Harremana

    OEH - Bilaketa

    5751 emaitza gizon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (103)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    abiadura.
    tradizioa
    Tr. Documentado en textos guipuzcoanos y en septentrionales no suletinos. En DFrec hay 24 ejs. de abiadura.
    sense-1
    1. (G, AN, L, BN, S; SP (<avi->), Ht VocGr, VocCB , Dv, H (s.v. abiatzea)), abiduri (AN-larr). Ref.: A; Lh; Asp Leiz (abiduri).
     Impulso; marcha. "Allure, démarche. Abiadura handian doa, abiadura handia darama, il marche à grands pas" SP. "Abiadura, joanhara, cours" Ht VocGr. . "Ventaja que se toma para saltar" It Fab voc. "Carrera que se toma para andar o saltar" VocCB. . "Mouvement vif en avant" H. "Impulso, comienzo de una acción" A. "Abiduri gaitze deamaki" Asp Leiz . AxN explica oldartze (45) por abiadura. v. abiada.
    Arren ather diozozu uhiñari joaidura, / Eta haizeari ere bere abiadura. EZ Man II 148. Ofizialeak abiadura handia daramala. Ax 91 (V 61; Añ GGero 73 abiadura andian [...] josten dau). Ezta erraz [...] hartu duen usantzaren, abiaduraren eta lasterraren gal arazitzea. Ib. 86s (V 59). Abiadura handi batekin, bekhatu gehiago egitera abiatzen. Ib. 114 (V 76). Oi! nolakoa den gure flakezia zeiñak haiñ abiadura handian baigaramatza biziora. Ch I 22, 6. Mihiaren abiadura komunzki heldu da banitate suerte batetik. He Gudu 146. Geldi-geldia zatzan arriberak hartu baitzuen, bet-betan, bere leheneko abiadura borthitz guzia. Lg I 188. Hurbildua zara zeruko erresumarat, abiadura on bat duzu han sartzeko. Lg II 242. Naturalezaren berezko mugida edo abiadura. Gco II 48. Txingo bi ta saltoan ogeita amar oñ igarotzen zituena; eta abiadurarekin ogeita emeretzi. Izt D 181. Bethi zerura itzultzen ditut nere begiak, harakoak dire nere abiadura guziak. Dv LEd 242. Bigarrengo ekiñaldia egin biarko da ariñean gorputzaren abiadura gelditu ez dedin. Anab EEs 1920, 26. Saltoa goieran abiadurakin, Landen (amerik.) metro 1 eta 936 milimetro. ArgEgut 1924, 99. Idealerontz ene baitan sumatzen dudan abiadura ori. Vill Jaink 149. Auxe da bere abiadura jatorra, berezkoa, ezin ukatuzkoa. Ib. 120. Mediku biak, lanean enpeinatu ziren habilezia eta abiadura haundiarekin. Arti Ipuin 82. Abiadura artan bere damari laguntza-eske esandako itzak. "En la carrera". Berron Kijote 147. Txalogarria da benetan 'Auspoa'-k hartu duen joera eta abiadura. MEIG III 95.
    v. tbn. Lab TOE 2, 78.
    azpiadiera-1.1
    "Velocidad" A.
    Argiaren abiadura. Gazt MusIx 69.
    sense-2
    2. (Lar DVC 148, VocBN , VocCB , Dv).
    Comienzo, partida. "Principio, arranque" Lar DVC 148. "Mise en mouvement pour une action, commencement d'une action" VocBN. . "Commencement, mise en mouvement, début d'action, acheminement. [...] Abiadura txarrak ez du akhabantza hoberik, [...]. Abiaduretan ginen" Dv.
    Bizitze ondikozko hau ezta bizitze doatsurako abiadura baizen. SP Phil 230 (He 232 abiadura). Inspirazionetan nihork hartzen duen atsegina abiadura handia da Iainkoaren loriara. Ib. 150. Ezen ezta dudarik bertze hitzkuntzek-ere lehenbiziko hatsapenean eta abiaduran nekhe eta arantze berak iragan zituztela. ES 195. Elizaren lehenbiziko abiaduran. Ib. 396. Bekhatu beniala mortalerako abiadura bat da. Dh 509. Abiaduratik beretik. MarIl 112. Eta horiek akhabantzako azafraldien abiadurak baizik ez dira. Dv LEd 249 (Cb Eg II 140 akaballako doloreen asierak). Bada, atzarriak egon behar gare, bereziki tentamenduaren abiaduretan. Dv Imit I 13, 5. Barzelonerateko abiadura hartzen du. Laph 50. Gizon publikoaz bezainbatean abiadurako itxurak, ba eta lehen urratsak orok dazkitenak izan baditu ere, azken urte hautan oro ahantzarazi dauzku. HU Aurp 154. Atseginekin jakinik gaude badirela abiadura handiak. JE Bur 211. San Andreseko elurra, neguaren abiadura. EZBB II 98. San Andreseko elurra, neguaren abiadura. (BN-baig). Satr CEEN 1969, 84. Euskarazko meza eta holako abiadurek ondorioak behar. Larre ArtzainE 288. Inguruketaz eta abiaduraz bakarrik dabilela dirudi. "Parece moverse por el solo esfuerzo del rodeo y del arranque". MEIG IX 121 (en colab. con NEtx).
    azpisarrera-1
    ABIADURAN.
    Con ímpetu. "Zoazi abiaduran, nihon gelditu gabe, allez d'un trait sans vous arrêter nulle part" Dv. "Abiaduran egiten dut, je le fais tout de suite" H.
    Ikhusirik ibaia bat abiaduran zihoana. 'Voyant un fleuve flotter'. He Phil 137. Yauzten zaio abiaduran, / eta dagokio laur atzez yosia. Gy 308.
    azpisarrerakoSense-1.1
    Ondoan gorputza pleguka billdurik, / abiaduran yarririk, / yauzi nahi zaio on-egilleari. "Puis tâche à faire un saut". Gy 162. Eta aphur bat urrundurik, / abiaduran sarthurik, / lehoiñari badoako. Ib. 300.
    azpisarrera-2
    ABIADURAZ.
    Con ímpetu.
    Nola usoa illkhitzen baita usategitik, / Nahi baño gehiago egon presondegitik, / Abiaduraz bolatzen gero kanpoetara, / Libertaterekin nahi ianhariz bazkatzera. EZ Man I 129.

    abiadura

    abiadura
    << aberetxo 0 / 0 abiatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper