OEH - Bilaketa
548 emaitza z bilaketarentzat
Sarrera buruan (10)
Sarrera osoan (490)
- 3 a
- -a-
- abaritz
- abiatu
- abisatu
- abisu
- abizen
- abundant
- adelatzaile
- adiskide
- adrezatu
- 2 afa
- agin
- agindu
- agure
- ahal
- ahalegin
- ahalegindu
- ahaztu
- ahotz
- ahuntz
- aiduru
- aiher
- aintzat
- aise
- aitzakia
- aitzin
- aiumaka
- aizaro
- akitu
- alajipo
- alegeratu
- alfer
- aliantza
- almazari
- altxatu
- altzairu
- amaitu
- amets
- amodio
- amor
- amore
- amorgarri
- amorratu
- anaia
- anixko
- antz
- antzara
- aplikatu
- arantzazuratze
- arau
- 1 arditegi
- ardo
- 1 ardura
- 1 arduratu
- 1 are
- arestian
- argitza
- ari izan
- arima
- arranjatu
- arras
- arretsi
- 1 artazi
- artazuriketa
- artikasde
- artikulu
- artzonte
- 1 askatu
- asmatu
- asmo
- asmoluz
- asto
- at
- 1 atze
- atzen
- 1 atzeratu
- aukera
- aurreka
- ausart
- ausartu
- ausartzia
- azken
- azkitz
- 1 ba-
- bait-
- baizik
- bake
- baldin
- balios
- barna
- barru
- 1 behatz
- behe
- behizegi
- beita
- bekozko
- beldur
- beldurti
- beltzuri
- belztasun
- bentzutu
- 1 berdantza
- berdingabetasun
- bereizi
- berri
- beste
- bestela
- bete
- bezainbat
- bidenabar
- 2 bidezko
- bila
- bildots
- bilenkitu
- bizi izan
- biziro
- bizkitartean
- bordeles
- bostorztu
- bukaera
- bukatu
- bularreztatu
- burdina
- burdinatxo
- 1 burla
- burrunbada
- busti
- damu
- damugabe
- damutu
- deabru
- debekatu
- defendatu
- dei
- deliberatu
- dena den
- dendatu
- deseatu
- desertu
- desira
- desiratu
- desterru
- determinatu
- deus
- dezente
- dilindaka
- dohatu
- duda
- duketz
- ebaska
- egarri
- egia
- egin
- 1 egite
- egotzi
- eguraldi
- eguzki
- ehortzi
- 1 ekin
- elkarretaratu
- enara
- entseatu
- entzun
- erakutsi
- erantzi
- eratu
- ere
- 2 ero
- erraz
- 1 erreka
- erromes
- erti
- eskaintza
- 1 esku
- estakuru
- estali
- eta
- etorkuntza
- etorri
- etsenplu
- etxeratu
- euri
- ez
- eze
- ezer
- 1 ezin
- ezkero
- ezkeroz
- ezkontza
- 1 ezkutu
- 2 ezti
- faltatu
- frantses
- frantseste
- gabetasun
- 1 gai
- gailentza
- gaitz
- gaizki
- gako
- galarazi
- 1 galdatu
- 1 galdegin
- galtzontzillo
- garaitza
- garastarro
- 1 garbatu
- garbi
- garbitu
- gehiago
- gehiagotu
- geldiarazi
- gelditu
- geratu
- gero
- gertatu
- gezur
- gisa
- gogo
- 1 goiti
- gomendatu
- gora
- goroldio
- gose
- gozarazi
- gozatu
- gura
- gurtede
- gustu
- gutizia
- guzti
- hagitz
- 2 hain
- haize
- haizu
- halaz
- hamabost
- han
- 1 hara
- haragi
- harakai
- harri
- hartaldu
- 1 hartu
- haserre
- hasi
- haste
- hausnar
- hautetsi
- hazgai
- hein
- heintsu
- heldu
- herabe
- hesi
- hezi
- higuintza
- hitz
- hizkika
- hobe
- 2 hur
- hurbil
- iaio
- ibili
- idaur
- iduri izan
- iduritu
- igorri
- igotze
- ikasi
- ikatz
- iloba
- iltze
- injeniur
- ipurdi
- irabazi
- iraitzi
- irakatsi
- iratzarri
- irin
- iritsi
- iritzi
- irtete
- irudi izan
- irutzi
- itailare
- itsasozti
- itxorkun
- itxura
- izan
- izerdi
- 2 izeta
- jabetu
- 1 jaio
- jantzi
- janzkai
- jardun
- 1 jarraiki
- jarri
- jasan
- jator
- jausi
- 1 jin
- joan
- kaeletu
- kai
- kaiku
- kakatsu
- kaliza
- kanpo
- kantaldi
- kargatu
- kargu
- kezka
- 1 kinta
- kokozapi
- kontra
- kontrara
- koroadura
- 1 kostatu
- kostumatu
- kuidado
- kuidamentu
- kurpitx,
- 1 laga
- lagundu
- laguntza
- lain
- laino
- laja
- laket izan
- laketu
- landa
- lastima
- lasto
- lehenka
- leiho
- leize
- lekat
- lektura
- leku
- libre
- libro
- loreztu
- lotsa
- lotsagabetu
- lotsatu
- 1 lotu
- luhartz
- 1 lupu
- lurdi
- luzatu
- luze
- mahatsardo
- mailasto
- 1 manatu
- manatzaile
- mando
- 1 manera
- matraz
- 2 men
- mengoa
- menturatu
- merezi izan
- merezitu
- mesede
- mexikotar
- mintzaldi
- miretsi
- modu
- molde
- motelketa
- muga
- 1 mugitu
- nahasi
- nahaspila
- nahaste
- 1 nahi
- 1 nahiz
- nausatu
- neurri
- noizbait
- obedientzia
- oguzi
- ohartu
- ohe
- ohi
- 1 ohildu
- ohitu
- ohitura
- oihal
- oihan
- 1 olde
- ongi
- opatasun
- 2 oratu
- orde
- ordez
- ordeztu
- ordoki
- ordu
- orduko
- 1 ore
- ortzantz
- osatzaile
- osterantzeko
- 2 ote
- oxala
- ozta
- paradisu
- paratu
- partaiatu
- partiketa
- pasaporte
- pasarte
- peleatu
- permititu
- pertsonatasun
- pipatxo
- piztu
- plaza
- poz
- poztasun
- praka
- premia
- prest
- probetxatu
- 1 punta
- puntu
- puxantza
- puztu
- sabel
- 1 sai
- saiatu
- sanka
- sarrakio
- sarrartetu
- satandere
- seniparte
- sentatu
- sill
- sinestatu
- sinetsarazi
- sinetsi
- sisiposo
- soberbia
- soilki
- sorgin
- 1 sortu
- superstizio
- supituki
- suspirio
- sutsu
- tamaina
- tankera
- tertzio
- 1 tornu
- trumoitsu
- txapel
- txarrangila
- txilibitu
- txilindroi
- txistu
- 1 txondor
- ugaseme
- umezurtz
- ur
- 1 urre
- 1 urri
- 1 urrun
- urruti
- 1 urte
- usadio
- usaia
- usain
- usantza
- usatu
- uste
- uste izan
- utzi
- uzkaldu
- 1 uzkur
- uzpeltz
- xe
- xede
- xeme
- xixo
- xume
- zahar
goiburua
xeme.
etimologikoa
Etim. Para su posible origen en z-/xehe + (g)une, v. SHLV I 117s.
sense-1
(R),
txeme (R-uzt),
xemu (Ae; A Apend),
xehune (S),
xehume (BN),
xeun (L-ain)
Ref.:
A (xeme, txeme, xehume, xeun);
A Aezk 298;
Lrq (xehüne)
.
"Jeme, distancia que hay desde la extremidad del dedo pulgar a la del dedo índice, separado el uno del otro todo lo posible" A. " Xehunez handiago nüzü hori beno (S), soy un jeme más grande que ese" Ib. " Xehüne, distance entre les extrémités de l'index et du pouce écartés le plus possible" Lrq. "La punta [de la espada] afuera y sacada de la vaina en espacio de un cheume" (Val de Aibar, 1543). LexHNav II 155. "Un xeme más arriba de la rodilla" (Burguete, 1550). Ib. 155. Cf. VocNav: "Xeme o jeme, medida de longitud de tipo antropométrico. Es la distancia entre las puntas de los dedos pulgar e índice de una mano, abiertos al máximo". v. zehume.
"Jeme, distancia que hay desde la extremidad del dedo pulgar a la del dedo índice, separado el uno del otro todo lo posible" A. " Xehunez handiago nüzü hori beno (S), soy un jeme más grande que ese" Ib. " Xehüne, distance entre les extrémités de l'index et du pouce écartés le plus possible" Lrq. "La punta [de la espada] afuera y sacada de la vaina en espacio de un cheume" (Val de Aibar, 1543). LexHNav II 155. "Un xeme más arriba de la rodilla" (Burguete, 1550). Ib. 155. Cf. VocNav: "Xeme o jeme, medida de longitud de tipo antropométrico. Es la distancia entre las puntas de los dedos pulgar e índice de una mano, abiertos al máximo". v. zehume.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
