OEH - Bilaketa

5802 emaitza gizon bilaketarentzat

Sarrera buruan (103)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
adiskidetasun.
sense-1
(V, G; SP, Urt I 185, Ht VocGr, VP 5v, Lar, , VocB , Dv, H), adeskidetarzun, adexkidetarzun, adiskidetarsun (BN, S), adiskidetarzun ( VocBN , Gèze, H), adixkidetasun, adiskitasun, adizkidetasun (Bera), aiskiretasun, aiskitasun, aizkidetasun (V-gip), aizkitasun Ref.: A ( adiskidetarsun ); Etxba Eib ( aizkidetasuna ) .
Amistad; (por ext.). buena relación (ref. tbn. a relaciones amorosas). v. adiskidantza, adiskidego. Tr. Documentado desde Leiçarraga en todos los dialectos de tradición literaria, excepto en suletino. A partir de la segunda mitad del s. XIX decae su uso al Norte al sufrir la competencia de adiskidantza. En DFrec hay 18 ejs. de adiskidetasun y 2 de adixkidetasun.
Eztakizue ezen munduaren adiskidetasuna, Iainkoaren etsaitasun dela? Iac 4, 4 (Ol, Ker adiskidetasun; Dv adiskidego ). Ardietsi dut behin zure adiskidetasuna, eztut gehiago hura galdu nahi. Mat 244. Beñere aren graziatik, adiskidetasunetik eta amoriotik apartatu bage. Ber Doc 160r. Baldin [...] zeure amoranteari, adiskidetasuna hautsi gabe, etsaitu gabe, eta liskartu gabe, aparta ahal bazakitza. Ax 372s (V 246). Gizoneen batzuk eta andraren batzuk daukeela adiskidetasun deungea. Cap 106. Adiskidetasun ergel hek erabilten direnean gizonkien eta emakumeen artean eta eskontzeko borondaterik gabe, erraiten da, amuruskeriak direla. SP Phil 286. Adeskidetarzuna mundutik akhazatu eta arras galdu. Tt Onsa 128. Ateratzen deu [...] infernuko bidetik Jaungoikoaren adiskidetasun andira. OA 65. Ene adiskidetasunaren fagore eztiak. Ch III 37, 4 (Mst adixkidegua ). Gizonkiek emaztekiekin eta emaztekiek gizonkiekin dituzten adiskidetasun familierak edo sobera libroak. CatLav 131 (V 69) --Nola kriatu zeban [gizona]? --Bere adiskidetasunean eta grazian. CatCeg 22. Amodio likhitsa edo amurusia, adiskidetasun suerte hautara, sentitu gabe, lerratzen da. He Gudu 110. Ezagutzen det, bai, nere etsaia dala ta onen adiskidetasuna falsia dala. Cb Eg II 87. Printze gazte hari sinhets-arazi zioten Dabitek gordetzen zuela zenbait xede gaixto adiskidetasunaren itzalean. Lg I 303. Zure adiskitasuna bihur diozozu zure umeari. Mih 116 (67 adiskidetasun ). Gizon eta emazten arteko adiskidetarzün haundiegiak eta bizitze guria. CatLan 94. Jainkoaren grazia ta adiskidetasuna guziz galerazten ez duana. Ub 154.
( s. XIX) Irauteko eriotzara giño Zeure grazia ta adiskidetasunean. EL1 154. Lagun urkoen arteko pake eta adiskidetasun ona. AA II 215. Neskatxa bat [...] gazte batekiñ adiskidetasun gaistoan bizi zana. AA III 424. Ezpaditutzu hausten adiskidetasun eta estekamendu gaxto horiek [...] itxura egile gezurti bat zare. Dh 209. Neska mutileen arteko adiskidetasunak, amoriak. fB Ic I app., 20. Adiskidetasun onak beragaz dakar bake ona. fB Ic II 209. Adiskidetasun ta amodijo zintzuak ez dabee biar engañurik. JJMg BasEsc 279. Zeremonietan baratzen den adixkidetasuna, ez da aixkidetasun itxurazko [...] bat baizen. Jaur 355. Egoi-aldeko bero andiak, ifarraldeko otz gogorrakin adiskidetasunean eztiturik zabaltzen dira emekiro biztanleen osasungarri. Izt C 24. Elkarri beti-betiko adiskidetasuna gordetzeko itzean. Lard 169. Dalilarekin Sansonen arteko adiskidetasuna. Ib. 144. Deusere ez da hain ederrik nola batasuna eta adiskidetasuna. Dv Lab 187s. Beti bizi izan zala Jaungoikoagaz batu eta arkalturik betiko adiskidetasunagaz. Ur BulaAl 39 (BulaG 553 betiko elkartasunarekin ). Alfer adixkidetasunaren botza, alfer othoitzik kharsuenak. Laph 119. Añ gaizki bizitu zan gizon bat gero ere Jaungoikoaren adiskidetasunean hiltzeaz. Arr May 199. Sartu zituan asko pekatari Jaungoikuaren adiskidetasun zorionekuan. Bv AsL 57. Kreaturen amodio eta adixkidetasunen duda muden erdian. Lap 47 (V 26). Begirakune zantarrak, berbeta eta adiskidetasun arrisku andikoak. Itz Azald 103.

( s. XX) Digula amoriua, maitetarzuna eta adexkidetarzuna andiago ezik gainaratekueki. Mdg 147. Neuk iñorekin adiskidetasun berorik eztaukatan ezkero, amak neurtuko ditu neskatxa ezagunen menduak. Ag G 35. Irabazbidea [daukat] ta gizon andien adiskidetasuna gañera. Ib. 124. Lugiñak eta abelazkiñak [...] beste enparau gustijekin aizkidetasun ta artu-emon geiago euki daien. ForuAB 91. Izatez-goitikoen jatorri eta zustraia Jaunaren eskar ta aizkitasuna da. Eguzk LorIl 8. Aizkidetasunak bultzatuta. GMant Goi 9. Jaunaren adiskidetasunean (grazian) gaudela. ArgiDL 105. Adixkidetasunak hola dira urtzen. Ox 188. Non ote dago garai bateko / gure aiskiretasuna? Tx B II 131. Ez da adiskidetasun utsa. Zer beste geiago. Anab Usauri 21. Jai-zaliak denak kalera, / adiskidetasunian egun / onak pasatzera. Yanzi 70. Aizkidetasun ta biotzberatasun guztien ganetik legia bete biar zala. Kk Ab II 26. Yainkoak egin zuen Israeldarrekin ongunde, elkartasun edo adiskidetasuna. Ir YKBiz 445. Baña adiskidetasuna ezertarako galdu, ez-ta ere otzitu gaberik. Ldi IL 92. Oien adiskidetasuna galtzearekin eztezute gauza aundirik galdu. Etxde AlosT 71. Neskatillen arteko alkartasun ta adiskidetasunak. Erkiag Arran 63. Nola gure haurreko adixkidetasun goxo hura amodio baten hastapen eta erroa gertatu den. JEtchep 66. Maitasun edo adiskidetasun deiek. Zait Plat 152. Nazioaren zati bat pakean eta adiskidetasunean ipiñiaz. Vill Jaink 161. Kontau eban ixilliango maitetsu bixen aiskidetasun garbixa. Etxba Ibilt 490. Gure adiskidetasun arren! Lab SuEm 203. Jainkoak ez bait dau iñoiz erakarten Bere adiskidetasunera, nasai bizi nai dauan jenterik. Onaind STeresa 40. Orixe eta Lizardiren adiskidetasuna nahi nuke gogoratu. MIH 265. Adiskidetasun-zorren kitagarri. MEIG V 101. Txillidaganako adiskidetasuna. MEIG VIII 57.

v. tbn. Harb 260. Brtc 63. Zuzaeta 146. Mg CO 88. Gco II 74. Astar II 138. Echve Imit III 42, 1. Azc PB 252. Echta Jos 48. Inza Azalp 63. Alz Txib 98. Ibiñ Virgil 34. Etxabu Kontu 60. Larre ArtzainE 181. Adiskidetarzun: AR 307. Adixkidetasun: JesBih 430. Adizkidetasun: Altuna 61. Laux AB 9. Aiskitasun: KIkV 97.
azpiadiera-1.1
(Uso pl.).Cf. infra ADISKIDETASUNAK EGIN.
Ezagutuko zutela, aita-semeen arteko adiskidetasunak betiko autsiak zirala. Lard 198. Mari Jesusegazko adiskidetasunak zirean [...] lengo bidietatik aldenduta erebillenak. Echta Jos 40. Igo zaitia edo galduko ditugu adiskidetasunak. Iraola 120. Betiko eten bagenituen elkarrekiko adiskidetasunak? Aldatu da? Berriro asi nai du? ABar Goi 51.
azpisarrera-1
ADISKIDETASUNA HARTU.
Trabar amistad; por ext., entrar en relaciones. " Hartu adiskidetasuna, encorchetar la amistad" VP 41v.
Asi zan gazte bat niganako adiskidetasuna artzen. AA III 533. Gizon eta emakume, alkarregaz adiskidetasuna artu ezkero alkar baga ezin egon dirianak. Astar II 150. Adiskidetasuna / arturik zuekin. Echag 222. Nik ezteutsat Josetxori eguno aittatu ezkontza berbarik. Ni, adimenbakoa izan nintzan, aregaz adiskidetasuna artu nebanean. Echta Jos 176.
azpisarrerakoSense-1.1
(En contextos negativos, con -(r)ik ).
Ez dezazula har adiskidetasunik bertutezko gauzetan zurekin parzuner jar daitezkenekin baizen. He Phil 294 (SP 293 adiskidetasunik egin ).
azpisarrerakoSense-1.2
(Con adj.).
Norbaitekin adiskidetasun gaiztoa artuaz. AA I 589. Dala usai txarreko emakumeakin itzegiñaz, dala adiskidetasun gaiztoak artuaz. AA II 100. Emakume eta gizonen batek alkarregaz adiskidetasun andi eta estuba arzeia. Astar II 152. Artu eben biak adiskidetasun zintzoa. Echta Jos 58.
azpiadiera-2.1
Eladi Bilbora biraldu ebela, Josetxogaz adiskidetasun larregi artu ezeien. Echta Jos 162s.
azpisarrera-2
ADISKIDETASUNAK EGIN.
azpisarrerakoSense-2.1
a) Trabar amistad; por ext., entrar en relaciones.
Samsonek egin zituen adiskidetasunak emazteki filistindar, Dalila zaritzon batekin. Lg I 232. Israeltarrak emakume aien edertasuna ikusirik, adiskidetasunak egin zituzten; itsutu eta lilluraturik, lasaikerian nastu ziran. Lard 103. Ez bakarrik Kanaantar idolozaleakin artu-emanetan ibilli, eta adiskidetasunak egin, ezen, seme-alabak ere elkarri eman ziezteen. Ib. 122. Egin ebazan adiskidetasunak ikastetxeko lagunakaz. Echta Jos 37.
azpiadiera-1.1
(En contextos negativos, con -(r)ik ).
Eztezazula adiskidetasunik egin bertuteari ukhitzen zaizkon gaizez zurekin minza ditezkenekin baizen. SP Phil 293 (He 294 har adiskidetasunik ).
azpiadiera-1.2
(Con adj.).
Piarresek adiskidetasun onak egin zitun baitegi artan beste euskaldun batzukin. Etxde JJ 183.
azpisarrerakoSense-2.2
b) Reconciliarse.
Bizitza berria egiteko proposito irmo batekin zugana biurtzea, eta zurekin pakeak, eta adiskidetasunak egitea nai dezu. Gco I 398.
azpiadiera-2.1
( adiskidetasuna egin ).
Jaun maitagarri orrekin pakeak ta adiskidetasuna egiteko. Jauregui 242.
azpisarrera-3
ADISKIDETASUNEAN.
Amistosamente.
Bein baño geijagotan adiskidetasunian esateko legez egon natxako: Aita Palacios! Au zer da? Mg CO 293.
azpisarrera-4
ADISKIDETASUNEKO.
De amistad; amistoso.
Hargatik hainitzetan gertatzen da adiskidetasuneko partalertasunarekin hainitz bertze partaletasun uste gabez iragaiten direla bihotzetik bihotzera. SP Phil 310 (He 311 adiskidetasuneko ). Dabidek etzien Saulen adiskidetasuneko itzai sinismen andirik eman. Lard 178. Dierri bi bataren da bestearen garaipen da illunketa barik baketu ta adiskidetasuneko bidean ipiñi. Ag AL 157.
azpisarrera-5
ADISKIDETASUNEZKO.
De amistad; amistoso.
Errefüsatzen dügünian heer ohorezko eta adiskidetarzünezko marka komün eta ordinariuen emaitia. CatLan 80. Judasek adiskidetasunezko itxura guziak eginez, besarkatuz eta musu eginez, eman zuen Jesu-Kristo bere etsaien eskuetarat. Dh 221. Bere etsaia izan zera ta ara non datorkizun zure gaiztakeriak aztuta, adizkidetasunezko laztan gozoa berriro ematera. ArgiDL 45.
adiskidetasun
<< adiskide 0 / 0 adiskidetu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper