Harremana

    OEH - Bilaketa

    5777 emaitza gizon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (103)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 agi.
    etimologikoa
    Etim. Término extrapolado de agian, agi danean, agi(tu). El hecho, como en húngaro del s. XVIII, ha sido corriente entre nosotros, con éxito incierto, a partir de fines del s. XIX.
    sense-1
    1. (Lar→H).
    "Agia, apariencia, parecer, semblante de una cosa" Lar DVC 150. "Assimilación" , "apariencia", "hechura, forma" Lar. "Agi (AN, L, BN), apariencia, descubrimiento" A (que no se refiere seguramente a su uso como sust. , sino a agi danean, agi danez o agian).
    sense-2
    2. Fenómeno, suceso.
    Ele ta izkera berdintzat artzea eztet nik esango "marraskulu utsen betea" danik; baina zerbait baldin bada, agi utsezkoa da: "agian bai, agian ez", erderaz "en apariencia". A Eusk 1919-20 (II), 8. Ostagi (fenómeno fonético) au bestera entzuten da Gernikako ibar eder aretan: au-ren ordez eu. Ib. 4. Laxter oartu nuen aren buruan gertatzen zan agi edo fenomenu bat. A EY I 19. Gure jaioterri maitearen edestiak aitortzen digun agi edo gertaki garaienengoa. Elizdo EEs 1927, 182. [Gizonak] bere baitan ikusten eta sumatzen ditun agiak edo gertaerak oro barrendik darizkiola ezagutzen du. Or EG 1952 (5-6), 11.
    azpisarrera-1
    AGI DANEAN (G-goi; aidanean AN-gip; ari danean G-to). Ref.: A (agi, ari); Garbiz Lezo 153. Según parece, al parecer. "Agi danean Antonio il da" A. "Ari danean (G-to), por lo visto, según parece. Ikusitakoarengatik ezta esaten "ari danean" (G-to)" Ib. "Aidanean, [...] acaso" Garbiz Lezo 153. En Rentería y Oyarzun es siempre ai danian, mientras que, por ej., "cuando ha venido" es etorri denian. Nunca se oye *ai denian, lo que hace pensar que la forma verbal no es da "es", de donde con suf. relativo den.
    Agidanian il da / askoren moduban, / alakua neke da / sartzia zeruban. PE 49. Aidanian zatuai / kontu egin ziyon. PEItz 155. Ongi zeok; aidanean, gauz obearen gutizirik ez daukak. Elizdo EEs 1929, 174. Ari danean, beste bitan ere elkar ikusi zuten. Or SCruz 128. Agidanian zere esposa / nai zenduke erregiña. Tx B 154. Agidanian ikusiya da / Amerikako kortia. Tx B II 189. Aidaneen gero, aste betean gaztairik ez diat ikusiko ta. Lek EunD 28. Olakoen bat egin zuten agi-denean Yerusalemen. Ir YKBiz 287n. Inguru aietara joan ziran aidanean Colon eta bere lagunak. JAIraz Bizia 30. Aidanean ilda gero ara bota zuen. Sorarrain Lili 135. Gizon bat ikusi utsarekin, agidanean ginballarekin okerrago, aiek ibilli zuten korrika ikustean. Anab Aprika 55. Ainbeste gazte etxean arkituta izutu gaitzik. Baña agidanean denak anaiak dituk. Ataño Espetx 33. Izan ere, eta itxurak agi danean ala lirake, ba zan andik bertako erri-koxkor batean baserriko neska bat. Berron Kijote 39. Gorago jaso nahi du honek burua, agidanean. MEIG III 110. Ez zen erabat okerra, agi denean, haien "ilustraziñoia". MIH 172.
    azpisarrera-2
    AGI DANEZ (G-to; ai danez V-gip). Ref.: A Apend; Elexp Berg (ai danez). Al parecer, por lo visto. "Ai danez, agi danez, dirudienez. [...] Erle-batzia, ai danez e, kapela aundi bat jantzi, orrek len zeak zien ba, kapela beltzak..." Elexp Berg.
    Agi danez, irain andia egin dizute zuri. A Ardi 75. Gau artatik izeba emen degu beintzat, eta, agi danez, izango ere. Ib. 142. Agidanez, latiña ta abar irakasten aritu zaneko jarduketa bat izan bide da, itzaldi-saill au. Mok EEs 1925, 7. Ori da, agi danez, nere okerra. Ldi IL 92. Jateko doi ta jateko jori, / auzoan zorra, adi danez. "A lo que parece". Or Eus 181. Berau baitut, agi danez, nire etsairik gaiztoena. Zait Sof 18. Agi danez, gure erriaren gogo-gogokoa izan zan Magdalenako emakume penitentzigillea. SMitx Aranz 143n. Ara, emen tiburoi asko da agi danez. JAIraz Bizia 33. Etzun Vinson jaunak, ai danez, liburua azalez baizik aztertu. EG 1956 (3-4), 89. Agi denez beren eguzki gun-emallea galduta. Txill Let 27. Egillearen beraren bizitzearen drama, gai orokar eta betierekoa, agi danez. Vill ( in Gand Elorri 10). Watauinewaren siñeste au, agi denez, zaar-zaarra da. Vill Jaink 19. Mirarizko mairuren batek zaintzen du, ta ez neretzat agi danez. Berron Kijote 184. Ez ziren guztiok gogaide minak agidanez. (In MEIG VI 38).
    v. tbn. BU Egan 1955 (5-6), 23. Ibiñ Virgil 80 (93 agi denez).

    agi

    agi
    << ager-zale 0 / 0 1 agian >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper