OEH - Bilaketa

5802 emaitza gizon bilaketarentzat

Sarrera buruan (103)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
abantaila.
sense-1
1. (L, BN, S ap. Lh ; Gèze (-talla); (det.).SP, Lar (abaintailla), H), abantail (Urt I 140 (-taill), VocBN ).
Ventaja; provecho; privilegio. "Avantage, privilège, ventaja, mejoría" SP. "Avantage, profit" VocBN. . "Avantage" Gèze. v. abantaja, bentaja. Tr. En labortano clásico y moderno, ya desde Leiçarraga (con la única excepción de Etcheberri de Ziburu (una vez) y Gasteluçar), la única forma empleada parece ser abantail. Los suletinos, más Dechepare y el catecismo de Laneufville, emplean abantalla (Tartas, además de ejs. con -a, tiene dos ejs. de abantaill, sin -a constitutiva). Al Sur se documenta en Lizarraga de Elcano y Villasante. En DFrec hay 38 ejs. de abantail(a) (9 de ellos septentrionales).
Zerik da bada Iuduaren abantailla, edo zerik da zirkonzisionearen probetxua? Rom 3, 1 ( Ins F 7v abantail ). Zer abantail aurkitu duzu gizona baithan hain bertze merezi duenik? Mat 271. Abantaillarik deusetan / etzinduen galdetzen, / den txipienarekien / baina aitzitik berdintzen. EZ Noel 152. Abantail hautzaz guzioz suplikatzen zaitut. Harb 94. Desiratzen zuten abantailla eta garaitia Kartagotarren gaiñean. Ax 30 (V 18). Zer burupe, zer pribilejio edo abantail duzu zuk orai? Ib. 142 (V 93). Bere iduri beretako, naturaleza beretako, haren perfekzione eta abantail guziak orobat dituena. Arg DevB 238s. Bere oldea eta abantailla ixilik bilhatzen dute. SP Imit I 14, 2. Debozionean ongi iarteko eta haritzeko abantail handia da guretzat arima debotekin ibiltea. SP Phil 327. So egizu zonbat abantailla eta probetxu herioak emaiten dian gizonari. Tt Onsa 159 (21 abantaill). Etsaiek eztuen abantaillarik batere gure gaiñean. 54. Hanbat abantail eta dohain bereziez dothaturikakoak. ES 177s. Arimako eta gorputzeko abantaill guziak. Ch III 22, 2 (Mst gaizak oro). --Gizona kreatua izan denean Jainkoak eztio eman berze dohainik edo abantailik? --Bai, eman diozka arrozoina eta libertatea. CatLav 39. (V 28) Zer abantaill, beraz, ediren duzue orai ahalke zareten gauza hetan? He Rom 6, 21. Natürak oro egiten dütü bere irabazi edo abantalla propiagatik, deus eztü egiten dohañik. Mst III 54, 5. Ardietsten zituen, egunetik egunera abantail berriak. Lg I 199. Nonbre gabeak dire birjinitatearen abantailak. Brtc 225. Zure ethorkiaren distiadurari eta gañerako abantail naturalei. Mih 30. Zoin dira oraiño Gizonaren abantaillak? --Hek dira arrazoina eta libertatia. CatLan 31. Bena akadoitü izan zen abantailla handiagoa Britainako dukesaren Erregiñatzian zatekiala. Egiat 272. Lehen kontha litake zelüko izarrak, ezi ez eta haren abantailla berheziak. Mercy 13s. Zer abantail zaik [lege] berritik etortzen. Iraultza 13.
( s. XIX) Personarén perfékzioa, goapotasúna ta abantálla dágo sufritzean arimo onaréki trabáju. LE Ong 55r. Eni eman abantaillas / Jelosi beitziren. Xarlem 1355. Altxatu da bere kondizioneko eta munduko abantail guziez gorago. Jaur 386. Hobeki segurta zaitezentzat zeroni orthografa hunen abantailez, irakur zaitzu beherago eginak diren opserbazioneak. MarIl VII. Abantailla uhuresko hura. msS 2. Indulientziak eta bertze abantail izpiritualak. JesBih 391. Komünione hunaren frütiak edo abantaillak. UskLiB 92. (93 abantailla, indet.) Karlosen abantailak / Nahi tuenak aditu, / Traidore horiekin / Faboriak ba ditu. Bordel 179. Nagusi denak ba du / Abantailik aski. Ib. 173. Madreek ikhusten zuten hor abantaill doblea, / Bere ona lehenik, eta gero bertzen kaltea. "Nos galands y voyaient double profit à faire..." . Gy 120. Testament zaharretik hartzen diren istoriek dien abantailla berhezia haur da: [...]. CatS XI. Debetatzen deikü besteri gaitz desiratzia, hantik abantailla zunbait jin dakigün nahiz. Ib. 51. Eta izan bedi zuentzat pena handi bat abantail hartaz gabetuak izatea. EgunO ( in Arb Igand 181 ). Zer abantail eta irabazi eder aurkitzen duzu gauza hortan? Lap 300 (V 136). Pobrezia bere nahitarakoari, edo bederen gogo onez hartzen denari darraizkon abantailak. Jnn SBi 11. Ezen thaulazko pareta horrek abantail hau ere badu: [...]. Zby RIEV 1908, 87. [Liburu] hunen irakurtzetik atherako ditu gazeta edo berriketari phurtzil frantsesezko batzuetarik athera ez lezazken abantail frango. Elsb Fram VII.
[Gizonak] egürükitzen dütü khorpitzeko abantallak eta aiseriak. ArmUs 1896, 98.
( s. XX) Lan askoren eiteko / bada abantaila, / Aisago bizi dea / jendeki apala? Etcham 209. Abantail horiek ez ditut ukatzen. JE Ber 81. Orduan libre naiz eta badut eskua menpetasun ori ta bere abantail guztiak arbuiatzeko. Vill Jaink 187. Gezurraren abantailak, kasu jakin batean, ezin ukatuzkoak dira, gertu-gertuan eta eskumenean dauzkat. Ib. 86. Honek zonbaiti kartzen duela / abantail bezenbat kalte. Xa ( in Mattin 97 ). Erraiten zaizkigu uhaitzen, ihiziaren, kontrabandaren abantail eta atseginak. Lf ( in Casve SGrazi 17 ). Bizkaitarrak segituan hasi ziren eginahalean, abantail honetaz baliatzeko asmoz. MEIG V 91. Izan dezagun gogoan autoreek badutela zenbait abantail, Axularrek zioen bezala. MEIG VII 129.

v. tbn. Abantaila (det.): ChantP 86. Casve SGrazi 50. Abantail: Harb 94. Larre ArtzainE 18.
sense-2
2. (Precedido de ablativo). "Ce mot [...] est employé par Liçarrague comme postposition précédée de l'ablatif pour exprimer l'idée de superiorité. [...] En souletin actuel, abantall s'emploie de la même manière comme postposition avec la même signification: bestetáyk abantáll, plus que les autres" Lfn Eusk 1956, 27.
Halakotz unktatu ukhan au Iainkoak, eure Iainkoak, bozkariotako olioz, eure lagunetarik abantail. He 1, 9 (Dv zurekin phartedun direnen gainetik ). Izen exzelentago bat akisitu ukhan du hetarik abantail. Ib. 1,4. Baina S. Paul baithan hartzen da berzetarik abantail Iainkoaren borondatearen deklaratzeko dohain singulara duena. Decl ã 5v. Guri berzetarik abantail hanbat grazia handirik egin draukuk. Ins A, 5v. Hala non fidelék ezpaitute zerzaz glorifika ditezen, baina dirade obligatuagoak, zeren berzetarik abantail preferitu izan diraden. Ib. G, 4v.
azpisarrera-1
ABANTAILA HARTU. Aventajar, coger la delantera.
Zergatik nahi duzu abantailla hartu bertzeen gainean? SP Imit I 1, 3. Abantaillarik har eztezen / gure etsaiek Franzian. Xarlem 5. Plazerak abantalla har eztizadan. Mst III 26, 2 (SP plazerek eraman nezaten).
azpisarrera-2
ABANTAILA EGIN. Aventajar.
Jakiña dá S. Paphnucio Andiarén kásoa, nola mostratuzión aingirubátek itenziotéla abantálla birtútean bi ezkondúk. LE Matr1 354.
azpisarrera-3
ABANTAILA EMAN. a) Aventajar, anteponer, preferir.
Bethiere abantailla eman behar zaio konszientzia onari eta Iainkoaren araberako bizitzeari. SP Imit I 3, 4 (Mst hobiago dira). Guzietan abantailla emaiten derauegu aberatsei pobreen gainean. SP Phil 383 (He 387 prezatzen).
b) Dar ventajas, aprovechar.
Gizun bakhoitz bati zerbait abantailla emaiten dian jakitatiak. CatS III.
azpisarrera-4
ABANTAILA ERAMAN. Aventajar.
Artizarrak berzetarik abantailla darama. E 147. [Begietako bistak] bertze zensu guztiei eramaiten deraue abantail. Ax 391 (V 256). Segur da, abantail eramaiten dioela iustuak bekhatoreari, garbiak likitsari. Ib. 550 (V 353). Zeinek baiterraket abantail eraman diotela Athenastarrei. ES 156. Diot berriz-ere munduaren artean etzela hek baino estimu gutiagokoa izanen, aitzitik uste dut ezen, abantail eramanen zerauela. Ib. 192. Gure bortxa ta gure alkaizuntako diot (emaztekiek) daramagutela abantalla (gizonkiei) ontan. (191). LE-Ir. Estaike úka deitzenduéla Elizak debotoa emastekigéndea ta erreálki geién komún daramagútela abantálla gizonéi zenbáit birtuteetán. LE Prog 116.
azpisarrera-5
ABANTAILAN IBILI. Andar con ventaja.
Abantallan dabilela albailedi segura / Gaitza apart egoiztea bethi ere hobe da. E 233.
azpisarrera-6
ABANTAILATAN (Precedido de gen.). En beneficio (de), en favor (de).
Galdegiten dut fruktua ezagut dakizuen kontura zuen abantailletan. Phil 4, 17. Herriko Seme bezala neure herriaren abantailletan mintzo naizela. ES 156. Berdin [Eskritura Saindu] hunen abantailletan erran ahal daitezken guziek ezin hain ungi sentiaraz dezakete hunen prezagarritasuna, nola baidezakete senti irakurtzen dutenek berek. He (pról. al Evangelio). Gure abantailetan eta zure Eliza Sainduarenetan ofritzen zaitzun sakrifizioa. Brtc 24 (tbn. en MarIl 52). Bainan ez othe dire apostoluak gizon amarrutsu batzuek, bere onetan eta abantailetan gu enganatzea bilhatu izan dutenak? Lap 304 (V 138).
azpisarrera-7
ABANTAILATAN HARTU. Aventajar.
Bizi prestuki, ez zeure burua abantailletan hartzera utz, ez ihardets, ez konturik egin. Ax 297 (V 198).
azpisarrera-8
ABANTAILAZKO. Ventajoso, privilegiado. v. abantailatsu.
Fabore beregaiñezkoak, abantaillezkoak, eta emendailluzkoak. Ax 103 (V 69). Ez ordea beregaiñezkoak, eta abantaillezkoak. Ib. 103 (V 70). Baina nik, karismarik --beregainezkorik, abantailezkorik ez emendailuzkorik-- hartu ez dudan honek [...]. MIH 392.
abantaila
<< abade 0 / 0 abantailos >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper