Harremana

    OEH - Bilaketa

    451 emaitza edari bilaketarentzat

    Sarrera buruan (24)


    Sarrera osoan (427)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    begiramen.
    sense-1
    1. (G ap. A; Aizk, que cita a Izt).
    Respeto, miramiento, consideración. "Miramiento" A. v. begiramendu, begirapen, begirune. Tr. Documentado desde Añibarro, aunque hasta la segunda mitad del s. XX, en la que aparece tbn. en algunos textos vizcaínos, sólo lo hallamos en autores guipuzcoanos. En DFrec hay 6 ejs.
    Bada ze errespeto, lotsa ta begiramen kontuzkoa zor ez jakee? Añ MisE 144. Eliza Ama Santari dagozkion gauza guztietan dira Gipuzkoatarrak begiramen andikoak txit. Izt C 211. Eta oraindik, Maisu guztien gañeko Irakasle andi onek begiramen geiago ere izan zeban Gipuzkoarentzako. Ib. 35. Nor bere erara, legearen begiramen gabe eta iñoren aginte gabe, gogoak ziona egiñaz bizitzen ziran. Lard 537. Bitartean agindu zuen San Pablo itxian idukitzeko; baña begiramen guziarekin, bear etzanik egin gabe. Ib. 525. Franzisko, begiramen oriek gorde itzatzu bestientzat, ez neretzat. Bv AsL 179. Urtean baño urtean okerrago, pixkaka pixkaka begiramen danak galdu zituan, arduragabekerian berengo ondarretaraño erori zan. Ag G 298. Aitona miñerituaren begiramen apurrik gabe. "Descaradamente" . Mok 17. Bear dan begiramena oldez damaiot; baiña beretzat nai dituan eskubideak ukatu egiten dizkiot. Goen Y 1934, 184. Orrelako abereari totem deitzen zaio. Eta bera agurtu eta berari begiramen ona beti azaldu oi dio bere adreriak. JMB ELG 50. Itzal aundiz eta begiramenez erantzuten dioe danak. TAg Uzt 82. Ezerk alkartu elezaken bitartea dago Jaungoikoaren aginduen begiramenean beti bizi izan diranetatik, Aren legeak ausita, nolanai jokatzen diranetara. Ib. 197. Nola saiatu bear duan beraz gurasoak beren ondorengoai zuaitzaren zaletasuna, begiramena ta maitasuna beren biotzean sartzen. Munita 30. Salome bialdu ari lagun egitera, ta jazorikoaren zertzelada guztiak bear dan begiramenez jakin eta berberari adirazo egikiozan. Erkiag Arran 143. Onik berebizikoenek kabi egin zuten aren baitan, eta begiramenik, sotiltasunik eta gurbiltasunik ederrenez, egin ere. Zait Plat 6. Ondo kostauta, sartu eben idiskoa illetxera [...]. An, geiagoko begiramen bagarik, eriotza bazterrean lotu eben. Erkiag BatB 51s. Mutil guztiai bardin samar itz egiten deutse; berba ta begiramen antzekoa eskeintzen deutse. Ib. 137. Morala, berriz, zer da? Gizatasunari zor zaion begiramena gordetzeko bete bear den agindu-mordoa. Vill Jaink 90. Emengoak, berriz, / begiramen guztiarekin / alkarri agurrak / bein ta milla bider egin. (In MAtx Gazt 63 ). Hobe genduke, hitz batean, euskarak maitasun gutxixeago eta begiramen gehixeago jasoko balu gugandik. MIH 83. Begiramen gaitza zioten eskribauari, apaiz eta praileei bezalakoa. Ib. 150.
    sense-2
    2. Cuidado, atención, dedicación.
    Modu onetan dirade bada, begiramen ezin geiagorekin ifiniak, Euskaldunen izengaiñ guztiak. Izt C 22. Probinzia onetako nekazariak gariaganako baino ere, begiramen andiago dute artoarekiko langinzara, zergaitik au duten beren bazkarik aurrenengoa. Ib. 28. Zuzenbide eta aurrerapen edo ekonomija biarrenak, erabagiko diranak zentzun, begiramen eta astuntasun beti izan dabenagaz lotsa andiko batzakuntza onek. "Con la calma, la circunspección y el aplomo" . BBatzarN 163. Aita zan, ta pamili aundiyarena; eta pamiliak begiramen aundiak dituan bezela, ezin juan zitekian orduan guziya utzirik. Bv AsL 167. Iduritu zitzaion igurtzi geiegi egiten ziola bere gorputzari eta onen mañarentzat begiramen aundigia zeukala. Ib. 109. Neguan ta udabarrian euren begiramen edo arreta arduratsuagoa izaten da; orduan neke ta galenda andi andiak eukiteko era ona egoten dalako. Ezale 1897, 82b. Egunetik egunera begiramen aundiagoa gauza abetzaz bear dala. "Atención" . ForuAG 305. Zurtasun ta begiramen aundiz izan da be asko lortu leike. Belaus LEItz 118. Uri-Epailletzari dagozkion eginkizunak berebideratzea da noski Zaingo onen begiramenaren eskean estuen ari dan gaia. "Reclama la atención" . EAEg 22-10-1936, 106. Txakurrak, azten edo eizean dabiltzanak, bear dute beuren begiramena. Ostolaiz 33.
    sense-3
    3. Consideración, cosa a tener en cuenta.
    Txomiñek askotan oartuten eutsan, bear larregi erebillela [...] eta ganera bekian zelan orain euken esnea len baño geiago [...]. Onekaz begiramen guztiokaz, artu eban atzenean burubidea, neskame bat billatzeko. Echta Jos 26.
    azpisarrera-1
    AURRE-BEGIRAMEN. v. aurrebegiramen.
    azpisarrera-2
    BEGIRAMENA DEITU. Llamar la atención.
    Bi gizon penitentziak deseginak ta itxuraz aurdikarriak deitu zuten sultan biotz gogorrekuaren begiramena. Bv AsL 216.
    azpisarrera-3
    BEGIRAMENEZKO. De respeto, de consideración.
    Emakumeai zor yaken begiramenezko opariski lez, edari bigunak eta janari gozozkoak eskeiñiaz. Erkiag Arran 45.

    begiramen

    begiramen
    << bazkari 0 / 0 behar izan >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper