINDUPEAN.
a) (Precedido de gen.). Bajo la autoridad de, a las órdenes de. "Agindupean egon, [...] estar a la obediencia, sujeto" Izt 81r.
Guraso zaar asko ikusten dira [...] lotsa gaistoko umeen eskupian ta agindupian. fB Ic I app. 5. Pamelija andija edo jente andija bere agindupian daukanari esaten jakon legez pamelijaren buruba. fB Ic II 263s. Jaungoikua gizon ta emakume baten mende ta agindupian! Ur MarIl 99. Zer balijoko leuskizu eukitiak zeure mende ta agindupian mundu guztija. Ib. 11s. Guziak alkarrekiñ bakar artan bizi ziran, guziak Bonfilio Monaldiren agindupean. Arr May 168. Bere agindupean bizi dira aizea ta trumoia. Ag AL 142. Gobernuaren mendean eta agindupean. Itz Azald 53s. Nok emon leikez parkamenak? [...] Apezpikoak edo Obispoak euren barrutiyetan edo euren agindupean dagozan lekuetan. Ib. 150. Mendian zeuden oraindik ardiak eta moxalak, Joseren agindupean. Ag G 202. Onzpurubaren agindupian txaneletan sartu ta abijau ziran ipar-alderantz. Kk Ab I 81. --Noren agindupean abil? --Santa Kruzenean. Or SCruz 43. Neri deritzat / Garazi urre-gorria, / Dazianoren agindupean / erio gorri ikusia. Or Eus 227. Emen dezu beti zure agindupean, Maiztegi'tar Luisa. NEtx Nola 19 (fórmula epistolar de despedida). Pilotuaren agindupean, lurrin-makinattoaz ziarduen itsas-langileek. Osk Kurl 129. Gauza andia zeritzaioten buruagoaren agindupean bizi izateari. Zait Plat 117. Ninakor-en agindupean gogozago ekien egoten. Erkiag BatB 17. Zenbait etxetan aita semearen agindupean bezela, jeneral agintari ura, gizon ospetsu izan arren, soldaduen mendean baitzegoan. Salav 74s. Eta zure agindupean Urte-Nagusiak len-urratsak emango ditu. Ibiñ Virgil 43. Amasei illabetean jardun nintzan Inaxio Antxixu orren agindupean, kanal inguruan lanean. AZink 127.
Egonik bere aragija arimiaren agindupe oso osuan. Ur MarIl 104.
(No precedido de gen.).
Beste Zaingoetan jardun ditezken lanariak ez dira agindupean arkitzen. "Quedarán exceptuados de estas disposiciones". EAEg 26-11-1936, 394.
b) Con orden de.
Ereiñotzei irakasteko agindupean zorionez gainezka Eurotas-ek entzun zizkionak. Ibiñ Virgil 50.
azpisarrera-2
AGINDUPEKO. (Añ). a) (Uso sust.). Súbdito, subordinado. "Súbdito" Añ. v. aginpeko.
Beste ainbeste esaten da [...] nai juezak bere agindupekuai, nai ugazabaak otseginai [...] eragotzita daukeen denporan, olgeetia gaiti. fB Olg 42. Erremedijua imini biar dabeela, guztiz galdu ez ditezan euren agindupekuak. fB Ic II 217. Bera ezagututen ebeela euren Jaun eta Jaungoikotzat eta konfesetako ziriala bere menpeko edo agindupeko. Astar II 207. Bildur izatia seme edo agindupekua urlija edo urlijagaz batuten badira galdu leitekezala. Ib. 179. Deabru okerraren adu gaiztoko agindupekoak izatera. Añ EL2 5 (EL1 serbitzariak). Zeure agindu-pekoai itxiten badeutsezu alango tokietara yoaten. Ib. 149. Bere serbitzari eta agindupeko guziak [...] bidera irten zitzaiozkan. Arr GB 10. Ni, oh Ama laztana, zure agindupekoa naiz. Arr May 91. An ikusi eben alkar Teobaldo dukearen ienteak eta eure aitaren agindupekoak. Ag AL 14. Geure agindupekoak eta geuk bere Sakramentu au ainbat lasterren artuteko alegin guztiak egitea. Itz Azald 168. Nire aitaren erailleekin bizi naiz, beren agindupeko. Zait Sof 18. Eskatu bear dezun guzia, zure agindupeko Loinaz'tar Erramoni. NEtx Nola 14 (fórmula epistolar de despedida). Odolgiroz agintari izan eta mundu ontan agindupeko izatea suertatu. Etxde JJ 268. Bere amaren agindupeko zan. Ib. 239. Benetako agindariak, izan ere, eztuela bere buruaren egokia begiratzen, agindupekoarena baizik. Zait Plat 140. Ogei bat urte paseak iñoren agindupeko jardun bearrik gabe. AZink 138.
Baina erdararen mendean ibili, haren agindupeko izan gure hizkuntza bakantzeko eta murrizteko? MIH 85.
b) (Adnom.). Que está bajo el poder de, dependiente de.
Emakumea gizonaren agindupeko gauza bezela begiratua izan zan. Ag Serm 481. Euzko-Jaurlaritzaren agindupeko lurraldean. EAEg 28-5-1937, 1715.
c) Obligatorio, preceptivo.
--[Errukizko egikerak] noz izaten dira agindupekoak? --Gizon aituen eretxian astunak eta estuak direan bear-orduetan. Itz Azald 120.
azpisarrera-3
AGINDUPERA (Precedido de gen.). A la obediencia de.
Dometan dot gorputz au, ezten dot, ta ekarten dot neure agindupera. fB Ic II 277. Oni dei egiten deutsa Jaungoikuak inoren agindupera, an ezi ta mansotu dagijen. fB Ic III 315. Erregeak, bere agindupera ekarri ondoren ere, autonomia utzi ziolako. Mde Pr 254.
azpisarrera-4
AGINDUPETARA (Precedido de gen.). A la obediencia de.
Bere borondate ta agindupetara laister ekarri zun. Etxde JJ 68.
azpisarrera-5
AGINDUPETATIK (Precedido de gen.). De la obediencia de, de la sujeción de.
Non [kurtzean] il gura izan eban / gu ateretiarren / geure pekatuaren / ta areriyo gaistoaren / agindupetarik. CatLlo 3.
azpisarrera-6
AGINDUPETIK. De la obediencia, de la sujeción, del poder.
Gezurti, itz labañ zaleak, biotz tolestua dutenak, igo oi dute sarri leku goietara, agindupetik agintari izaitera. VMg 73. Agindupetik kanpora dagozan zismatikoak. Itz Azald 45.
azpisarrerakoSense-6.1
(Precedido de gen.).
Daki gure arimen arerijo onek [demoninuak] Sakramentu onek ateraten dituzala gizonak bere agindupetik. Astar II 227. Orregaitik astotxua / ebilen beti ta beti / nos onen agindupeti / aterakoan burua. Zav Fab, RIEV 1907, 530. Idumearrak eta Siriarrak asi zitzaiozkan zirikatzen, eta bere agindupetik irten naiez. Lard 215. Erromaren agindupetik aldendu ziran Greziatar da beste Sortaldeko kristiñauak. Ag AL 109n. Etzun [morroia] bere agindupetik uxatu. Etxde JJ 269.
agindupe
<< agindu 0 / 0 aginduzale >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper