1.adiarazle (HtVocGr 375, Dv, H);
adirazle. (Sust.).Intérprete, traductor."Interprète"Ht VocGr, Dv y H.v. HIZKERA-ADIERAZLE. Eta baldin norbait mintzo bada hitzkuntza arrotz batez [...] izan bedi adiarazle bat. Ez bada adiarazlerik, gizon hura ixil bedi elizan. TB1 Cor 14, 27s (Dv, Bibl adiarazlerik, IBe adierazlerik; Lç interpretazalerik, He interpretzatzaillerik, Ol azaldu lezakenik, Ker azaltzaillerik, IBk itzultzailerik).
An egoan adierazleak (intérprete) nagusiari belarrira esan eutsan. Ezale 1897, 2a.
Tolosara-bitartean, senarra adierazle zala, Mistress Medel Olaz-ekin elealdi laburtxo bat izan nuen. AArdi 58.
Ta alako adirazlerik topatzen ez zitzaidan oso gauza gaitza izan. (Quijote IX). AnabRIEV 1928, 609 (Ldi RIEV 1929, 208 adiratzale).
Arekin adierazleren bitartez bait-zerausaten. OlGen 42, 23 (Ker adierazle; Urt adiarazitzaille).
Zuk [eman zenion] gorputzaren zentzua, adierazle antzo egiten duna bere barnetik ekaiera atera dezan."Quo intreprete traiciat ab animo ad materiam id quod facit".OrAitork 308.
Adierazle (interpretea) baten bitartez-edo, ango artitzak (inscripción) irakur eta uler zitzakean. ZaitPlat 13s.
sense-2
2.+ adiarazle (H), adirazle.(El) que anuncia, proclama, informa de algo."Crieur public"H.
Birali Jauna zerorren uso / pake adierazlea, / ikus dezagun laster uztargi / kolore ederrez betea. ABAmaE 55s.
1862'garren urtean asmu onen adierazleak bialdu ebezan enderri askotara, gauzea gertu ipinteko. EguzkGizAuz 68.
Gora ta bera jai adirazle / lilien aizpa sorgiñak / une bat ere gelditzerik ez / beren jolas egariñak. EAOlBe 26.
Nola deitu, siñesten ez danik? Edota, nola siñetsi, adierazle gabe?"Sine praedicante".OrAitork 9.
Adierazleen bidez Zure Seme Gizon egiñak piztuerazi didan siñesteak. "Per ministerium praedicatoris tui".Ib. 10.
Eleako iakintzale-ikasguaren adierazle oberena bide duzu [Parmenide]. ZaitPlat 43.
Izan genuen, kezkati izateaz gainera, hizkuntzarekiko kezken adierazle ozena, lasai baino lasaiago bizi ziren herritarren artean. MEIG VI 56.
sense-3
3.Intérprete, exégeta. Elizak lenengo egunetan jakintsuenai ematen zien adizbidean erakusten zien "gogozko janaria" bear zala artu eguneroko ogi itz oietaz eta Erromako Mezaren adirazleak ere era berean artzen zittuan. InzaAzalp 142.
Elizako Gurasoengandik dator Fray Luisen senaren guna, bere Bibliarekiko jakitea adierazle berriagoetan oñarritua baldin badago ere. GaztMusIx 62.
sense-4
4.Indicio, cosa que indica algo. Beltz: bizitzako oiñaze eta miñen adierazle. Vill( inGandElorri 10). Materiazko estalki gogorrean barrena, biziak badaki bidea urratzen, bere buruaren adierazle diren agerpenak kanpora ateratzen. VillJaink 58.
Olerti bizi, sentikor, leiatsua berarena, naretasun eta erakundearen adierazle arrigarria. GaztMusIx 68.
azpiadiera-4.1
Símbolo. Euzko azkatasunen adierazle dan Gernikako zugaitzaren oroipena.EAEg 21-10-1936, 100.
azpiadiera-4.2
Significante (en lingüística). Besterik da, haatik, monolingüe, gogoeta garai eta goitar baten adierazlea. MEIG VI 170.
Gauzak [...] eta direlako gauzen irudi-gogoetak dira adierazle horiek gogorazten dizkigutenak. MEIG VII 28.
sense-5
5.(Adj.)."Significativo, [...]adierazlea"Lar.
Itzak azta ta aulak eta alperrikakoak aintzakoago ta adirazleago diranen orde utzi bear dirala. GaztMusIx 164.