- etxe-abade
- apate
- apat
- apatia
- arol
- Aitor
- apala
- balda
- at
- athendustatü
- atamüstatü
- ari
- bagant
- lumera
- parada
- barbildu
- barga
- barrandan
- barrundatu
- barruki
- barik
- mazka
- barrabaska
- ardanburu
- ardangrina
- ituten
- ekera
- geun
- daragun
- sorna
- fiat
- fiodera
- gingil
- karkaila
- garbeltxagi
- gargale
- garhi
- gari ‘garatxo’
- gartu
- gesu/gesi
- guda
- ats
- olagarro
- zainezo
- naflatu
- lapar
- makulu
- putiko
- sendor ‘sorta’
- txortan
- urre gorri
- urritu
- erruki
- oxatu
- uztargi
- platuxa
- zumai
- zirotz
- zilar zuri
- bipotz
dorre (~1008: ColObar [Iohannes de Lastur]; dorre 1093: SMillán [Dorrondua iuso]; torre ~1158: DocArtaj [Sanzo Torreundocoça]). ■ Hitz orokorra. Testuetan dorre lap., bnaf. eta gip. batzuengan agertzen da (MElizanb dorhe); gainerakoan torre dago, zub. thorre (eta baita, adib. Egiategigan, thorrü ere, thorria mugatutik aterea).
□ Erdi Aroan, forma arkaikoago baten adibide da lehen lekukotasuneko Lastur, -u- bokal latindarrarekin eta ez -o- erromantzearekin (Mitxelena 19733: 152); cf. orobat Aluizt Urre (GuipAlb 1025).
dorre-bixkotx (Barb [dorre-bixkotxak… pastizak]), dorredun (Hbarren [etxe saindu dorredun]), dorre-etxe (Kkiño), dorre-hortz (‘almena’: Orixe), dorretxo (Arana), dorretxori (Azk [torretxori edo eliztxoriak]), dorretzar (Larm, Kardab [Babelko Torretzarra]), dorreztatu (Pouv [hiri dorreztatua]). Cf. eliz-dorre, ezkila-dorre, kanpandorre, usadorre…
► Azken buruan lat. turris du jatorri, baina bokalismo erromantzea (o-e) salatzen du euskal hitzak (ik. goian Lastur). Dorre aldaeraren hastapeneko d- herskari ahostuna euskararen barreneko bilakaera ezaguna da.
Jatorri erromantze zehatza argitzea zaila da, eta gutxienez honako aldaerak hartu behar dira aintzat: gazt. torre (Erdi Aroan tor ere bada, ugari, CORDEren arabera); okzit. torre/tor, baina bearnesez azken bokalik gabeko formak baizik ez ditugula dirudi, LespyR-en arabera (tor, torr, tour, toor). Mailegua bide ezberdinetatik hartu izana ere ezin da baztertu.