Harremana

    OEH - Bilaketa

    504 emaitza lagundu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (8)


    Sarrera osoan (496)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    goititu.
    sense-1
    1. (AN-egüés-ilzarb, B, L, BN-baig, S, Sal, R; SP, Ht VocGr 379, Lar, Añ, VocBN , Gèze, Dv, H), goitiatu . Ref.: A (goititu, altxaprima); Bon-Ond 158; Gte Erd 21.
    Levantar(se), elevar(se). "Elevar", "enarbolar", "erigir", "remontarse, subir muy alto" Lar y Añ.
    "Altxapriman behar dugu goititu (BN-baig), tenemos que levantarlo por medio de palanca" A (s.v. altxaprima). "Maukak goitituak (B)" Gte Erd 21.
    Tr. Documentado sobre todo en la tradición septentrional. En DFrec hay 13 ejs., 6 de ellos septentrionales.
    Baldin goititua banaiz lurretik, guziak tiraturen ditut neuregana. Lç Io 12, 32 (tbn. He). Hiregana gure bihotzak goititu ditugunaz geroz. Lç ABC A 8v. Odola txirriaka zeriola goititu zutena. Ber Trat 9r. Nola zuk ni zeure Aitaren goithiatzeko baino hark zure Aita hunen desohoratzeko indar gehiago du? (Interpr?). Harb 376. Zuhaitz adarrak goititzen eta goratzen zeitzan, ezin erdiets zitzakeien. Ax 385 (V 252). Israel zure poblua / loriara goititu. Hm 174. Bere ohorea goititzen dutela bertzerena beheititzen duten eredura. SP Phil 343. Goiti beitezoien mertxedeok beitira. "Levántense y bajen ustedes abajo". (Mañeru, 1684). ReinEusk2 173. Arrazu ororen gañetik amurio süz bethe batez goiti dadin. Mst I 14, 3 (Ip gainti, Ol igo). Goititzen edo erdi-goratzen dira beren oatze berean. Mb IArg I 191. Goiti itzazie bihotzak. UskLiB 31. Bena goititü dizü sobera büria. Etch 428. Zama hau soiñera goititzen lagundu. Gy 6. Haren odola esker, yaun batzuk goititu / bainan yende xehea lehengo gelditu. Hb Esk 171. Begiak zerura goitituz. Dv Io 11, 41 (Lç, He altxaturik, LE goraturik, Or, Ker, IBk, IBe jasorik). Jainko gizonak du goititu / berekin gizontasuna. Zby RIEV 1908, 207. Goiti zatzue, printzeak, zuen atheak. Dih MarH 106 (ap. DRA). Diamanta Etats-Unisetan goititu denaz geroztik. JE Bur 122. Goiti zazu burua (B). A CPV 1057. Egunetik egunera negurri ori goititu diteke. FIr 175. Irabaziak lehengoetarik hiru aldiz goititurik. Zub 90. Uhinik etzaio goititzen [itsasoari]. JE Ber 89. Goititzen du berriz ere bere mintzoa. Lf Murtuts 13. Sorbaldak goitituz. JEtchep 29. Goiti dezogün gogotik / harrizko orhitzapena. Casve SGrazi 150. Zerk egin dako haren [tentsionearen] hola goititzea? Etchebarne 149. Espalda-hegiraino soinekoaren besoa goititurik. Larre ArtzainE 178.
    v. tbn. AstLas 17. Xarlem 468. Mustafa 24 (ap. DRA). CatAe 32. CatSal 33. CatS IV. Zait Plat 108.
    (Precedido de instr.). Elevar sobre.
    Zeiñak arima altxatzen eta duen izateaz goititzen baitu. Arbill III 31, 2 (SP bera baino gorago eramaiteko).
    (Ref. al tiempo). "Goititzen ari du (AN-5vill)" Gte Erd 86.
    + goitiatu (Lar H, Añ). "Ensoberbecerse" Lar y Añ.
    Mendien eran goitituak dauden arro eta antustez beteak umilduko dira. AA III 536.
    (Lar, Añ). (Part. en función de adj.). Alto; ensoberbecido. "Alto" Lar y Añ.
    Andikeri goitituz ta arrotasunez betea. Mb IArg I 93. Mendi goititu arkaitztartetsuetan. Izt C 184. Igo zan malla aiñ goititura. Ib. 488. Dorre txit goititu batera. Lard 133. Auñemendiko tontor goititu zillar antzekoak. Etxeg EE 1882c, 562. Mendi oietan zein dira goitituenak? EEs 1915, 14.
    sense-2
    2. (Dv, H).
    Recoger. " Barazkal-ondoan puskak goititu zituzten " Dv.
    Eta goiti zitzaten zathi soberatuetarik hamabi saski betherik. Lç Mt 14, 20 (He, SalabBN altxatu, Dv, Ur (G), Ip, Or, IBk bildu, Echn goratu, Ol yaso, Ker batu). Bidian diharü peza bat goititürik. Egiat 200. Eta goititu ziren ogi phuska eta arrainetarik bethe izan ziren hamabi saski mukurru. "Sustullerunt" . HeH Mc 6, 43 (Dv goititu). Eta goititu ziran pusketaz zazpi saski bete zituzten gañera. Ir YKBiz 232.
    azpiadiera-2.1
    (S, Sal; Urt, Lecl, VocBN, Gèze, Dv, H), goitiatu. Ref.: A; Lrq. Guardar; ahorrar. "Adaugere fortunam, fortuna gorátzea, goititu " Urt I 135. "Placer les choses en lieu de sûreté, pour les y garder" VocBN . "Enfermer, mettre en sûreté" Gèze. "Mettre en réserve" Lrq.
    Orritsetan du erhoak ona gastatzen, eta zuhurrak berea goitiatzen. "Le sage épargne" . O Pr 661. Hik beti bitzen dun / mahats hanitz goititzeko. AstLas 34. Eskuko zakuan harzara goititu [bilurra] . Mde Pr 158.
    azpiadiera-2.1.1
    Barne huntarat zuten goititu aintzindari gaztea frantses batzuek, Iruñako gudutik landa.JE Ber 61.
    azpiadiera-2.2
    Reservar.
    Zeren Iphizpikuari goititu hutsarteak / lekhu batzuetan diren batzuk, berzean berzeak. EZ Man I 21. Barkha dietzakidatzu aitzitik gaztiguak, / mundu hunetako edo Purgako goitituak. EZ Man II 64.
    sense-3
    3. (AN, L ap. A ).
    Restar, quedar.
    Gehiago goititzen den Arrosarioaren azken bihian lehen misterioak berriz erranik. EZ Man II 164. Oraño goititzen dituk bortz urthe. Urt Gen 45, 6 (Ur falta dira, Dv gelditzen). Zuek egonarazteko goititurik Lurrean. Ib. 45,7 (Ol, Ker ondakintzat). Ori goititu zitzaien bost garagar-ogietatik yan zutenai. Ir YKBiz 211.
    azpiadiera-3.1
    (Part. en función de adj.).Restante.
    Baptismu nigarrak [= 'Bautismo y Penitencia'] dire hillen Sakramentuak, / eta arimaz bizien berze bortz goitituak. EZ Man I 20.
    sense-4
    4. "(G-bet), ahitarse, empacharse" A.

    goititu

    goititu
    << gogotsu 0 / 0 goiz >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper