OEH - Bilaketa

451 emaitza edari bilaketarentzat

Sarrera buruan (24)


Sarrera osoan (427)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
samintasun.
sense-1
1. (G, AN, L, BN ap. A ; VP 85v, Lar, , Izt 10v, Dv, H), zamintasun (SP) .
(Ref. al sabor). "Amertume, aigreur" SP. "Amargor, amargura" Lar, . "Amargura" LE-Ir. "Acidité, verdeur" Dv. "Aigreur, amertume, acuité...etc. Ozpinaren [...] samintasuna, l'acidité du vinaigre" H. "Acidez, amargura" A.
Jaki ats, ta edari garratz edo samintasunez betiak. CrIc 35.
sense-2
2. (B ap. A ; SP).
Cólera.
sense-3
3. (H), samindasun. Amargura, dolor, aflicción, tristeza. "Au fig. Elhearen, erantzukiaren, begithartearen... samintasuna, l'aigreur de la parole, du reproche, la sévérité, la dureté du visage" H. Tr. Documentado en textos meridionales desde mediados del s. XVIII; al Norte lo hallamos en Birjin. T. Aguirre emplea la forma samindasun. En DFrec hay 4 ejs. de samintasun.
Erioari lenago begiratzen ezpadiozu, bere samiñtasun guziaz betiko ilko zaitu; baña zuk [...] ondo prestatuaz begiratzen badiozu [...] akulu zorrotza kendu, ta gozo gozo egingo dezu. Cb Eg III 240. Mundua itsu bat da [...], nola berak ezin ezti baitetzake zerbitzatzen dutenen samintasunak. Birjin 532. Ezkonduen bizimoduak dakartzian gurutze eta samintasunak. AA I 564. Munduko gurutzeak, penak, samintasunak gozatzen eta arintzen dituana. AA III 301. Birjiñak itxuskituak ta bera [uria] beterik samintasunez. FrantzesB I 167. Ea ez duen motiborik errepasatzeko bere urteak samintasunean. LE Urt 33 (ms. 13r amargúran). [Eliz Ama Santa] goza-ezazu Jauna / deadar bigunez, / goza-ezazu, ez iraun / samiñtasunez. Aran SIgn 218. Egingo nuke alegiña guzia zure biotz orri samintasun guziak kendu eta atsegiñ emateagatik. Urruz Urz 48. Arantzez eta samiñtasunez beterikako bizimodua. Moc Damu 33. Arimako samintasun sakon da neurribagea. Ag AL 81. Nok esan leike itxaserrietakoen samintasuna euren ezbear gaiztoa jakitean? Ag Kr 200.
( s. XX) Jaungoikoa iraindu dogulako biotz-samintasuna. KIkV 96. (KIkG 73 biotz-samintasuna) [Infernutik] atera egitten dira, baño berekin deramate nora-nai ango su-garraren samintasun guzia. Inza Azalp 43. Juan bear onek, samintasun aundia nere barrenean sor-arazitzen du. Alz Ram 52. Estuasun artan, samindasun zorrotzak gainditu zion berriro bularpea. TAg Uzt 123. Nere samintasuna / naizikan agertu. Yanzi 222. Ez dakizu zenbaterañoko samintasuna daukadan zuri ondorengo egi au esateko. JAIraz Bizia 122. Biziak samintasun asko ekarriarren berekin. Etxde JJ 23. Zintzurran korapillaturik zeukan samintasuna norbaitekin ustu nai zuan. Ib. 56. Zure legeek badute barnean samintasun osasungarria, atsegin galgarritik gu alderagiteko. Or Aitork 28. Zenbat negar... zenbat samintasun garratz, eskuratu ez ote dituzte gazte askok. MAtx Gazt 34. Arrazoi aundiz ikusten dira / samintasunez erreta, / langille batek nola pagatu / dezake markes errenta? Basarri 184. Ni une artan jarri bainitzan / samintasunez beterik, / ikusitzian an etzegola / zakar-pilla bat besterik. Uzt Sas 41. Badakixu asko estimetan nabala. Eta laguntzen dautsut samintasunean. Alzola Atalak 67 (v. tbn. la misma fórmula en Ataño TxanKan 90). Alkarrekin zenbat eta zenbat samintasun eraman bearko genduan. Alkain 29. Samintasun au adierazo nairik onela idazten dausku. Onaind STeresa 28.

v. tbn. Ur MarIl 111. EE 1881b, 58. Itz Azald 11. Muj RIEV 1907, 546. GMant Goi 24. Etxeg Itzald II 84. ArgiDL 31. Laux BBa 48. Lek EunD 36. ABar Goi 34. Zamintasun: JJMg Mayatz 182.
azpiadiera-3.1
Karmengo eskapularioari, Maria samintasunenkoari, Mercedkoarenari.Itz Azald 73.
azpiadiera-3.2
" Beroaren, oinhazearen, oihuaren... samintasuna, [...] l'ardeur de la chaleur, la vivacité de la souffrance, l'acuité du cri" H.
azpisarrera-1
SAMINTASUNEZKO. Amargo, doloroso.
Uri santuak berak aterako ditu bere ezpañetatik samintasunezko itz aek: zenbat bider alegiñ egin nuen zure umeak bildutzeko [...] eta etzenduen nai izan! EE 1884a, 310. Igo ditu, banan banan, samintasunezko tronura dauden zazpi mallak. Ag Serm 235. Samintasunezko Ama naigabetsua! nork zure oñazeak neurtu. ArgiDL 98.
samintasun
<< samin 0 / 0 1 sandia >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper