OEH - Bilaketa
451 emaitza edari bilaketarentzat
Sarrera buruan (24)
- edari
- EDARI ALTXAGARRITU (edari)
- EDARI BIZI (edari)
- EDARI-EMAILE (edari)
- EDARI-GELA (edari)
- EDARI-GOZO (edari)
- EDARI-LEKU (edari)
- EDARI-ONTZI (edari)
- EDARI-SALTZAILE (edari)
- EDARI TXURI (edari)
- edari-untzi
- EPURU-EDARI (epuru)
- EZTI-EDARI (1 ezti)
- GARAGAR-EDARI (garagar)
- GINGA-EDARI (1 ginga)
- hedari
- JAKI-EDARI (1 jaki)
- JANARI-EDARI (janari)
- JAN-EDARI (edari)
- JAN-EDARI (jan)
- KAÑA-EDARI (kana)
- MAITA-EDARI (maite)
- OGI-EDARI (ogi)
- zora-edari
Sarrera osoan (427)
- abere
- abespelu
- 2 abusatu
- adierazi
- 1 adimendu
- adore
- agintari
- ahal
- ahul
- aienazio
- 1 aina
- akabatu
- 1 albo
- aldaro
- aldiz
- alegria
- alferezia
- alkate
- alkermes
- alkoholdun
- altsuma
- altxagarritu
- altzairu
- anpoila
- apakin
- aparta
- 1 aran
- ardo
- ardokui
- 1 ardura
- argal
- arnari
- arnasa
- arrats
- arratsalde
- 1 arte
- arto
- arzellu
- asmatu
- astindu
- astinduera
- 1 astun
- astundu
- atsegin
- atsekiro
- atsitu
- 1 atxiki
- 1 atzeratu
- aukera
- aupadaka
- aurre
- 1 ausarki
- axola
- azti
- azukre
- 1 ba-
- babatzar
- bakan
- balios
- banaka
- 2 bare
- barne
- barrakoi
- 1 barrena
- barrun
- barrunbe
- bartz
- basaran
- batu
- batzuk
- bazkari
- begiramen
- behar izan
- behartu
- 1 behazun
- behe
- bekaitz
- bekatu
- beltz
- bendito
- beneno
- berez
- berezi
- bermut
- berogarri
- berotu
- berpiztu
- beste
- bete
- betedura
- beteka
- bezuza
- bianda
- biera
- bihotzerre
- bizi
- bizigarri
- bizilagun
- 1 bizio
- bizkor
- bizkorgarri
- bonbila
- bortitz
- botarazi
- botikario
- 1 buiatu
- buru-min
- buztandu
- dantzari
- dastagarri
- dastatu
- delizios
- doarik
- droga
- edabe
- edadi
- edalontzi
- edan
- edanari
- 1 edankor
- edaritto
- edarizale
- edarizaletxo
- edate
- edateko
- ederto
- edontzi
- edoski
- edozein
- edozer
- 1 egiazki
- egostaile
- elkar
- emantasun
- endredatu
- 2 enparatu
- epeltxo
- epuru
- erabili
- erai
- erari
- 2 erne
- erraile
- erran
- errebelar
- errefreskatu
- erregalia
- errezeta
- erruz
- eskuera
- espiritu
- etsitu
- etxekalte
- ezpalxka
- 1 ezti
- fiola
- flako
- fluxkeria
- freskagarri
- fresko
- frogagarri
- gain
- gainerako
- gainezka
- gaizto
- 1 galdegin
- galdu
- 1 galgarri
- garagar
- garagardo
- garaitezgarri
- gardatz
- garle
- 1 garratz
- garrazkatu
- garraztu
- gazi
- gezagozo
- 1 gia
- 1 ginga
- 1 goritu
- gormant
- goxatze
- goxo
- gozo
- gozorotu
- goñube
- grazia
- graziadun
- gurikeria
- hago
- haize
- hamaiketako
- 1 handiki
- handitu
- haragi
- harrarazi
- 1 hartu
- hats
- haur
- hausnartu
- hauta
- hauts
- 2 hazi
- hazte
- heste
- hezagailu
- hezegarri
- 1 hil
- hilarazi
- hildika
- hilgarri
- hits
- hobe
- honat
- 1 hondar
- hordigarri
- horditu
- idorgarri
- indar
- indartsu
- iratzargarri
- irentsi
- irmo
- itxuragabeko
- izate
- izerdiarazle
- jainko
- 1 jaki
- jan
- janari
- jario
- jarraikitasun
- kafe
- kafetegi
- kaliza
- kalte
- kana
- kanpo
- kanta
- 1 karmin
- karrakatzaile
- kaserna
- katilutara
- kedarreztatu
- kirats
- klasiko
- 1 koldar
- konbertitu
- konformista
- 1 kopatu
- labainkeria
- 1 laburki
- lagundu
- laket izan
- larregi
- larrutu
- lasaitu
- latz
- laukotxo
- laxagarri
- lazkartu
- legez
- lehengotar
- lehor
- likore
- likurta
- 1 lo
- loarazlaki
- lokarle
- 1 lotu
- lurringai
- mahai
- maitasun
- maite
- malaskatu
- mane
- maneiatu
- mastrikatu
- 2 mau
- 2 mende
- mendi
- mikatz
- 1 min
- minantz
- mingar
- min-hori
- mozkorgarri
- mozkorti
- mundu
- murritz
- muxilarro
- muztio
- nahaste-borraste
- nahastekatu
- nahastzaile
- nakaizgarri
- nardo
- nasaikeria
- negar
- neskaberazi
- nor
- odol
- ogi
- ohikun
- ondore
- ondoren
- ondu
- onon
- ontzi
- opariski
- opio
- ordu
- orrazi
- ortuari
- ortzadar
- osagarri
- osalari
- osasun
- osasungile
- osterantzeko
- 2 ozpin
- pasio
- pasta
- penoso
- 2 petxa
- pitar
- 1 pitin
- plantain
- pototxin
- pozgarri
- pozoi
- pozoikeria
- pozoindagarri
- pozoindatu
- pozoitu
- preziatu
- purga
- sagardo
- sagardotegi
- sakela
- samin
- samintasun
- 1 sandia
- sangria
- sasoal
- sendagai
- sendakor
- sendo
- solasketa
- 1 sorgile
- 2 sortu
- sos
- sotil
- sukai
- sukreria
- 2 sumatu
- 1 sumo
- suspergarri
- tabako
- taberna
- tabernaritza
- talde
- 1 tanta
- tantatxo
- terraza
- tindi
- tintil
- tontotu
- topa
- triste
- txepel
- txerrikeria
- txispatu
- txistor
- txokolate
- txopera
- ugaztun
- ugor
- uher
- 2 umako
- umotu
- 1 unatu
- uraska
- 1 urdeki
- urdindu
- urtebetetze
- urtu
- usain
- usaintsu
- usnazain
- usteldu
- vodka
- xartreuse
- xintximari
- xoilki
- xuhurxko
- xurgatu
- xurgatzaile
- zanbrotu
- 1 zanga
- zarrasta
- zeheteria
- zein
- zentzugabe
- zer
- zerbait
- zerbeza
- zerbitzatu
- 1 zergera
- zernahi
- 1 zerra
- zeru
- zerutar
- zirin
- zizta
- zizti-zazta
- zoragailu
- zorigaitz
- zorion
- zozko
- zulo
- zumo
- zuri
- zurmindu
- zurmindura
- zurrutatu
goiburua
uher.
sense-1
1.
(BN-arb-baig; SP (s.v. ur), H),
uherri (BN-arb; H),
uber (B),
uger (Bera)
Ref.:
A (uher, uherri);
Gte Erd 228;
Izeta BHizt2 (uber)
.
Turbio. " Ur uherria, agua turbia" A. " Ura uherra dator (BN-arb)" Gte Erd 228. Cf. 1 uger.
Arrantzaleak ur uherra [desiratzen baitu] arraiñaren atzemaiteko. Ax 284 (V 189). Gaina eder, barrena uher. "Trouble" . O Pr 600 (Pouvreau, a quien sigue Harriet, da la vers. gain eder, barren uher, y traduce "sombre"). Orduan erraten oi da, urak bulartuak eldu dira, ur uherra adiarazteko. FIr 160. Mungijako ibai ederra, / len gardena, oin ugerra. "Turbio" . Laux BBa 72.
Turbio. " Ur uherria, agua turbia" A. " Ura uherra dator (BN-arb)" Gte Erd 228. Cf. 1 uger.
Arrantzaleak ur uherra [desiratzen baitu] arraiñaren atzemaiteko. Ax 284 (V 189). Gaina eder, barrena uher. "Trouble" . O Pr 600 (Pouvreau, a quien sigue Harriet, da la vers. gain eder, barren uher, y traduce "sombre"). Orduan erraten oi da, urak bulartuak eldu dira, ur uherra adiarazteko. FIr 160. Mungijako ibai ederra, / len gardena, oin ugerra. "Turbio" . Laux BBa 72.
azpiadiera-1.1
(AN, L-ain, S; SP, Urt Gram 44, Foix ap. Lh (ü-)., H),
uber (B)
Ref.:
A (uher, uber);
Lh (üher)
.
Gris. " Galzerdi uherrak, bas gris" SP. " Astoak dira beltzak, xuriak, gorriak bakhanki, maizenik uherrak " H.
Asto beltx edo uherrak. Mde Pr 245. Gorputz guztia lohi-kolore, mihia beltz eta begiak hits, uher eta ezin-erranezko basakeriaz distirant. "Pale grey eyes" . Ib. 92. Oraindik gizon gordiña zen, lodia, arpegi martzala eta ille uberra. Etxde Itxas 184.
Gris. " Galzerdi uherrak, bas gris" SP. " Astoak dira beltzak, xuriak, gorriak bakhanki, maizenik uherrak " H.
Asto beltx edo uherrak. Mde Pr 245. Gorputz guztia lohi-kolore, mihia beltz eta begiak hits, uher eta ezin-erranezko basakeriaz distirant. "Pale grey eyes" . Ib. 92. Oraindik gizon gordiña zen, lodia, arpegi martzala eta ille uberra. Etxde Itxas 184.
azpiadiera-1.2
(Dv),
uhar
(Dv A),
uger.
Pardo, marrón.
"Brun"
Dv.
"
Uharra, brun tirant sur le roux, bai"
Ib.
Bere berotasunaz beraz holetan idorraratzen den belharra, ez da bertze bat bezain ederra begira; uherrago da. Dv Lab 128. Ondar-pillo beltz-ugerra barrutik itxas-uiñak irabiatu oi du. Zait Sof 178. Orlegi, ori, beillegi, / laru, gorri, uger, dardar... 'Pardo' . Gand Elorri 200.
Bere berotasunaz beraz holetan idorraratzen den belharra, ez da bertze bat bezain ederra begira; uherrago da. Dv Lab 128. Ondar-pillo beltz-ugerra barrutik itxas-uiñak irabiatu oi du. Zait Sof 178. Orlegi, ori, beillegi, / laru, gorri, uger, dardar... 'Pardo' . Gand Elorri 200.
azpiadiera-1.3
"
Uber, blanquecino o blanquizco"
VocB.
"Uger (B), azul muy oscuro" (Comunicación personal).
azpiadiera-1.4
uber (B ap. Izeta BHizt2
),
ugar (V-ger ap. A Morf
).
"Sucio" A Morf 617. "Sucio. Zureak eder ta bertzenak uber " Izeta BHizt2. .
Norbaiten saldukeria diru ugerraren bidez. Erkiag BatB 195. Ugerra ta zikiña izan arren [txatarra] . Ib. 124.
"Sucio" A Morf 617. "Sucio. Zureak eder ta bertzenak uber " Izeta BHizt2. .
Norbaiten saldukeria diru ugerraren bidez. Erkiag BatB 195. Ugerra ta zikiña izan arren [txatarra] . Ib. 124.
sense-2
2.
(Dv→A).
Amargo.
Purga uher baten, edari min baten edatea gaitz da. Ax 335 (V 222). Oi atseginkeria garastia! oi gibelondo uherra! Dv LEd 124 (Cb Eg II 65 samiña). Oinhazezko eta atsekabezko itsaso uher batean izatu zare mainhatua. Ib. 277.
Amargo.
Purga uher baten, edari min baten edatea gaitz da. Ax 335 (V 222). Oi atseginkeria garastia! oi gibelondo uherra! Dv LEd 124 (Cb Eg II 65 samiña). Oinhazezko eta atsekabezko itsaso uher batean izatu zare mainhatua. Ib. 277.
sense-3
3.
(O-SPAd, SP, H).
Malvado, malintencionado, maligno. " Borondate uherra, mauvaise volonté, qui est troublée de passion" O-SPAd 880. " Borondate uherra (Ax 307), volonté maligne" SP. " Bihotz uherra " Ib.
Etsai bihotz uherrak. EZ Eliç 252. Gaitzesten duzula bere intenzione gaixtoagatik, borondate uherragatik. Ax 307 (V 205). Haren bihotz uherraz eta borondate gaitzaz miretsirik. ES 164. Jesusi buruz dotrina zuzenak eman beharrean, ustekizun uherrak zabaltzen baldin badira kristau fedea ezin dagoke zutik. Vill Aranzazu 580 (1980) 6.
Malvado, malintencionado, maligno. " Borondate uherra, mauvaise volonté, qui est troublée de passion" O-SPAd 880. " Borondate uherra (Ax 307), volonté maligne" SP. " Bihotz uherra " Ib.
Etsai bihotz uherrak. EZ Eliç 252. Gaitzesten duzula bere intenzione gaixtoagatik, borondate uherragatik. Ax 307 (V 205). Haren bihotz uherraz eta borondate gaitzaz miretsirik. ES 164. Jesusi buruz dotrina zuzenak eman beharrean, ustekizun uherrak zabaltzen baldin badira kristau fedea ezin dagoke zutik. Vill Aranzazu 580 (1980) 6.
azpiadiera-3.1
Áspero, desagradable, hostil.
Gizonak, maitha zatzue zuen emazteak, eta ez izan hekien alderat uher. "Amari" . Dv Col 3, 19 (Ol garratz, Ker, IBk gogor, IBe zakar, Bibl karats; Lç etzaiteztela samint). Hil zatzu ni-baithako sumindura uherrak. Dv LEd 279. Maisu erdaldun, ugerrok larri / ibil biarko daudea. (Interpr?). Enb 63.
Gizonak, maitha zatzue zuen emazteak, eta ez izan hekien alderat uher. "Amari" . Dv Col 3, 19 (Ol garratz, Ker, IBk gogor, IBe zakar, Bibl karats; Lç etzaiteztela samint). Hil zatzu ni-baithako sumindura uherrak. Dv LEd 279. Maisu erdaldun, ugerrok larri / ibil biarko daudea. (Interpr?). Enb 63.
sense-4
4.
Áspero, no pulido.
Aita Gandiagaren hizkuntza biluzia da, laburra, xuhurra, kasik idorra eta uherra. Lf ELit 333.
Aita Gandiagaren hizkuntza biluzia da, laburra, xuhurra, kasik idorra eta uherra. Lf ELit 333.
azpisarrera-1
UHER BELTZ.
Gris oscuro. "Tresna uher beltzak [...] dakharzkena" Urt III 243.
uher
-
uher....
-
1. (BN-arb-baig; SP (s.v. ur), H), uherr...
-
(AN, L-ain, S; SP, Urt Gram 44, Foix ap....
-
(Dv), uhar (Dv A), uger. Pardo, marrón....
-
" Uber, blanquecino o blanquizco" VocB. ...
-
uber (B ap. Izeta BHizt2 ), ugar (V-ger ...
-
2. (Dv→A). Amargo. Purga uher baten, e...
-
3. (O-SPAd, SP, H). Malvado, malintencio...
-
Áspero, desagradable, hostil. Gizonak, ...
-
4. Áspero, no pulido. Aita Gandiagaren ...
-
UHER BELTZ. Gris oscuro. "Tresna uher be...
<< ugor 0 / 0 2 umako >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
