OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ZE EZ a) (Introduce el segundo término de oraciones comparativas). v. EZE EZ, EZEN EZ. Atseginago dot nauela ene etsaiak iñartxi ze ez erruki. RS 112. Lasterrago eskua aora, ze ez burukora. Ib. 184. Obe da gorde ze ez eske. Ib. 320. Oba txori bat eskuan, ze ez bost ezkurrean. Ib. 432. Katuak daroean okelea, geiago da berea ze ez eurea. Ib. 468 (v. tbn. 322, 505). Obe da nik diñoda guzurra ze ez urteak. Mic 11r. Borondate edugitea leenago onek guztiok galzaiteko, ze ez aen majestadea ofendietako. Cap (ed. 1893), 43. Markinako erregearen / leen diite beartu / ze ez ango tratuaren gu. BBizk 29. Obe da ez juatia mezara ze ez elexa gustija errebolbietia euren negar, diadar eta ibilerrakaz. Astar II 201. b) Y no, que no, no. Uste dot eze niñoeala / lo, ze ez iratzarririk. Lazarraga (B) 1197vb.

adib: bost 1 zenbtz. Lau eta bat, 5. Eskuko bost hatzak. Bost edo sei lagunekin. Bost hilabete igaro zirenean. Bost mila gizon bezalatsu ziren. Berrehun eta hogeita bost. Bosten bat urte zituela. Lau haiek bostei eraso zietenean. Gure bost bokaleko sistema. Gipuzkoan seitatik bostek ez zekien euskara besterik. || Esr. zah.: Adinon da bost ume, alaba bi eta hiru seme. Hobe txori bat eskuan, ze ez bost ezkurrean [=arbolan].

Ez dugu aurkitu OEHko adierako ze ez formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ze ez 2: Edorta Jimenez (“Bermeon, ze ez, titularrak dioen moduan, Bilbon”), Joxean Agirre (“Etxeko pasilloan barrena sentitzen nuen eta "etorri al zara? " esaten zidan ahots apalez, hain apalez ze ez bainuen jakiten alde egin izanagatik eskerrak emanez edo etorri izanagatik agur gisa esaten zidan hori”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea da, ezen ez arautuaren parekoa, eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Lagunarteko forma da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa ze2 sarreran.

Mailak

Lgart.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: "ç" letraren izena.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz. 'zabua'.

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Euskaltzaindiaren Arauak

zebatu, zeba, zebatzen. Ipar. du ad. 'hezi'.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

zebatu, zeba, zebatzen.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

hezi.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: zebra : Equus zebra; Burchell zebra : Equus zebra burchelli; Grevy zebra : Equus zebra grevyi; mendi-zebra : Equus zebra zebra.

Euskaltzaindiaren Arauak

Equus zebra / AS: zebra(-)bide.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

zebra-bide (ikusteko).

Landare eta animalien taxonomi izena

Equus zebra.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Hainbat irizpide gurutzatzen dira

onartzeko moduko forma da P. Xarritonen ustez; BideSein 93. zk.an oinezkoen pasabidea ageri da (es paso de peatones).

Euskaltzaindiaren Arauak

Bos indicus.

Landare eta animalien taxonomi izena

Bos indicus.

Euskaltzaindiaren Arauak

zedarritu, zedarri(tu), zedarritzen. du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

zedarritu, zedarri(tu), zedarritzen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

cf. zedarriketa.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-pen/-tze.

Euskaltzaindiaren Arauak

zedarriztatu, zedarrizta, zedarriztatzen. Ipar. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

zedarriztatu, zedarrizta, zedarriztatzen.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu/-ztatu.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: zedro : Cedrus sp.; Himalaiako zedro : Cedrus deodara; Atlaseko zedro : Cedrus atlantica; Libanoko zedro : Cedrus Libani; zedro japoniar : Cryptomeria japonica; zedro urdin : Cedrus atlantica var. Glauca.

Euskaltzaindiaren Arauak

Cedrus sp.

Landare eta animalien taxonomi izena

Cedrus sp.

Euskaltzaindiaren Arauak

(herritarra).

LBeh (2014-04-03): zefalea 31: Consumer 30 (adib.: “Zefalea kroniko, iraunkor edo errepikakorren artean ohikoenak migrainak eta tentsioko zefaleak dira, gutxi gorabehera zefalea kroniko guztien %90 direlarik”), Berria (“Droga horrek ekar ditzakeen kalteen artean daude sukarra, giharretako mina, urduritasuna, zefaleak, arazo gastrikoak, zorabioak eta abar”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: zefalea 2: Berria (“Modu bateko edo besteko meningitis kasuetan, eta adinaren arabera zantzuak desberdinak badira ere, meningitis kasurik gehienetan zefalea, sukarra, goragalea eta lepoa mugitzeko zailtasunak izaten dira ohiko sintomak haur txikiek janariari uko egin eta negar egin ohi dute.”), Anjel Lertxundi (“Zefaleak”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es cefalea / fr céphalée: Elhuyar: (Med.) zefalea / Nolaerran: buruko min, zefalea (medik.) / Zehazki: (Med.) buruko min (bizi) / Labayru: (Med.) zefalea / Adorez5000: (Med.) zefalea.

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

Nazioarteko forma da, eta jasotzekoa. Teknikoa izan arren, hedatua dago.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Med.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Izenondo erreferentzialak

-iko izond. erref.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Anat., Med.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz. eta izond.

Jakite-arloak

Zool.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

B dira zegan 7 (eta segan 1): AB AmaE ("Tomasek esan eutsan laster Tomasari: / Ementxe dagoz gauzak onak ta ugari, / Sartu gaitezan eta jakin daigun zegan, / Guk bear doguzanak emon nai dabezan"); Echta Jos ("Ogerleko bat-bez geiago: ezaidazu orain abereak segan direan"); Kk Ab II 2 ("A mutil, orrek dozak ollaskoen ederrak daroazanak; zegan erosi dozak?", "Itandu doat zegan erosi doazan ollaskuok"); Balad 3 ("Iru damatxu etorri ziran / bata bestien atzian / irugarrenak pregunta eustan / gariak zegan zirian", "Egun batian ni banenguan / Londresko ziudadian / maitiarentzat joiak erosten / tableru baten gaiñian / dama bateri galdetu neutsan / joia ok zegan zirian", "Joieri baten sartu ginala / joiotxuok zegan zirian: / Batzuentzako hamazortzian / zeuretzat hamabostian / hamabostian gure ez bauzu / zeure gorputzen trukian"); Erkiag BatB ("Zera, zegan dituzue txirringutsok?").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zegan B 2: Erkiag BatB (OEHko testuinguru bera); Onaind ("Zegan? Amar ogerleko ta amar oillotan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec; AB38; AB50; HiztEn; LurE; Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zegan : HiruMila (a cuánto, en cuánto); DRA (a cuánto, en cuánto B Azkue, EY III); PMuj DVC (zegan saldu dozu? ¿cómo? ¿a qué precio lo has vendido?) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt; ElhHizt; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk. 'zenbatean, zenbat dirutan': zegan erosi dituzu oilaskoak?

Txostenak eskainiko duen informazioa behar da

lekukotasunak bil.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

zenbatean, zenbat dirutan.

Txostenaren laburpena

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan, ez ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zehaldi : EuskHizt (*XIXb / Ipar. zehatzea), HiruMila (castigo, corrección), EskolaHE (zehatzea; norbait edo zerbait zehatzen den aldi bakoitza), Casve EF (châtiment, géhenne), HaizeG BF (châtiment, punition), Lh DBF (châtiment, punition, correction), DRA (castigo, corrección), PMuj DVC (zealdi: 1 castigo, correctivo, escarmiento; 2 azote, paliza, zurra) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

EBBk soildua.

Ahoz erabilia, nahiz testuetako lekukotasunik ez duen

testuetan jaso ez den arren, ahozkoan ezagun-erabilia dela dio J-L. Davantek.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-aldi.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

zafraldia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

'xehetasuna' adierakoa da zeapen corpusekoa (Ibiñ Virgil: "Amellus, eztakigu gaur egunean zein landareri dagokion, naizta zeapen ain ugariak eman Bergilik") eta ap. DRA jasoa (EG 1950: "Paul deunak Epeso'n igaro larrialdiaren zeapenak ematen dizkigu").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

'zigorra' adierakoak dira zehapen 41 (hauetan administrazio z. 1, tributu-z. 3, z.-barkapen 1, z.-espediente 6): EHAA 1989 2 (adib.: "Isun horren zenbatekoa, Kontsumo Zuzendaritzak Zehapenak Biltzeko Gipuzkoako Aurrezki Kutxan duen Kontuan ordainduko da"), BAO 1990-1996 bitartean 7 ("Zehapenak ezarri eta administrazio bideak berrikusteko prozedura, 1958ko uztailaren 18ko Administrazio Prozedurako Legean ezarritakoari egokituko zaio"), Finantza zuzenbidea 9 (adib.: "Bestalde ere, organo ebazlea ezberdina izango da, zehapenaren arabera", "Arau-hausteek eratorritako erantzukizuna azkentzen da hala zehapena ordaintzen denean, nola preskripzioa gertatzen denean"), Arrazakeria ("Legea garatzen duen araudiak zorrozki arautzen ditu sarrera, iraupen-aldia, irteera, lana, lege-hausteak edo zehapenak bezalako gaiak"), UZEI ("Zenbait kasutan, ikasleen eskubide eta betebeharren zerrenda huts batera murriztua geratzen zen dokumentu hau, eta jokabide batzuengatik zer zehapen eman behar zen zehazten zen zerrenda horretan"), Erantzukizun zibila 7 (adib.: "Zehapen zibilaren eta penalaren arteko ezberdintasunak", "kaltegilea kaudimengabea izango balitz bere egoera ekonomikoa hobetu arte itxaron beharko da, ezin baita espetxeratze zigorrik ezarri lehenengo zehapenaren ordez", "gizarteari egindako erasoa ordaintzeko zehapen edo zigor bat ezarriko da"), HerriAdminLegea 1999 4 (adib.: "Zehapenak pilatzea", "Zigorra edo administrazio-zehapena jaso duten egitateei ezin zaie beste zehapenik jarri, sujetua, gertakaria eta funtsa zigortu edo zehatutako berberak direla ikusten bada"), ELTxostena 1998 4 (adib.: "Francoren garaian ezkutuan lanean aritu ziren andereñoek egindako zerbitzuen aitorpenaren eskaera edo zehapenak ezarri izana zaborrak kalean uzteko ordutegia ez betetzeagatik, zabor poltsen barrenean aurkitu baitira haren izena agertzen duten agiriak eta gutunak", "behar bezalako baimenik gabe salmenta ibiltarian aritzeagatik osatutako zehapen espedientearen ondoriozko ebazpenean ez denean, zehapen erantsi gisa, hasiera baten kautelaz hartutako salgaien dekomisoa erabakitzen"), GAO 1999 ("59.4 eta 61 artikuluetan xedatuaren arabera, Agintaritza zehatzaileak ondoren aipatzen diren pertsona edota erakundeei ezartzea erabakitako zehapenak argitaratzen dira"), NPAO 1999 5 ("Altsasuko Aluminios de Alzania enpresari ezarritako ingurugiro arloko zehapen-espedienteari buruzko galdera", "enpresak ez baditu ezarritako prebentzio- eta zuzenketa-neurriak hartzen zehapen-espedienteak berak jarduera gelditzea aurreikusi du").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zehapen : AB50 2 (egituratze-zehapen 1), HiztEn (eta AS: zehapen-zuzenbide), LurE, Euskalterm 23 (hauetan zehapen-gela, zerga-z., z.-arautegi, z.-prozedura 2, z.-espediente...) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38.

Sektore jakin bateko informazioa

zehapen : AdmHizt (administrazio-zehapen 'sanción administrativa' administrazio-zigor sinonimoarekin; diziplina-zehapen 'sanción disciplinaria' diziplina-zigor sinonimoarekin eta zehapen penal 'sanción penal' zigor penal sinonimoarekin), AdmProz ('sanción'; eta zehapenak pilatze 'concurrencia de sanciones'), HezkAdmin ('sanción'), LHH ('sanción'; eta zehapen-prozedura 'procedimiento sancionador') // Ez dugu aurkitu ap. EurItun2, LurraldeAntol, TokiJaurb.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

ze(h)apen : ElhHizt (sanción, castigo), HiruMila (castigo, corrección, sanción; eta AS: zehapen araubidea: régimen sancionador; zehapen-gela: celda de castigo), EskolaHE (erru edo delitu batengatik ezarritako zigorra), DRA (detalle, explicación, descripción), PMuj DVC (1 desmenuzamiento; 2 descripción) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Zerrenda osagarriak

BarnErrot: "Zehapena: Sanción; Enplegu Erregulazioko Baimenen eta Zehapenen Bulegoa: Negociado de Autorizaciones Regulación de Empleo y Sanciones" / HezkAdmin: sanción.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-pen/-tze.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Zuz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu zehapen(-)espediente formarik.

zehapen(-)espediente 77: Argia (“Garraiolari autonomoen HIRU sindikatuak kalean eta gobernu erakundeen aurrean protesta egin du zehapen espedientea ken diezaioten, bestela, sindikatuak desagertzeko arriskua baitauka”), Berria 4 (“Horrez gainera, Poliziaren jardunari legezko izaera eman zion Atzerritarren Legearen erreformak -joan den azaroaren 26an onartu zuten-; erreformaren bidez, hain zuzen, zehapen espedientea ezarri behar dio Poliziak egoera araugabean dagoen emakumeari, baldin eta bere buruaren kontrako indarkeria salatzen badu”), Deustuko Unibertsitatea (“Hori dela bide, zehapen espedienteen zein hirigintza betebeharrak ez betera aurreneurrizko idatzoharren bidez agerraraz daiteke Erregistroan, baina horretarako, arau-hausteak edo betepen ezak zuzeneko eragina izan behar du finken gain; beraz, zehapen ekonomikoa ezartzeko espedienteak ezin daitezke Erregistroan sartu, eta, halakoetan, enbargoaren aurreneurrizko idatzoharra bakarrik eska daiteke”), Euskal Herriko Agintaritza 24 (“Urgentziazko kasuak badira eta tartean diren interesak berehala babestu behar badira, artikulu honetan aurreikusitako behin-behineko neurriak zehapen espedientea ireki baino lehen hartu daitezke, horretarako arrazoiak azalduta”), EiTB 15 (“Zehazki, Estatuko bost konpainia elektriko handienen aurka ireki dituzte zehapen espedienteak: Iberdrola, Endesa, Hidrocantabrico, Union Fenosa eta E.ON”), Consumer (“Orain aste batzuk, Espainiako Lehiaren Batzorde Nazionalak zehapen espedientea ireki zien hemeretzi banku eta aurrezki kutxei, hipoteka maileguen kontzesioa bizi aseguruak izenpetzearen baldintzapean egitearren, lehia askea urratu izanaren susmopean”), Espainiako Gobernua 19 (“Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalak zehapen espedienteei hasiera eman izana jakinarazi ahalko du jendaurrean, interesdunei horien berri eman ondoren eta, hala badagokio, horien edukiaren alderdi konfidentzialez ebatzi eta gero”)

Beste (edozein) iturritako erabilerak

zehapen-espediente 1, Berria (“Izan ere, publizitate kanpaina horrek «zehapen espedientea hasteko adinako garrantzia» baduela iritzi dio Jaurlaritzak”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: zehapen-espediente (TN, es expediente sancionador; Zirkulazioa).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta Euskaltermen termino normalizatua. Azpisarrera gisa jaso liteke Admin. markarekin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa zehapen sarreran.

Jakite-arloak

Admin.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez da landu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

'oblicuo, transversal, indirecto' adierakoak aztertu dira. ze(h)ar / zeihar , ze(h)arka / zei(h)arka , zeiharkako , zeharkatu , zeharretara (+ konposatuak) 56 aldiz aurkitu ditugu // zear G ager. 1 (I. Zaitegi); zeihar EB 5 (M. Zabaleta, K. Altonaga, R. Galarraga); zearka G 4 ager. (B. Gerra, I. Zaitegi, M. Ugalde, L. Dorronsoro); zeharka EB 12 (J. Apalategi Begiristain, X. Gereño, F. Mendizabal, UZEI, J. Elorza, E. Antxustegi, M. Lasa, K. Navarro, Amazonetako indioak, L. Izagirre, K. Alkorta, K. Sarasola); zeiarka IE 1 (J. Barbier); zeiharka IE 5 (Gure Herria, Herria); Zu 1 (J.L. Davant); EB 1 (M. Dupac); zeiharkako IE 1 (Herria); zeharkatu EB 4 (P. Iztueta, UZEI, J.A. Agirre Begiristain, I. Mendiguren); zeharretara EB 3 (X. Mendiguren Bereziartu); zearrargi G ager. 1 (T. Iakakortexarena); zeharrargitsu EB 1 (Natur Zientziak); zear-abe G 1 (J. Garmendia Larrañaga); zear-bertso G 1 (S. Onaindia); zear-egur G 1 (J. Garmendia Larrañaga); zehargaldera EB 1 (Erdiko zikloko euskararen...); zeharzulo EB 1 (J. San Martin); zehar estilo EB 2 (J. Amenabar, E. Etxebarria Legina); zehar galdera EB 3 (I. Gaminde, P. Salaburu); zehar osagarri G 1 (J.M. Etxaburu); zehar-plano/u EB 1 (R. Arrue); zehar-ibili EB 1 (Munduan zehar); zehar-metodo EB 1 (Irakasle Elkartea); begi zeharka EB 1 (I. Urbieta); zeihar-karrika B 1 (Oskillaso).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zear : DFrec 1; zehar : AB38 4, HiztEn, LurE, Euskalterm 3; zeharka : AB38 4, AB50 9, HiztEn, LurE, Euskalterm 6; zeharkako : AB38 21, AB50 1, HiztEn, LurE, Euskalterm 105; zeharkakotasun : Euskalterm 1; zeharkatu : HiztEn, LurE, Euskalterm 10; zeharkatze : LurE; zeharraga : HiztEn, Euskalterm 4; zeharrargia : HiztEn, LurE, Euskalterm 1; zeharrebakidura : Euskalterm 1; zeharretara(ko) : LurE, Euskalterm 2; zeharrorma : Euskalterm 1; zeharrorma : LurE; zehartu : HiztEn, LurE; zeharzulo : HiztEn, LurE, Euskalterm 1; zeihar : AB38 7, HiztEn 'Beste batekin elkartzean angelu zuzena osatzen ez duen lerroa edo planoa', LurE 'Beste plano edo lerro bat ukitzen duen lerro edo planoaz esaten da, bi plano edo lerro horien arteko angelua zuzena ez denean', Euskalterm 4; zeiharkako : AB38 4, LurE, Euskalterm 1; zeiharkara : HiztEn; zeiharkatu :.HiztEn; zeihartasun : HiztEn, LurE; zeihartu : LurE; zeihartze : LurE.

Jatorrizko forma

zuzen zeharrak.

Euskaltzaindiaren Arauak

zehar-galderak. / AS: -n zehar: kalean zehar doaz, -tik zehar '-n zehar', zehar-haize 'ipar-mendebaleko haizea'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: zehar-estilo, zehar-etzan, zehar-etzanean, zehar-galdera .

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

-n zehar, -tik zehar.

Formen arteko bereizketa semantikoak

Cf. aurreko pasaldietan egindako oharrak: "zehar/zeihar bereizketa semantikoa mantentzekoa al da? Oinarri ahulekoa da (cf. -a-/-ai-, -e-/-ei- alternantzien serie osoa). Baina zein erabileremu du bereizketak?"; eta 1993-09-22koa s.u. zeihar: "onartzekoa da, zeren, sorrera gorabehera, erabilia baita".

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ZEHAR-BEGIRATU. Mirada de reojo. Noizik bein zear-begiratu bat / alare neskak duke egin. Or Eus 77. Zuzen begiratzen ez badio ere, zear-begiratu bat ematen diola iñork ezin uka. Or Y 1934, 86. Zear-begiratu bat egin omen zioken anaiari. Ataño TxanKan 230. Mintzatu berriak dira Donostiako egunorokoetan horrelakoek gure artean maiz jasotzen dituzten zehar-begiratu eta susmo txarrez. MIH 229. Alaere, orratio, bada-ezpada, agopeko mintzo bigunean eta zear-begiratuz asi zitzaion Zito izketan. TAg Uzt 206.

adib: zehar (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa, zeharka dagoena edo zeharkakoa dena adieraziz). Zehar-oholak. Zehar-egiaztabidea. Baina zehar-jokoak, azpijanak, ez du ez ausardiarik ez prestutasunik. Ziri bihurriak, zehar-esan korapilatuak. Itzulinguru eta zehar-esanik gabe. Zehar-begiratu eta susmo txarrak. Orduan, Tavan-ek zehar-begiraka esan zien: (...).

zehar(-)begiratu 4, Elkar 10 (“Hori guztia hain azkar, zehar begiratu labur batekin erabaki izanak harridura eragin zidan, auzi askori buruz iritzi bat osatzeko egunak behar izaten baititut”), Berria 2 (“Zehar begiratua egin dio ondotik pasa den Santa Claus bizarzuriak”), Argia (“haietan zehar begiratuta osatu du Rodriguezek obra hau, elkarrizketa modura aurkeztu arren, saiakeratzat ere har litekeena”), DiarioVasco 2 (“Zehar begiratua bota zidan, fidagaitzaren plantak eginez”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

zehar(-)begiratu 11: Iñaki Mendiguren 5 (“Zehar-begiratu ilunekin eta amorraziozko marmarrekin, ikasleek liburuak zabaldu zituzten.”), Anton Garikano (“Ur hotsa, zehar-begiratua oinetakoei eta galtzerdiei, bidean botata zeuzkanei”), Xabier Etxarte (“Haren patilla luzeen artean irribarre maltzurra erakutsi, anaiari zehar-begiratua egin, oporto-kopa gora altxatu, eta azken hitzak esan ditu tabernatik irten baino lehen”), Jose Morales (“Zerua, hesia, errepidea, larre zabalak eta basoa ikusten zituen, baina, leihotik zehar begiratuta, harrigarriki aldatzen zen haien kolorea: gorri, hori, urdin argi, urdin ilun edo berde agertzen ziren, zein beirakitatik begiratzen zien”), Pello Lizarralde (“Kanpoan egon den bitartean bi gizonek, jateari utzi gabe, zehar begiratuak gurutzatu dituzte”), Oskar Arana (“Haize-geriza ganduz estalian zehar begiratu behar du Lucyk gidatzeko; Grahamstown-eko bidea hartzen du.”), Koro Navarro (“oraberri jaunak irakurtzen bukatu zuenean, betaurrekoetan zehar begiratu zien bere bi entzuleei”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa begiratu sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ZEHAR-ESAN (Lar, Añ A). Indirecta. "Indirecta de palabra, zear esana" Añ. "Indirecta, alusión" A. Beldur naiz badela hortan zeihar esan zikinen bat... hitz erdizka uler dezakezu... Mde Pr 180. U jaunak dotore baino dotoreagotzat edukiko ditu zehar-esan eta aipamen izkutu horiek. MIH 206. Itzulinguru eta zehar-esanik gabe. Ib. 27. Ez dago [...] beste zenbaitetan bezala zehar esanetan eta itzulinguruka ibili beharrik. MEIG III 101. Gaizki esaka ari zirelarik, eta ari garelarik, maiz hartzen ditugu ahotan aipamen ilunak, ziri bihurriak, zehar-esan orapilatuak, hizkuntzaren aldetikako eragozpenak ehun halako gehitzen dituztenak. MEIG V 72

adib: zehar (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa, zeharka dagoena edo zeharkakoa dena adieraziz). Zehar-oholak. Zehar-egiaztabidea. Baina zehar-jokoak, azpijanak, ez du ez ausardiarik ez prestutasunik. Ziri bihurriak, zehar-esan korapilatuak. Itzulinguru eta zehar-esanik gabe. Zehar-begiratu eta susmo txarrak. Orduan, Tavan-ek zehar-begiraka esan zien: (...). // itzulinguru 2 iz. Batez ere pl. Zerbait egiteko edo saihesteko zeharkako era edo bidea. Ik. kako-mako. Itzulinguru eta zehar-esanik gabe. // antzirudi iz. Irudia. Ik. antz1 3. Etxeparek itzulinguru eta zehar-esanik gabe bere egiazko antzirudia bertsoetan eman zigun. Egin dezagun gizona gure antzirudira.

zehar-esan 4: Elkar (“Horregatik emango diet hogeita hamaika uhini zehar esanetan pasoa”), EiTB (“Zehar esan bat bota dit eta ez dit graziarik egin”), Argia (“Akelarrek aterbeturik, poesia doinuz lagunduriko zehar esana dela adierazi ziguten eleen sorgintzaileok”), Erlea (“Gaztelaniaz zehar esana balioesten da zenbait egoeratan lagun bati irrigarri geratzen ari dela esan behar diozunean”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

zehar-esan 1, Anton Garikano (“Alde batera utziz umeen esajeratzeko ohitura, beragandik hartua, eta beste zehar-esan hura, alegia berak jende gehiegi gonbidatzen zuela (egia zen), eta batzuri ostatua herrian bilatu behar izaten ziela, hala ere ez zuen onartzen itsusikeriak egitea bisitariei, bereziki gizon gazteei, goian zerua eta behean lurra zutenei, "ikusgarri iaioak" senarrak zioenez, honen miresle handiak”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa; OEHko bi adierak jasotzekoak dira.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa zehar eta esan sarreretan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zehar estilo 3: J. Amenabar ("Kontaketa denean, batez ere zehar estiloan, narrazioaren aurreratze txiki batetan, fikzioan aurreratze haundi bat ematen da"), Baietz/3 (""Zer esan behar duten" esan beharko diete, zehar estiloan"), Murgil/4 ("Konta ezazu zehar estiloan berak aipatutako guztia").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zehar estilo : AB38 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zehar-estilo : ElhHizt (AS, Hizkl. zeharkako estilo sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zehar sarrerari dagokion azpisarrera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zehar sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Maiztasuna

g.er.

Erabilera-oharrak

batez ere zehar etzanean egon esapidean erabiltzen da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ZEHAR-ETZANEAN Tumbado, echado. * Alperkeriyak bentzitu zuan, / aztu zitzaion lanian, / golfo guziyen kapitan zegon / Kaliforniya danian, / usandutako okelak janaz / beti ziar etzanian. Tx B II 45. Baña saiatua zan / gaztia zanian, / beti ez giñan egon / ziar etzanian, / danak ezagun ditu / gaurko egunian. Uzt Noiz 88. Belarsoroan eseri ziran zear-etzanean. "Tendidos sobre la verde hierba" . Berron Kijote 213.

LB: 0; EPG: 0; ETC: 0

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0.

[zehar] zehar-etzanean adb. g.er. Etzanda. (Batez ere zehar-etzanean egon esapidean erabiltzen da). Gizon saiatua zen gaztea zenean, beti ez zen zehar-etzanean egon.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da aditz eta guzti, bi adieratan: a) fisikoa eta 2) ‘alferkerian egon’ adieran. Horrez gain, zehar-etzanean azpisarrera soilean Berrondoren adibidea jaso liteke.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: AS: zehar galdera / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Jakite-arloak

Hizkl.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: 'ipar-mendebaleko haizea'.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta horren premia dago.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa sartzekoa zehar sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

zeharazi, zeharaz, zeharazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

zeharazi, zeharaz, zeharazten.

Sektore jakin bateko informazioa

BideSein 51: zeharbidean (es en toda la travesía); 52: zeharbidean eta hirigunean (es en toda la travesía y casco urbano); 175: oinezkoak zeharbidean (es peatones en toda la travesía); 190: zeharbide arriskutsua (es travesía peligrosa).

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: zeharbidez.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

zeharbidez.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zeharbide sarrerari dagokion azpisarrera.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "zeharka (ibili) = (andar) balanceándose, transversalmente".

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

G dira zearka mearka 1 (Izt C) eta 3 zearka-mearka (A Ardi, Txill Let). Ez dugu zehar-meharka forma aurkitu gure corpusean.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zearka mearka B 1 (Zer); zearka-mearka G 1 (J. Garmendia); zeharka-meharka EB 1 (J.M. Sarasola); zearkamearka G 1 (M. Lekuona); zehar-meharka EB 2 (M. Azurmendi).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zehar-mearka : AB38 1; zeharka-meharka : AB38 2, HiztEn.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Txostenak eskainiko duen informazioa behar da

ikus zehar-meharka ere erabili den.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ko: -ka-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zeharka sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu zeharkakotasun formarik.

zeharkakotasun 74: Argia 2 (“Egoera konplikatu egin da, zeharkakotasuna behar da, eta ez nazionalisten eta ez nazionalisten artean bakarrik”), Berria 24 (“Erreferendumaren aldeko itunaren inguruko Praga kolektiboko hainbat juristak sortu zuten, zeharkakotasunetik, erreferenduma gaur egungo lege testuinguruan egin daitekeela baieztatzeko helburuarekin”), Deia 2 (“Kasu hauetan, euskararen presentzia zeharkakoa izan ohi da enpresa hauetako prozesuen baitan, edo behintzat euskara zeharkakotasunaren bidean jar-tzeko asmoa erakusten dute”), DiarioVasco 8 (“Horretarako gaiak modu espezifikoan landuz, baina zeharkakotasuna izanik oinarri, arloz arlo eta proiektuz proiektu ikuspegi feminista txertatzen jarraituko dugu”), Euskal Herriko Agintaritza 3 (“Ikasketetarako zeharkakotasun irizpideak onartzea, ikasketa horiekin, batez ere lehenengo ziklokoekin, ikasleak beste ikasketa batzuetara aldatu ahal izan daitezen, eta etorkizunean profesionalak izango direnak lan ezberdinak egiteko nahiz askotariko gaitasunak hartzeko prest egon daitezen”), EiTB 8 (“Proiektua 2009an hasi zen eta zeharkakotasunaren ideia poltsiko handien beharrarekin uztartu nahi du; izan ere, egilearen esanetan, horri esker edukiontzi bihurtzen da”), Elkar 2 (“Zeharkakotasuna falta dela gaineratu du”), Espainiako Gobernua 7 (“Desgaitasunaren arloko politiken zeharkakotasuna”), Goiena (“Parekidetasuna KMK jaiko ardatz nagusietariko bat izanda, honela, modu transbertsalean -zeharkakotasunez- landu behar zela ikusi genuen”), Gomylex (“Irizpide klasiko hori abiapuntu, badira lan kontratuak sailkatzeko beste irizpide batzuk, nahiz eta horiek guztiak elkarren artean pila daitezkeen, zeharkakotasunez”), Jakin (“Ezin dugu herritarren eraikuntza kolektiboa sustatzea lortu, baldin eta gure erakundeek gaitasun eta zeharkakotasun horixe bera garatzen ez badute”), Laneki (“Neurrien zeharkakotasun-printzipioa bermatzea, hura aplikatzean kontuan har daitezen genero indarkeriaren biktima diren emakume guztien beharrizan eta eskakizun bereziak”), UEU 14 (“Fundación bera ere jabetzen da zeharkakotasun horren beharraz, baina haren kezka da nola pasatu teoriatik praktikara”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

zeharkakotasun 1, Josu Zabaleta (“Susmo bat azaldu baizik ezin daiteke egin: azkenaldi honetan garunaren funtzionamendua ulertzeko egin diren ia aurrerapen guztiek iradokitzen dutenez, funtzionamendu hori ez da oinarritzen unitate espezializatu asko eta asko segidan lotzean bakarrik, bestela baizik, nolabait esateko globalak diren eta paralelozko lotura edo zeharkakotasuna eskatzen duten zenbait prozesutan ere oinarritzen da”)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: zeharkakotasun (es transversalidad, fr transversalité; Matematika eta Estatistika).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Ongi eratua da

forma berria da eta egokia, lantaldearen ustez.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-aldi/-tze.

Kategoria

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zeharkale 4: I. Mendiguren ("Nik luzarorako errentan emana nuen Zezen Beltza delakoa Fetter zeharkalean"), P. Alberdi ("Inguruko zeharkaleetan galduz"), Markina-Xemein 2 (izen berezi gisa: "Zeharkaleko 21.ean, kalean lerrotutako bigarren jauregia daukagu [...] Zeharkalen lerroturik, eta beraz, uri-sarearen barruan, Andonaegi jauregia dago, udaletxearen aurrez aurre").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zeharkale : Euskalterm 4 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zeharkale : ElhHizt (travesía — calle), HiruMila (calle transversal), PMuj DVC (zear-kale: calle transversal) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Ongi eratua da

berria da (toponimiatik kanpo, alegia) eta egokia.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-kale.

Kategoria

iz.

Euskaltzaindiaren Arauak

zeharkatu, zeharka(tu), zeharkatzen. 1 g.g.er. da ad. 'alboratu': astoa bidetik zeharkatu zen. 2 du ad. 'zeharka igaro'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

zeharkatu, zeharka(tu), zeharkatzen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu corpusean // Ik. ap. DRA: zearraldatu A (G-gab: "Asko dagon tokitik gitxi dagon tokira lurra eramatea, auxe da zearraldatzea).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zeharraldatu 1, R. Iraola ("Nire aipua ez nuke hasi nahi eskaintza moduan datozen hitzok hona zeharraldatu gabe: Ostatutzarretako anonimatoan ito diren nafar bertsolarier").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zeharraldaketa : HiztEn, Euskalterm 2 (transmutazio sinonimoarekin); zeharraldatu : HiztEn (1 landareak aldatu; 2 toki batetik bestera zerbait eraman, garraiatu), LurE (landareak aldatu; zerbait leku batetik bestera eraman, garraiatu); zeharraldatze : LurE // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ik. SagardSag 15: "landaratxoak atera, muntegian ziarraldatu edo birraldatu bear dira. Ziarraldatze au on du landareak..."; 17: "bereala aldatu bear ez badira [landaratxoak], lur eze-xamarrean ziarraldatuta, birraldatuta, eduki bear dira legortu ez ditezen".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zeharraldaketa : ElhHizt (traslado, trasplante de plantas), HiruMila (1 transmutación; 2 trasplante; 3 traslado), Casve EF (transmutation); ze(h)arraldatu : ElhHizt (1 trasladar, transportar; 2 trasplantar; separar las plantas que están demasiado juntas), HiruMila (1 trasladar, acarrear; 2 trasplante), Casve EF (zeharraldatü: transmuter, transplanter, transporter), DRA (1 trasplantar; 2 acarrear, trasportar; 3 separar las plantas que están demasiado juntas cuando empiezan a crecer) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

zeharralda, zeharraldatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Hiztegietako informazioa

Beste hiztegietakoak: zeargi : DRA, Lh DBF, Casve FE, PMuj DCV; zehargi : Casve FE eta EF (eta zehargitü); zearr-argi : PMuj DVC (eta zearr-argidun, zearr-argitu); zeharrargi , zeharrargitsu: HiruMila, ElhHizt; zeharrargitasun : ElhHizt.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu gure corpusean aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zearrargi G 1 (T. Iakakortexarena: "Ezko garbiak, aldiaren burura, ba du ezagungarri bat, sortzen zaion gandu zurizta; kutsatutako ezko opillari berriz, ertzak, zearrargitara, gardenak ikusiko zaizkio"); zeharrargitsu EB 1 (Natur Zientziak: "egurra, ura, burdina, kristal esmirildua, gardena, zeharrargitsua, opakua").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zeharrargi : AB38 1, HiztEn-LurE, Euskalterm 1; zeharrargitsu : AB38 1, HiztEn-LurE.

Euskaltzaindiaren Arauak

iz. eta izond.

Txostenak eskainiko duen informazioa behar da

ik. zeharrargitsu ere: izond. gisa hau erabiliagoa ote den aipatu da.

Kategoria

iz. eta izond.

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. zeharkako ebaki.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu corpusean.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

zehartebaki 5: Saioka/8 3 ("Puntu horik lotuz, erliebe honen zehartebakia lortuko duzue", "Zeuen eskualdeko erliebearen zehartebaki asko egin ditzakezue", "Zehartebakietan toponimia ere ipin dezakezue, argiago gera dadin"), Hautaprobak 1994-96 2 ("Zehartebaki geologikotik ondorioztaturiko prozesu eta egitura geologikoak", "Zehartebaki honetan errepresentaturiko historia geologikoa Triasikoan hasi zen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zehartebaki : AB38 1; zeharrebaki : Euskalterm 1 (zeharkako ebakidura sinonimoarekin); zeharrebakidura : Euskalterm 2 (zeharkako ebakidura eta trantsekzio sinonimoekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zeharrebaki : HiruMila (sacadura, corte oblicuo), PMuj DVC (zearr-ebaki 'sacadura') // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu zuzena da, baina zalantzak daude hiztegian jasotzeaz

forma okerra denik esan gabe, egokiagoa iruditzen zaio lantaldeari zeharkako ebaki(dura) moduko eraikuntza librea.

Euskaltzaindiaren Arauak

zehatu, zeha, zehatzen. 1 du ad. 'jipoitu'. 2 Zuz. 'zigortu'.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

zehatu, zeha, zehatzen.

Hedapenezko adierak

1 jipoitu; 2 (Zuz. hedapenezko adiera berria) zigortu.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: zehatz-mehatz.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

zehatz-mehatz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ZEHATZ ETA MEHATZ a) Con todo detalle. "Zietz eta mietz, se dice para significar que una cosa se ha operado del todo. Nanu bat zan eta zietz eta mietz lauko ososua jan eban" Etxba Eib. Esan ezadazu esatekoa argi ta garbi, zeatz eta meatz. Zait Plat 127. Berezko ioera ori zeatz eta meatz azaldu zuten sasi-iakintsuek. Ib. 125. Aurrerantzean, zeatz eta meatz, beiñola Alberto deunak Karmel-mendiko padarrai emona (araudia) betetera beartzen dira. Onaind Onbidea 20 (ap. DRA). Zeatz eta meatz eman genduan kontua: zenbat diru artu genduan, zenbat gastatu [...]. JAzpiroz 187. Ez da erraz Ataunen bertan ere mila urteren buruan gauza bat kontatu den bezala zehatz eta mehatz gordetzea. MEIG IV 62. b) Con todas sus fuerzas. Nola ezkondu ta laister biak bakarrik bizi ta saiatu bearko genduan zeatz eta meatz azkeneko muturreraiño. JAzpiroz 163s.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Zait 2 (adib.: "Dirudinez, zer-danaren ta ez-danaren kide dan hura arkitzea soillik peit zaigu, ta zeatz ta meatz itz egiñik, ezpaita zer-dana ezta ez-dan utsa ere"), A EY ("Ce por be zeatz da meatz"), Zutabe 1985 ("Hizkuntza baten barruan helburu desberdinak aurki daitezkeenez gero, ez da txarra beharrak zehatz eta mehatz, jendeak baliatzeko moduan deskribatzea"), J. Zarautz ("Klima, au da, giroaren gora-beerak zeatz eta meatz aurretik ezagutzerik ez da"), X. Odriozola ("Esaten dutenez... Zehatz eta mehatz da lan soil hauetako kideei "ziltzili zaltzalaketa" atsegin zitzaiela"), BAO 1990 ("... merkatuko balioari buruzko legezko eskakizunak zehatz eta mehatz beterik"), Zubk ("Zeatz eta meatz"), F. Beobide ("Ez dau zehatz eta mehatz agertzen Jesusen asmo osoa"), UZEI ("Kz.eko 82-1 artikuluan esaten den bidegabeko abandonuak, zehatz eta mehatz, "bizitetxea" begiztatzen du"), KarmArgia 1934 ("Pernando buru argiko mutilla zalako bere bigarren guraso oneik emoten eutsezan ikasgayak berialaxe zeatz eta meatz ikasten ebazan"), E. Bustintza ("Eta gabian etxera eldu zanian, ikusirikuaren barri andriari zietz da mietz emonda gero, arretaz esaten ekin eban"); zehatz eta mehazki : Azurm ("Mirandek aipatzen duen Caesar horren eginkizuna, paganu adimentzalearena, zehatz eta mehazki Nietzscheren idazkian Sokratek daukana ez balitz").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zehatz eta mehatz : DFrec 1 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zeatz eta meatz : PMuj DVC (adibide gisa) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF.

zehatz eta mehatz 14: Argia (“iker dadila zehatz eta mehatz”), Berria 2 (“Hori dio Euskal Herria ezkerretik dokumentuak ere, zehatz eta mehatz: Nafarroan aplikatzen da”), EiTB 3 (“Dieta hau, zehatz eta mehatz, ez dugu inoiz probatu; oraintxe egingo dugu lehenengoz”), Elkar 2 (“Tira, ez dakigu zehatz eta mehatz, baina gutxi gorabehera badakigu X eta Y koordenatuen artean gaudela, Indiar Ozeanoaren erdian...”), Erlea 2 (“Ihesaren unerik arriskutsuena zen, naziek zehatz eta mehatz zaintzen baitzuten muga”), Jakin 2 (“Bestalde, edozein azterketarako lehen baldintza da unibertsoa zehatz eta mehatz ezagutzea”), Laneki (“Munduan ezaguna da Emmi Piklerren Moverse en libertad liburua eta lan horretan zehatz eta mehatz azaltzen du zein den jarduteko modu horren funtsa”), UEU (“Ikus-entzunezko baten ekoizpenean esku hartzen duten kategoria profesionalak zein diren eta profesional bakoitzak zer egiten duen produkzioan zehatz eta mehatz jakitetik urrun daude”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

zehatz eta mehatz 3: Imanol Unzurrunzaga (“Hemen, euren baieztapenetatik ateratako ondorioak harriturik utzi zituen, eta barrez hasi ziren denak, ama izan ezik; honek, erdi zorabiaturik, ez ninduela ondo entzun eta berriro ondorio modura korapilatuta zeudenak zehatz eta mehatz azaltzeko eskatu zidan”), Felipe Juaristi (“Gorteko mapagilerik ospetsuenari, Abraham Souza juduari deitu eta ametsean ikusitakoa adierazi zion, zehatz eta mehatz, eta eskatu ere bai esan ziezaion ea non ote zen halako lorategia, halako edertasuna biltzen zuen ur putzua”), Bernardo Atxaga (“Josebak baiezkoa eman zigun kemenez: "Hauxe erantzun zidak zehatz eta mehatz, hitz guztiekin esanda: Creo que yo haré eso con muchísimo gusto, camarada”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Osaerak zalantza sortzen du

errima-bikoteak ez dira, normalean, osagaietan "banatzen"; salbuespena ote da hau? (Bizkaitarrek eskain dezakete argibiderik. Bestela, zehatz-mehatz arautua aski dela uste du lantaldeak; edo, nahiago bada, "g.er. 'zehatz-mehatz'" gisa azal liteke).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabiltzen da, baina zehatz-mehatz azpisarrera arautua askoz ere hedatuagoa dago. Nolanahi ere, azpisarrerako azpiadiera gisa jaso liteke.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

Azpiadiera gisa jasotzekoa zehatz-mehatz azpisarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

errima-bikoteak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

zehatz sarrerari dagokion azpisarrera.