OEH - Bilaketa
451 emaitza edari bilaketarentzat
Sarrera buruan (24)
- edari
- EDARI ALTXAGARRITU (edari)
- EDARI BIZI (edari)
- EDARI-EMAILE (edari)
- EDARI-GELA (edari)
- EDARI-GOZO (edari)
- EDARI-LEKU (edari)
- EDARI-ONTZI (edari)
- EDARI-SALTZAILE (edari)
- EDARI TXURI (edari)
- edari-untzi
- EPURU-EDARI (epuru)
- EZTI-EDARI (1 ezti)
- GARAGAR-EDARI (garagar)
- GINGA-EDARI (1 ginga)
- hedari
- JAKI-EDARI (1 jaki)
- JANARI-EDARI (janari)
- JAN-EDARI (edari)
- JAN-EDARI (jan)
- KAÑA-EDARI (kana)
- MAITA-EDARI (maite)
- OGI-EDARI (ogi)
- zora-edari
Sarrera osoan (427)
- abere
- abespelu
- 2 abusatu
- adierazi
- 1 adimendu
- adore
- agintari
- ahal
- ahul
- aienazio
- 1 aina
- akabatu
- 1 albo
- aldaro
- aldiz
- alegria
- alferezia
- alkate
- alkermes
- alkoholdun
- altsuma
- altxagarritu
- altzairu
- anpoila
- apakin
- aparta
- 1 aran
- ardo
- ardokui
- 1 ardura
- argal
- arnari
- arnasa
- arrats
- arratsalde
- 1 arte
- arto
- arzellu
- asmatu
- astindu
- astinduera
- 1 astun
- astundu
- atsegin
- atsekiro
- atsitu
- 1 atxiki
- 1 atzeratu
- aukera
- aupadaka
- aurre
- 1 ausarki
- axola
- azti
- azukre
- 1 ba-
- babatzar
- bakan
- balios
- banaka
- 2 bare
- barne
- barrakoi
- 1 barrena
- barrun
- barrunbe
- bartz
- basaran
- batu
- batzuk
- bazkari
- begiramen
- behar izan
- behartu
- 1 behazun
- behe
- bekaitz
- bekatu
- beltz
- bendito
- beneno
- berez
- berezi
- bermut
- berogarri
- berotu
- berpiztu
- beste
- bete
- betedura
- beteka
- bezuza
- bianda
- biera
- bihotzerre
- bizi
- bizigarri
- bizilagun
- 1 bizio
- bizkor
- bizkorgarri
- bonbila
- bortitz
- botarazi
- botikario
- 1 buiatu
- buru-min
- buztandu
- dantzari
- dastagarri
- dastatu
- delizios
- doarik
- droga
- edabe
- edadi
- edalontzi
- edan
- edanari
- 1 edankor
- edaritto
- edarizale
- edarizaletxo
- edate
- edateko
- ederto
- edontzi
- edoski
- edozein
- edozer
- 1 egiazki
- egostaile
- elkar
- emantasun
- endredatu
- 2 enparatu
- epeltxo
- epuru
- erabili
- erai
- erari
- 2 erne
- erraile
- erran
- errebelar
- errefreskatu
- erregalia
- errezeta
- erruz
- eskuera
- espiritu
- etsitu
- etxekalte
- ezpalxka
- 1 ezti
- fiola
- flako
- fluxkeria
- freskagarri
- fresko
- frogagarri
- gain
- gainerako
- gainezka
- gaizto
- 1 galdegin
- galdu
- 1 galgarri
- garagar
- garagardo
- garaitezgarri
- gardatz
- garle
- 1 garratz
- garrazkatu
- garraztu
- gazi
- gezagozo
- 1 gia
- 1 ginga
- 1 goritu
- gormant
- goxatze
- goxo
- gozo
- gozorotu
- goñube
- grazia
- graziadun
- gurikeria
- hago
- haize
- hamaiketako
- 1 handiki
- handitu
- haragi
- harrarazi
- 1 hartu
- hats
- haur
- hausnartu
- hauta
- hauts
- 2 hazi
- hazte
- heste
- hezagailu
- hezegarri
- 1 hil
- hilarazi
- hildika
- hilgarri
- hits
- hobe
- honat
- 1 hondar
- hordigarri
- horditu
- idorgarri
- indar
- indartsu
- iratzargarri
- irentsi
- irmo
- itxuragabeko
- izate
- izerdiarazle
- jainko
- 1 jaki
- jan
- janari
- jario
- jarraikitasun
- kafe
- kafetegi
- kaliza
- kalte
- kana
- kanpo
- kanta
- 1 karmin
- karrakatzaile
- kaserna
- katilutara
- kedarreztatu
- kirats
- klasiko
- 1 koldar
- konbertitu
- konformista
- 1 kopatu
- labainkeria
- 1 laburki
- lagundu
- laket izan
- larregi
- larrutu
- lasaitu
- latz
- laukotxo
- laxagarri
- lazkartu
- legez
- lehengotar
- lehor
- likore
- likurta
- 1 lo
- loarazlaki
- lokarle
- 1 lotu
- lurringai
- mahai
- maitasun
- maite
- malaskatu
- mane
- maneiatu
- mastrikatu
- 2 mau
- 2 mende
- mendi
- mikatz
- 1 min
- minantz
- mingar
- min-hori
- mozkorgarri
- mozkorti
- mundu
- murritz
- muxilarro
- muztio
- nahaste-borraste
- nahastekatu
- nahastzaile
- nakaizgarri
- nardo
- nasaikeria
- negar
- neskaberazi
- nor
- odol
- ogi
- ohikun
- ondore
- ondoren
- ondu
- onon
- ontzi
- opariski
- opio
- ordu
- orrazi
- ortuari
- ortzadar
- osagarri
- osalari
- osasun
- osasungile
- osterantzeko
- 2 ozpin
- pasio
- pasta
- penoso
- 2 petxa
- pitar
- 1 pitin
- plantain
- pototxin
- pozgarri
- pozoi
- pozoikeria
- pozoindagarri
- pozoindatu
- pozoitu
- preziatu
- purga
- sagardo
- sagardotegi
- sakela
- samin
- samintasun
- 1 sandia
- sangria
- sasoal
- sendagai
- sendakor
- sendo
- solasketa
- 1 sorgile
- 2 sortu
- sos
- sotil
- sukai
- sukreria
- 2 sumatu
- 1 sumo
- suspergarri
- tabako
- taberna
- tabernaritza
- talde
- 1 tanta
- tantatxo
- terraza
- tindi
- tintil
- tontotu
- topa
- triste
- txepel
- txerrikeria
- txispatu
- txistor
- txokolate
- txopera
- ugaztun
- ugor
- uher
- 2 umako
- umotu
- 1 unatu
- uraska
- 1 urdeki
- urdindu
- urtebetetze
- urtu
- usain
- usaintsu
- usnazain
- usteldu
- vodka
- xartreuse
- xintximari
- xoilki
- xuhurxko
- xurgatu
- xurgatzaile
- zanbrotu
- 1 zanga
- zarrasta
- zeheteria
- zein
- zentzugabe
- zer
- zerbait
- zerbeza
- zerbitzatu
- 1 zergera
- zernahi
- 1 zerra
- zeru
- zerutar
- zirin
- zizta
- zizti-zazta
- zoragailu
- zorigaitz
- zorion
- zozko
- zulo
- zumo
- zuri
- zurmindu
- zurmindura
- zurrutatu
goiburua
usaintsu.
sense-1
(Añ, H),
usaitsu (Lar),
usaitzu (AN-larr ap. Asp Leiz
).
Oloroso, aromático. "Benjuí, goma olorosa, likurta usaitsu bat " Lar. "Oloroso" Ib. "Oledero" Ib. "Odorífero" Añ. "Odorant, sentant bon [...]. Lili usaintsua, fleur odorante, agréable à flairir" H. "Oliente" Asp Leiz. .
Larrosa Usaintsua. Añ EL1 229. [Gorpua] ubientu usaintsuakaz igotzi ta gantzatu. Añ EL2 223. Lorategi eder usaintsu bat. Añ LoraS 4. [Konejuai] emoten bajake bedar usaintsu piska bat ill baño lentxuago. "Yerba aromática" . Ur Dial 98 (Dv belhar usain oneko zerbait; It belar on, Ip belhar hun). Kañabera usaintsua eta kanelea. CantCS (V) 4, 14 (). Ekarrizuez al dituzuen / lurrungei usaintzuenak. AB AmaE 120.
( s. XX) Berak maite daunaren ola usaintsua dakustala, nire indar makalduak sendatu ta baretuten dira! "Fragante mansión" . Arriaga Lekob 38. An bai garoa ezko, iori ta usaitsu. Ag G 364. Zelaiak belar eze usaitsuz orlegiturik. J.M. Tolosa EEs 1913, 113. Lili usaintsu biguna. GMant Goi 80. [Pipak] Indietatik ekarritako belar usaiñtsu batekiñ bete zituzten. Lh Yol 24. Lore mardul-usaitsuak. Jaukol Biozk 10. Ai, neure bijotzeko / lora usaintsue! Enb 120. Ontzi batzuk, orrattiño, edari gozuak eta lurrinkai usaintsubak eukitteko ixan oi dira. Otx 55. Yakintza txorta eder au, lora eder eta usaintsuenakaz osotuten alegindu gaitezan. GMant Y 1933, 191. Baratz osua dago usaintsu. Laux AB 97. Bazkaritako lapikondo usaitsu gozoa. TAg Uzt 206. Maitasunezko lore usaintsuetan zenbat arantza gaizto dauden gorderik. Etxde JJ 35. Larrosa-orri usaintsu direan ezpain gorriok. Erkiag Arran 100. Odeiak tantaka asi ziran, tanta andi, lodi, astun, usaintsuak jaurtiaz. Ib. 164. Arrate gañak dauka usaintsu / lore guzien Lorea. Basarri 13. [Lapikoen eta enparaukoen] barruko janarien batzar usaintsuak bake-baketan bai lirauan. Erkiag BatB 25. Sasi-okaran-elorri-lorak. / Ipar usaitsu ariña. Gand Elorri 62. Lurbirako gauza ta zer guztiak ere lurrin usaitsu ta begi-betegarri egin zaizkio. Onaind ( in Gazt MusIx 154 ). Belar oso usaitsua, zanpatuz urrin goxoa zeriona. Ibiñ Virgil 47n. [Arbendolak] bere abar usaitsuak makurtzen dituenean. Ib. 73. Atera ditzagun kutxa zarretik, zapi zuri usaitsuak bezela, [...] kontu zaarrak. NEtx LBB 155. Nola zuen oinpeak / zapaltzen duan tokian, / usaitsuago zabaldu oi dan / akara udaberrian. Ib. 397. Arbola hori [ezkontza] arantzeduna, / lore usaintsuz josia. Xa Odol 346. Ez zur usaintsurik; ez marfillez, zur ederrez, burdin-oriz, burdiñaz naiz marmolez egindako ezer be. Ker Apoc 18, 12 (Ol, BiblE zur usaintsu; Lç, He usain onetako zur, TB usain gozozko zur, Dv zur usain gozodun guziak, Ur usai onezko zur; Ip ürrin hunezko zur, Echn zur urrintsu). "Oso osorik" aurkitu eben gorpua, usaintsu ta gordin lurra emon yakonean legez. Onaind STeresa 111.
v. tbn. Balad 203 (V). BEnb NereA 195. Usaitsu: Arr Carmengo 30. Olea 124. Ostolaiz 20.
Oloroso, aromático. "Benjuí, goma olorosa, likurta usaitsu bat " Lar. "Oloroso" Ib. "Oledero" Ib. "Odorífero" Añ. "Odorant, sentant bon [...]. Lili usaintsua, fleur odorante, agréable à flairir" H. "Oliente" Asp Leiz. .
Larrosa Usaintsua. Añ EL1 229. [Gorpua] ubientu usaintsuakaz igotzi ta gantzatu. Añ EL2 223. Lorategi eder usaintsu bat. Añ LoraS 4. [Konejuai] emoten bajake bedar usaintsu piska bat ill baño lentxuago. "Yerba aromática" . Ur Dial 98 (Dv belhar usain oneko zerbait; It belar on, Ip belhar hun). Kañabera usaintsua eta kanelea. CantCS (V) 4, 14 (). Ekarrizuez al dituzuen / lurrungei usaintzuenak. AB AmaE 120.
( s. XX) Berak maite daunaren ola usaintsua dakustala, nire indar makalduak sendatu ta baretuten dira! "Fragante mansión" . Arriaga Lekob 38. An bai garoa ezko, iori ta usaitsu. Ag G 364. Zelaiak belar eze usaitsuz orlegiturik. J.M. Tolosa EEs 1913, 113. Lili usaintsu biguna. GMant Goi 80. [Pipak] Indietatik ekarritako belar usaiñtsu batekiñ bete zituzten. Lh Yol 24. Lore mardul-usaitsuak. Jaukol Biozk 10. Ai, neure bijotzeko / lora usaintsue! Enb 120. Ontzi batzuk, orrattiño, edari gozuak eta lurrinkai usaintsubak eukitteko ixan oi dira. Otx 55. Yakintza txorta eder au, lora eder eta usaintsuenakaz osotuten alegindu gaitezan. GMant Y 1933, 191. Baratz osua dago usaintsu. Laux AB 97. Bazkaritako lapikondo usaitsu gozoa. TAg Uzt 206. Maitasunezko lore usaintsuetan zenbat arantza gaizto dauden gorderik. Etxde JJ 35. Larrosa-orri usaintsu direan ezpain gorriok. Erkiag Arran 100. Odeiak tantaka asi ziran, tanta andi, lodi, astun, usaintsuak jaurtiaz. Ib. 164. Arrate gañak dauka usaintsu / lore guzien Lorea. Basarri 13. [Lapikoen eta enparaukoen] barruko janarien batzar usaintsuak bake-baketan bai lirauan. Erkiag BatB 25. Sasi-okaran-elorri-lorak. / Ipar usaitsu ariña. Gand Elorri 62. Lurbirako gauza ta zer guztiak ere lurrin usaitsu ta begi-betegarri egin zaizkio. Onaind ( in Gazt MusIx 154 ). Belar oso usaitsua, zanpatuz urrin goxoa zeriona. Ibiñ Virgil 47n. [Arbendolak] bere abar usaitsuak makurtzen dituenean. Ib. 73. Atera ditzagun kutxa zarretik, zapi zuri usaitsuak bezela, [...] kontu zaarrak. NEtx LBB 155. Nola zuen oinpeak / zapaltzen duan tokian, / usaitsuago zabaldu oi dan / akara udaberrian. Ib. 397. Arbola hori [ezkontza] arantzeduna, / lore usaintsuz josia. Xa Odol 346. Ez zur usaintsurik; ez marfillez, zur ederrez, burdin-oriz, burdiñaz naiz marmolez egindako ezer be. Ker Apoc 18, 12 (Ol, BiblE zur usaintsu; Lç, He usain onetako zur, TB usain gozozko zur, Dv zur usain gozodun guziak, Ur usai onezko zur; Ip ürrin hunezko zur, Echn zur urrintsu). "Oso osorik" aurkitu eben gorpua, usaintsu ta gordin lurra emon yakonean legez. Onaind STeresa 111.
v. tbn. Balad 203 (V). BEnb NereA 195. Usaitsu: Arr Carmengo 30. Olea 124. Ostolaiz 20.
azpiadiera-1.1
Uso-tortolak, itz goxo ta usaitsuak alkarri esanez, txolarte goxoak pasatzen genituan.AZink 129.
azpiadiera-1.2
Maloliente.
"
Heia usaintsua, étable puante"
H.
Etxebazter beartsuak, eskillara baltzak, gela usaintsuak, oe zikiñak. Erkiag BatB 135.
Etxebazter beartsuak, eskillara baltzak, gela usaintsuak, oe zikiñak. Erkiag BatB 135.
usaintsu
-
usaintsu....
-
(Añ, H), usaitsu (Lar), usaitzu (AN-lar...
-
Uso-tortolak, itz goxo ta usaitsuak alka...
-
Maloliente. " Heia usaintsua, étable pu...
<< usain 0 / 0 usnazain >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
