1. (V-ger, L, B, BN, Sal, S, R-uzt; Urt Gram 400, Añ (zeñ-), Izt 111r, Dv, H (L), Zam Voc (zeñ-); -nh- VocBN, Gèze (-ñh-), H (BN, S)), zinatu (V, G; ziñ- Lar, Añ, H (G, L)), seinatu (V; SP), zinetu, ziginatu, sinatu (siñ- V-gip), siginedu Ref.: A (seiñatu, zeiñatu, ziñatu); Lrq (zenha); Iz ArOñ (señátu); Elexp Berg (siñatu) .
Signarse; santiguarse. "Faire le signe de la croix" SP, Dv y H. "Persignarse" Lar, Añ. "Santiguar(se)" Añ. " Eskuiñeko eskuaikin bear da zeiñatu (B)" A. " Aittiaren ein ddot ero siñatu ein naiz " Elexp Berg. . Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. Zeinatu es la forma general en textos septentrionales (seinatu en Pouvreau y ziñatu en Etcheberri de Ziburu) y Gasteluçar (junto a zeiñatu )). En la tradición alto-navarra hay zeinatu (Lizarraga, catecismos aezcoano, salacenco y roncalés, y Legaz),zeñatu (Beriayn y F. Elizalde), ziñatu (Mendiburu (OtGai 9, 285), textos de Echalar y Larráinzar y el catecismo baztanés) y ziñetu (CatUlz ). Zinatu o ziñatu es la forma más general en los textos guipuzcoanos y vizcaínos, pero hay zeinatu (o ze(i)ñatu ) en RG , Capanaga, Arzadun (25), Cardaberaz (ziñatu en EBO, zeñatu en CatV ), CrIc, Añibarro (junto a ziñatu ), Astarloa (seinatu, señatu y siñatu ), Uriarte (CatArrig 67) e Iturzaeta (junto a siñatu (Azald 204)). Hay tbn. zigiñatu en Betolaza y zigiñedu en VJ (3).
Bergara, zeñatu eta aigara. RG A 34 (v. tbn. en contexto similar zeiñatu ta aigara en BBizk 33). Bear dozu sarri zigiñatu eta santiguatu. Bet 3. Noiz edo zer okasinoetan egin behar da Gurutzeearen seiñalea? Noiz behar da zeiñatu? Mat 43. Oren bakhotxaren bada debotki aitziñean / Ziña zaite egoteko zeure eginbidean. EZ Man II 42. Hartuko duzu arrosarioa gurutzetik, zeinatuko zara. Harb 42. Anhitzetan, hartan guti pensaturik, zeinatzen zara. Ax 91 (V 62). Kuruzearen señaleagaz zeñatzen gareala. Cap (ed. 1893), 3. Azkenean ere eginen duzu fedezko aithorra, kredoa erranez, eta gurutzeaz seinaturik. SP Phil 548. Ur benedikatuaz ziñatuko zare. Gç 57 (57 zeiñatu). Biar dugu ere ziñatu, alaber ere santiguatu; zer da bada ziñatzia, iru gurutze egitea. EtxDot 78. Soseguz boz altuan ziñatu. Cb EBO 60. Zer dá zeñátzea? Eskuiéko erí beatzas irur gurútze egitea. LE Doc 87 (Cb CatV 14, CatBus 9, Itz Azald 9 zeñatutea, CatLuz 8, CatAe 14 zeinatzea, Añ CatAN 11, CatSal 15, Legaz 8 zeñatzea, CatR 15 zeinatia, Iraz 9, CatB 19, CatBurg 10 ziñatzea, CatLlo 11 ziñatutia, CatUlz 11 ziñetzia). Goxean oeti iagi, ta bertati Jangoikoari fedez begiratu, zeñatu, ta egun atako zeure obrak ofrezietako. Cb CatV 99. Jagi albait lenen; ur bedeinketua artu; ziñatu; belaunikotu; esan: Neure Jesu-Kristo Jauna. Añ EL1 5 (EL2 9 ziñatu). Nor zeñatu, ta miraritu da iños, ikustea gaitik, lurrean jausten ume txiki bat, edo austen bideriozko ontzi argal me bat. Añ LoraS 113. Bere seme gustijak euki deijuen debozinoe andi bat zeruko erregiaren irudi oni, eta oitu edo akostunbradu deitezan ainbat sarrijen seinatutera. Astar I 7. Siñatuten da Sazerdotia, sinatuten zara zu bere. Astar II 199 (93 señatu). Jarri belauniko, zeinatu ta esan erregu au: [...]. CrIc 149. Goizian iratzarri onduan zeinha zite. UskLiB 73. Andik laster errosarioarekin ziñaturik, esan zuen Jesus! EE 1884a, 13. Aitaren eta Semearen! Zer esaten du, Don Jose? esan zuan Simonek siñatuaz. Apaol 88. Oraiko eskelariek aldiz iduri dute ez dakitela behar bezala zeinatzen ere. HU Zez 35. Gozian yaikitzen ganean bear degu ziñatu ta santiguatu (Larrainzar, 1905), FLV 1988, 268. Urrengo goizetik, ziñatu, lanteiai beiratu, aizkora igurtzi, eta [...]. EEs 1913, 344. Ongi zeinaturik baizen ez naiz atheratzen etxetik. Barb Sup 18. Kartsuki zeinaturik hasten naiz lanean. Ox 169. Igorik mozkorrera (enbor), biôk ziña dira. "Se persignan". Or Eus 147. Zeinhatzen naiz hiruretan! / Santa Barbara, ni baithan / balia zakizkit gau huntan. Lander "Iratiko artzaina" (ap. DRA). Hau bizpahiruretan zeinatu zen! Zerb Azk 90. Emaztekia zeinatu zen, eta lekuak hustu zituen harek ere. JEtchep 116.
v. tbn. CatLav 23 (V 19). Dh 49. Laph 30. Zby RIEV 1908, 760. CatJauf 43. Etcham 79. Lf Murtuts 21. Zeñatu: Ber Doc 96v. El 3. Oe 134. Zeinhatu: Tt Arima X. CatS 128. Ziñatu: OA 14. Mg CC 167. Zab Gabon 49. Arr GB 88. Ud 23. Jauregui EE 1883a, 234. Sor Bar 57. Goñi 28. Or Tormes 61 y Eus 136.

2. (-eñ- Añ), seinatu (-eñ- Lar), zinatu (H; -iñ- Añ). "Mostrar" Lar. "Señalar" Añ.
'Onek juan biar du; onek ere bai; beste onek ere juan biar du; baita ere beste onek'. Eta señatu zituan amaika. Bv AsL 212. Sakramentu guztiak, egindariaren ontasun eta santutasunak zer-ikusirik ez daukela, emoten dabeela eurenez grazia izentaua eta señatua, prestaera onakaz eta bearrekoakaz eurak artuten dituezanai. (Interpr?). Itz Azald 125.

3. "Significar, [...] señatu, adierazo " Lar.

4. " Zeiñatu [...] (B), recitar ciertas oraciones supersticiosas sobre alguno males, aplicando al mismo tiempo en forma de cruz algunos objetos benditos como agua, hierba, etc." A.
Beorrai karetxak ziñatzen ere dizkiet eta gaizkiñak kendu ere bai. (Interpr?). Lek EunD 27.

5. " Zeiñatu [...] (Sal, R), amagar, amenazar" A.

6. " Zeiñatu [...] (B), signarse con cera bendecida. Hay en este valle la costumbre de signarse la noche de la Candelaria con cera bendecida ese día, dando tres vueltas con la misma en la cabeza, quemando un poquitín del pelo y dejando caer en el hombro sobre el vestido tres gotas de cera. También se echan otras tres gotas a las vacas y se les quema un poco de pelo. En BN-lab se hace esto a la noche, antes de comenzar a ordeñarlas" A.