OEH - Bilaketa

451 emaitza edari bilaketarentzat

Sarrera buruan (24)


Sarrera osoan (427)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
pozoitu.
sense-1
1. (Lar, (G), H (ph-)), pozoatu (SP; ph- Urt I 412, H), pozoindu (B; Lar, H (ph-)), pozutu (ph- H), pozuatu (ph- S, ph- Gèze), pozoinatu (BN-arb-baig), pozobetu (AN-larr), puzunitu, putzunatu ( VocCB , s.v. pozoitu ) Ref.: Lh, Lrq (phozuatu); Satr VocP (pozoin); Asp Leiz (pozobetu); Gte Erd 91; Izeta BHizt2 (pozoindu) .
Envenenar(se). "Emponzoñar" , "envenenar" Lar y Añ. " Pozoinatu dute (BN-arb), [...] pozuatürik hil zen (S)" Gte Erd 91. v. pozoindatu. Tr. En textos septentrionales pozoatu es la única forma atestiguada hasta la segunda mitad del s. XIX; no vuelve a documentarse desde entonces. Hay además pozoinatu en Joannateguy y en un ej. de Prop, y pozoitu en Mirande. Al Sur, además de pozoitu, que parece la forma más general, hay pozoatu en Guerrico, pozonitu en Lardizabal, puzunitu en Ayerbe, y puzonitu en J.A. Irazusta. En DFrec hay 3 ejs. de pozoitu, 2 de pozoindu y 1 de pozondu.
Bethi orhoitu behar da arimak pozoatzen direla beharriaz eta gorputza ahoaz. SP Phil 399 (He 404 pozoastatzen). Beldurrez bere erresuman edo kanpoan zonbait traidore jende gaixtok pozoaturik hillerazi lezaten. Tt Onsa 36. Erromaren eskuetara ez erortzea gatik eta gathibo ez izan nahiz bere burua pozoatzera entseiaturik ere. He Phil 163 (SP 161 pozoinez hiltzera). Kanpora botatzeko / gizonak artzen du, / eta suge gaiztoak / ortzka pozoitzen du. It Fab 80. Zazpi urthetan pozoatu nahi izan zuten; bainan etzion edariak deusik egin. Hb Egia 73. Hil zen pozoatua. Ib. 78. Handik berehala, gizon hori eritu zen eta ezagun zen pozoinatua zela. Prop 1906, 17.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.). Venenoso; envenenado. "Empoisonné" SP. " Edari pozoatua (He Apoc)" H (s.v. pozoindatua).
Arnegari desparatu, / deabruaren laguna / non aiz aho pozoatu, / orroaz agoena? 165. [Herioak] gorpitzari egiten dian usikia hanbat da kruela eta pozoatia, non haren zauria eta kolpia baita inkurablia. Tt Onsa 140. Luterok bere heresiaren hazi pozoatua Alemanian erain eta hedatu zuenean. ES 125. Nola ere deith ahal daiteke bizitzea hanbat izurri eta heriotzeren ithurburu pozoatua? Ch III 20, 4. Zeren hire edari pozoatuez zoratuak izan baidire nazione guziak. He Apoc 18, 23. Bekhatu mortala su bat da, gauza guziak erroetarainokoan kontsumitzen dituena, aire phozoatu bat da, lorerik ederrenak ihartzen dituena. Brtc 102. Pekatu orijinaletik, sustrai pozoatu batetik bezela, datorkigu guzioi gere aragiaren edo gorputzaren erabageko griña zikin ori. Gco II 39. Aitzitik gothorki enferratu behar zaje mihi phozoatu hekiei. Dh 74 (v. tbn. mihi pozoatu en Dv LEd 85, mihi pozoinatu en Jnn SBi 73). Sartzen dire gela pozoatuetan. Hb Egia 155. Ez da erriko etxe galgirotsu <-tso> aietako eguras (aire) pozoitu ura emen asnasten. Ill Pill 4. Suge pozoituen eztenak ziruditen. Etxde JJ 12. Askotan entzuten dugu xomorroen ozkaren kontua; ta pozoitu ta gaizki ibiltzen direla. Ostolaiz 130. Gaurkoa ez da egun txarra lore-xorta pozoituren bat neri bidaltzeko. MEIG VII 46.
v. tbn. Pozoatu: He Gudu 67. MarIl 84. Jaur 122
azpiadiera-1.2
" Pozoindua, cascarrabias, iracundo (B)" Inza EsZarr 177.
Arraio pozoindue! (B) "¡Qué cascarrabias eres tú!" . Inza Eusk 1927, 150.
azpiadiera-1.3
Contaminar(se), corromper(se), emponzoñar(se). " Gure alaba lehen hain ezti zelarik, osoki pozoitu zaiku " H. "Empoisonner, corrompre. Solas gaixtoek phozoatzen dituzte aztura onak, les mauvaises conversations empoisonnent les bonnes mœurs" Ib.
Ezen arimá khotsatu eta pozoatu izan da bekhatu orijinalaz. Decl ã 3v. Zuk halaber ahal dituzketzu aberatstasunak, hetaz pozoatu gabe, baldin etxean edo molzan badadutzatzu eta ez bihotzean. SP Phil 264 (He 266 pozoatu izan gabe). Mundu hau, zuhaitz handi bat iduri da, haren pian diren frutiak, oro khiretsu, korronpitu, satsu eta pozoatu dira. Tt Onsa 36. Ez dezagula permeti phozoa dezan gure arimaren barrena. He Gudu 65. Sierpe izurdunak sartu zuten gaitz eta ill-gai pozoitua bat-batean kentzea. Mb IArg I 339. Zein urrikalgarri den bihotz bat inbidiaz phozoatua dena. Lg I 290. Beren ozkada miñakin ukitu guzia pozoniturik uzten zutela. Lard 69. Landak pozoatuak dituztela. Dv Lab 175. Buket bat igorri ditadazüt lili arraroz eginik, / lili arraroz eginik eta erdia phozuatürik. ChantP 190. (Mde Pr 169 phozuatürik, Or Eus 118 pozoaturik) Ez liberal beltzaren / dotriñak artzeko, / gure biotz leialak / puzunitutzeko. KarlBB 184. Biarno phozoatü ondoan nahi üken zian Züberua ere protestantü. Ip Hil 164. Gorputzari egiñ gustuak eta / anima berriz pozoindu. Auspoa 97, 81. Ozta ezingarria da izan daitela makurtasun eta zaletasun bakar bategaz bere ezaindua eta loitua eta pozoitua. Itz Azald 157. Espirituak odola puzunitzen du. Ayerb EEs 1916, 33. Baina lore-sorta pozoiturik zegoen! Mde Pr 176. Ahuntzaren esnea nuen pozoatu. Arti MaldanB 200. Bazka-lekuak pozoitu. Ibiñ Virgil 104. Sugeak paradisua pozoitu baino lehen. MEIG III 43.
v. tbn. ErleG 29. LzM EEs 1913, 246. MAtx Gazt 77. Pozoatu: Harb 198. Ch III 55, 2. CatLav 368 (ph-; V 178). Puzonitu: JAIraz Bizia 42s.
sense-2
2. (AN-gip), puzoitu (VP), pozoinitu (G-azp), pozonatu (Gc), puzoniatu (G-azp), puzonitu, puzunitu (V-gip, G-to), puzuniatu (V-gip). Ref.: A (pozoinitu); Garbiz Lezo 133; Iz To (puzunitu), ArOñ (pusúniau); Gketx Loiola (puzoniatu). "Encancerarse" VP 76r. "Enconarse las heridas" A. " Pusúniau, puzúniu, pusúniiten, enconarse" Iz ArOñ. . " Puzoniatu, emponzoñarse, enconarse de pus. Zauria garbi euki, ez puzoniatzeko " Gketx Loiola. .
Arantzak, sartu ta barrenean gelditzen zanean, nola puzonitu ta kozkorra formatzen zuan. JAzpiroz 176.
pozoitu
<< pozoindatu 0 / 0 preziatu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper