Harremana

    OEH - Bilaketa

    504 emaitza lagundu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (8)


    Sarrera osoan (496)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 hauste.
    sense-1
    1. (Lar, Dv, Lrq), hau(t)sitze (Lar -ts- ), hausite (Lcc, Añ).
    Rotura, partición. "Quebradura" , "quebrantamiento" Lcc. "Fracción" , "rompimiento" Lar. "Quebramiento" Lar, Añ. "Fait de rompre ou de se rompre, de se briser ou de briser" Lrq. v. haustura, hauspen, hauskura.
    Eta perseberatzen zuten [...] eta ogiaren haustean, eta orazionetan. "Fraction du pain" . Lç Act 2, 42 (He ogiaren haustean; Dv hauspen, TB puskatze, Ol otausketa, IBk ogia zatitzean). Beloaren hauste hark zer zeñaratzen zian? Bp II 50. Jesusi hanitx jarrakiten dira ogiaren haustiala drano; eta aphür pasioneko kalitziaren edatiala drano. Mst II 11, 1 (Ip haustialano). Jaiegunean moskortuten dira. [...] biderik zabalena estua egiten jakela; bidean milla laprasketa, jauste ta auste egiten dabela. Añ MisE 246. Hautsi zen beraz untzia eta pusketan eman. [...] untzi haren haustea [...]. Jnn SBi 57. Naikoa lan eta buruaren hauste daduka haren dirua konta eta gordetzearekin. Arti Ipuin 66.
    azpiadiera-1.1
    (Como segundo miembro de compuestos). "Derrengadura, gerrunz austea " Lar. "Tortura, (G, AN) ezur auste, (V) azur auste " Añ. Cf. buruhauste.
    Geldi bedi alde batera zenbat kaskarreko, zenbat zudur-auste, zenbat dubako agiñ-aterate izan zan ainbatutea. Ag Kr 176. Ezkontzaustiak (divorcios) biztanliak baño iru aldiz laxterrago geitzen dira. JBDei 1919, 285 (v. tbn. ezkontza-auste KIkG 79, Ir YKBiz 123, Bilbao IpuiB 146, Vill Jaink 162, Bibl Gen 2, 24n, ezkontzauste Txill Let 83). Gogoeta gaiztoak, ezkontzausteak [='adulterios'], aragikeriak. Ir YKBiz 227 (v. tbn. con este sdo. ezkontzauste Etxde JJ 110, ezkontz-auste MAtx Gazt 59). [Jausi zan artoz betetako zorro bat bezela eta ausi eban iztar bata]. Lengo negarrak biurtu ziran barre aundixetan, benetan pozezkuak, ez balitz izan fraille gizajuan iztar austia. Etxba Ibilt 462. Orduan yakinarazi zuten aiek bidean agitu zitzaiena, ta nola ezagutu zuten [Yesus] ogi-austean. Ir YKBiz 529.
    azpiadiera-1.2
    Interrupción.
    Kintzeek ez dute hausterik, beren ahal guziaz bermatzen direlakotz sei gudukariak. Indarrean badabila pilota, lore, gora, urrun. JE Bur 29.
    sense-2
    2. (Lar, Añ).
    Transgresión, infracción. "Traspaso de alguna ley" , "infracción" Lar.
    Zenbat lege sainduaren hauste? Harb (ap. Dv). Komunaren othoitzak eta semeaganako amorioak anhitz gogoeta eragin zeraukaten, baiña gehiago legearen hautsteak. Ax 347 (V 231). Oraikoan handi estimatzen da nihor, bere erreglen hautste ezpada, besarkatu duen ordenanza pazienziarekin begira ahal badeza. SP Imit I 18, 5 (Ch orai gauza handitzat daukate botuak ez haustea). Arau onek, orraitiño, auste bat izan eban. Kk Ab I 96. Aingeruen bidez aldarrikatutako itza sendo egin bazan, ta arekiko auste ta biurrikeri guziek ordain zuzena artu bazuten. Ol He 2, 2 (IBk hauste; Ker agindu-auste ). Nekaltze-Legediaren aurkako austeren bat somatu balitz. EAEg 19-1-1937, 845.
    azpiadiera-2.1
    (Como segundo miembro de compuestos). "Herejía [...], fedaustea " Lar. Cf. donauste, zinauste.
    Lege hauste eta desobedientzia guziak. TB He 2, 2 (Lç transgresione ). Luteroren fede austeak denpora berean egiten zituen kalte lotsagarri likitsen eragozpenerako. Izt C 484s. Nork-ere bekhatu egiten baitu, legea hausten du; ezen bekhatua, lege haustea da. Dv 1 Io 3, 4 (IBk, IBe, Ker lege-(h)auste ). Arau-auste guztiak aiek jakin-eraziko dizkigute. "Infracciones" . ForuAG 265. Sinisgogorkeria, siniste-austea, Jaungoikoaganako lotsarik-eza. KIkV 61s. (KIkG 49 siniste austea) Lege-ausitzeen berri Zaingo oneri eman dezaiotela. EAEg 17-10-1936, 68 (cf. lege-auste ib. 20-12-1936, 597, etc.). Aingeruak esandako itza sendoa izan bada, eta edozein agindu-austek eta biurkerik ordain zuzena artu badau. Ker He 2, 2 (Ol, IBk (h)auste ).
    sense-3
    3. Debilitamiento o cansancio grande.
    Bixta hauste ta pairamen orok lehengoa naute utzi, / ene gogoa eta bihotza berriz lurrean dagotzi. Xa Odol 329.
    sense-4
    4. Contrición.
    Damu-urriki onek nola-ere-bait miñez ausitzen du bekatariaren biotza: orregatik deritza kontrizioa edo ausitzea. Ub 207s. Cf. Mg CO 5: Antxinako legian grazijan jarteko Penitenzijako Birtutiaren bidez biar eutsala lagundu Jangoikuaren amore garbi garbijak ta esan oi dan legez Kontrizino oso edo Jangoikuaren amoreak ausitia.
    sense-5
    5. Amanecer.
    Zoin egunaren autstiari erkin baizen jornalari txerka bere ardauntzuko. Hual Mt 20, 1.
    azpisarrera-1
    HAUSTE-ALDI.
    [Oroaginduaren] auste-aldi bakoitzean, bidezkoak diran zigortzeak ezarriko dira. "Sanciones que en cada caso serán de aplicar" . EAEg 27-10-1936, 148.

    hauste

    hauste
    << hausnarka 0 / 0 hazixeagotu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper