OEH - Bilaketa

504 emaitza lagundu bilaketarentzat

Sarrera buruan (8)


Sarrera osoan (496)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
sendagarri.
sense-1
I. (Sust.).
azpiadiera-1.1
1. (V-oroz, G, L, B, ap. A; Urt, Izt 86v, H), sendarri.
Remedio, medicina. "Collyrium, [...] begi sendagárria " Urt V 367. "(G; Arr), antídoto" A. v. sendagailu, sendagai (II, 1), sendogarri.
Bilhatu behar zaika sendagarria, egin behar da laster midiku-midizinetara. Ax 285 (V 190). Au da atzeneko Sakramentua, ta animaren sendagarria. Cb Eg III 237. Berandu dator sendagarria, gaitzak indarrak artzen baditu. VMg 24s. Artuten ditu on egiten deutsen sendagarriak. Añ LoraS 105. Botikako sendagarria goxo tartean artu eragiten zaion bezala. Izt C 219. Nola ez daben uste iñon ere dala miñantza onentzako sendarri eragilleagorik. Ib. 103. Berotuaz eta beste sendagarriakin lagundu zioten zuzpertzen. Lard 509. Jauna, zu zare nere sendagarria. Dv LEd 133. Otarre bat sendagarri edo botikakoakin. EE 1885a, 133. Zaurituriko prankotar bati sendagarri batzuk gozoro [...] ipinten ziarduan. Ag AL 144. Betekada orientzat ustasuna, barua, ezereza dek sendagarririk egokiena. A Ibaiz 2-3-1902, 1. Esaeutsazan artu bear ebezan ardurak eta sendagarriak. Echta Jos 295. Agiñetako suiñen [¿por miñen?] sendagarriak dirala ta [arri-puskak]. JMB LEItz 92. Bere gaitzaren sendagarria / billatzen zuen pagoan. Or Eus 88. Eman zioten sendagarri bat. Alt LB 74. "Maite" itz ura baño ez zuan sendagarri oberik. Anab Poli 136. Anima garbitzeko musika erabilli oi zutela ere, gorputza garbitzeko sendagarria erabilli oi danez. Gazt MusIx 69. Zugaitz onek, sendagarri bezela, balio aundia du. Ostolaiz 26. En DFrec hay 3 ejs. de sendagarri.
v. tbn. Arr May 152. Sabiag Y 1933, 421. Gand Eusk 1956, 225.
azpiadiera-1.1.1
Cosa que conforta, robustece.
Izen santu au da nekatuben atsegina, tristien poza, gexuen osasuna, itxuben argija, argalen sendagarrija. Astar II 273.
azpiadiera-1.1.2
(Tema nudo).
Irria atertu zitzaion gaitzen sendagarri. Or Eus 54. Eman dite bakea biotz-sendagarri. Ib. 15.
azpiadiera-1.2
2. (L ap. Lh ; Lar, , H).
Refuerzo. "Refuerzo en el vestido" Lar, . "Guardas de abanico, [...] aizemallearen sendagarria " Lar. " Murruaren sendagarria, le contrefort du mur" Lh. Cf. 1 sendatu (2).
Alan bada, birtutiari ezarten ezpajakoz zimendu onak, bere sendagarrijak, jausiko da laster tentazinuen aise gogor ta ujolagaz. Mg CO 277.
azpiadiera-1.2.1
O Jauna!, makal guztien sendagarria; lagun zakidaz. Ag Serm 412s.
azpiadiera-1.3
3. (V ap. A ).
Confirmación, apoyo (de una idea, etc.).
Zeure izen santua eztaigun guzurraren sendagarritzat artu. A Ibaiz 2-3-1902, 2. Aranbaltza eta Castillo-Zumeltzu-tar Ander-i aizkidetasun-sendagarritzat. Laux AB 9. Urrengo kapituluetan arakatu bearko siñeste orren egiazko proba edo sendagarriak. Vill Jaink 28.
azpiadiera-1.4
4. Confirmación (sacramento).
Bigarrena [Sakramentoa]: Sendagarria. A Cat 34.
sense-2
II . (Adj.).
azpiadiera-2.1
1. (SP, Lar, Añ, Dv, H), sendarri. Curativo; saludable, que fortalece el cuerpo. "Salubre, salutaire" SP. "Medicinal" Lar, . "Salutaire, qui guérit" Dv.
Purgatorio handi eta sendagarri bat du gizon pazienziatsuak. SP Imit I 24, 2 (Mst balius, Ol osakor). Herakleako ezti pozointsuak bertze ezti sendagarria dirudi. SP Phil 299. Ohi da erremedio hagitz sendagarriago. Ib. 223. Nik emango dizut janari gozo ta sendagarri bat. Mg CC 208. Emanaz grazia sendagarri edo indargillea. Ib. 219. Nork daki zenbat berar sendagarri ta osasungille egongo diran mendi oetan. Izt C 38. Berreun ta geiago berar mueta sendarri ta sendagille oetakoak. Ib. 38. Gipuzkoan ur sendagarri asko al dira? EEs 1915, 17. Ondorengo eraginok omen dituzte bizi irrada horiek: a) sendagarriak. Mde Pr 311. Gose-egarriak [...] iltzen dute ianari sendagarria ematen ez bazaie. Or Aitork 280. Burnia bezain zorrotz dan ahopaldi gogor sendagarria. Ib. 227. Nahi gaitu erakarri beti eta orotan [adimenduaren] uzkailtze sendagarri horren egiterat. Lf ( in Zait Plat XXII ). Loretikan lorera / bildu janariak, / alimentu indartsu / ta sendagarriak. Osolaiz 139. Arrazoizko dirudi inolaz ere, jokabide egokiagoa izatea, nahiz sendagarria ez izan [...] ondoren ezagutu duguna baino. MEIG VI 51.
azpiadiera-2.2
2. (Lar, , H).
"Curable" , "sanable" Lar y Añ. "Quironeo, quironio, se dice de herida, v.g. de difícil curación, nekez sendagarria " Lar.
azpiadiera-2.2.1
"Medicable" Lar.
azpisarrera-1
SENDAGARRIZKO. Saludable, curativo.
Horditzen tutzu sendagarrizko kalitzaz. SP Imit IV 11, 5 (Mst sendogarri).
sendagarri
<< sendagai 0 / 0 sentitzaile >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper