Harremana

    OEH - Bilaketa

    479 emaitza otoitz bilaketarentzat

    Sarrera buruan (32)


    Sarrera osoan (447)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    lekutu.
    tradizioa
    Tr. Documentado desde Laphitz en autores labortanos, alto- y bajo-navarros. Se encuentra tbn. en Orixe, Zaitegi, Ibiñagabeitia, Gaztelu y Txillardegi. En DFrec hay 3 ejs.
    sense-1
    1. (AN-ulz, L-ain, B, BN-baig, Ae, S; H (-kh-)) Ref.: A; A Apend ; Lrq; Satr VocP ; Iz Ulz (bidéjia, lenágo); Izeta BHizt; Gte Erd 87 y 211.
    Alejarse, apartarse; marcharse, escaparse. "Lekutu da hemendik, se ha ausentado de aquí" A. "Lekutu dira, se han escapado (Ae). Lekutu, trasladarse. Eztira emendik lekutuko" A Apend. "Ce mot très pittoresque est expressif; il n'a guère d'emploi que dans le sens de 'disparaître sans tambour ni trompette'" Lrq. "Agoko miñe zuela, aspirina bat artzeko errán eta lekutu mentzén [medikue]" Iz Ulz (s.v. bidéjia). "Lenágo itten ziren góizian emen meza mán ta lekútu, antes solían tener aquí la misa a la mañana y se alejaban" Ib. (s.v. lenágo). "Ausentarse. Lekutu dire denak" Izeta BHizt. "Iduzkia fite lekutuko da (B)" Gte Erd 87. "Hortikan lekutu adi (AN-gip)" Ib. 211. v. LEKU EGIN, lekuratu (3).
    Iñazio lekhutzerat zohalakotz, ez xoilki Barzelonatik, bainan Espainiatik. Laph 98. Yuntatu zira 12 Apostoluak eta lekutu baindo lenago bata besziengandik, [...] konpondu zuten Kredoa. (Larrainzar, 1905). FLV 1988, 272. Aurdiki zioten tiroa gure gizonari eta bereala lekutu ziren. FIr 145. Etxetik lekutu behar da deus onik egiteko. Zub 35. Lekutu zan aiengandik eta urrundu zan arri-urtiki bat bezelatsu. Ir YKBiz 467. Joanes preso sartu zutela jakitearekin, Galilearat lekutu zen Jesus. Leon Mt 4, 12 (Or lekutu zan; He aldaratu, TB (y-), BiblE joan, SalabBN (y-), Ip juan, EvL, Echn, Samper (er)retiratu, Dv, Ol, Ker baztertu, Ur alde egin). Leku zaitezte arrotasun aundiaren ankerkeritik. Or Aitork 402. Nere bizitza betetzen zuen utsunea lekutu da. Txill Let 80. [Zezen] biga eman dira ihesari eta hiriko karriketan gaindi abiatu airoski. Jendea [...] bazter guzietarat nola ez ziren denak lekutzen, elgarren poxolu, elgarri pusaka, ikaragarriko sorkan. Herr 11-9-1958, 2. Onbera utsa ezta lekutzen, adibidez. Erabateko ederra beti berdin da, len, orain eta gero. Zait Plat 39. Handik ixtant bat norapait lekutu zen. Etchebarne 120.
    v. tbn. JE Ber 91.
    azpiadiera-1.1
    (Part. en función de adj.).
    Atsegin baizitzaion Santuari landa zabalean, baratzan edo eremutegiko bazter lekutuetan [...] bizi ta otoitz egin. Gazt MusIx 166.
    sense-2
    2. (AN-5vill, L, BN, Ae, S) Ref.: A; Lh; Lrq; Gte Erd 307 .
     (Aux. trans.). Echar de un lugar, alejar, apartar. " Handik lekhutu zuten, on le renvoya de là" Lh (que cita Eskual). " Zerbait baztertu zuen (AN-gip-5vill), zerbait lekutu zuen (AN-5vill)" Gte Erd 307.
    Ezin sufritu zun demoniuaren presenzia bere aurrean eta lekutzen zittun gurutze santuaren bidez. (Larrainzar, 1905). FLV 1988, 269. Egin aalak egin dituzte eskuara uxatzeko eta ardi bordetara lekutzeko. FIr GH 1921, 133. Gure gizona lurrari josia, [...] ulitxoek ilduratzen zutela, aurpegiko odol zorta idortuetarik ezin lekutu. FIr 147. Olerkari onak ere ori du: buruak iduritu asko ta gezur asko iraultzen dizkio, txarrai bezela, baiña lekutu egiten ditu. Or Y 1933, 406. Bat besteren orde gogora bazaigu, lekutzen dugu nai duguna buru egin arte. "La rechazamos" . Or Aitork 267. Kaxkarra bikaiñagandik lekutuz, Iainkoarenago gertatu zerate. Ib. 399. Otzak ederki lekutu zituen denak beren etxetara. Izeta DirG 53. [Juduak] emeki emeki lekukotu dira eta bertzeak lekutu. Egunaria 1-5-1962 (ap. DRA , s.v. lekukotu ). Ostoai zerien eztia berak kendu zien, berak sua lekutu eta [...] errekatxoak agortu zituen. Ibiñ Virgil 72. Gero eta gorago ihesi goaz, jakinik ere asko igoagatik azkenean harrapatu eta lekutuko (erauzi, bota) gaituela. (In MEIG VI 37 ). Metra karratu bat lekuren zelaitzeko, obliatua nintzan kamiontra baten lekutzera. Etchebarne 98.
    v. tbn. Mde Pr 112.
    azpiadiera-2.1
    Exportar, vender en el exterior.
    Urthe ona loake lur-langilearentzat, baldin bere mozkin soberakinen lekutzeko bidea balu. Zorigaitzez ordea, saltzapenak sekula bezain neke dira. JE GH 1934, 415. Salgeien lekutzeko, nundik ordea, sortuko da erosle? Ib. 235.
    azpiadiera-2.2
    Or dauzka ikaskizun aitorrak oraiño ahantzi gabe, barnago lekuturik, lekurik gabe.'Aquí están como en un lugar interior remoto'. Or Aitork 256.
    azpiadiera-2.3
    (Part. en función de adj.).
    Hamar apez lekutuetarik zazpik dei egin zuten Erromarat apezpikuak egin zioten [= zien] bidegabeaz. Lf ELit 227.
    sense-3
    3. Excluir, exceptuar. v. 1 lekatu, lekoratu; cf. leku (8).
    Eliz-literatura lekutzen badugu, gainerako guzia ortan ari dela dirudi. Or EEs 1927, 150. Zure otseiñaren itz laburretan ez dagola lekuturik. "No estaba excluída" . Or Aitork 369. Orregatik baitiogu "oinbeste egun dira", beren gauekin, gaurik lekutu gabe. "Sus noches, no contadas aparte" . Ib. 327. Donibane Gurutzen eresiak lekutu ezkero, gaztel-lirikurik alderatzen zaionik ez [da] . "Fuera de las canciones de San Juan de la Cruz" . Or ( in Gazt MuIx 12 ).
    sense-4
    4. "Habiter, lekhütü " VocS .

    lekutu

    lekutu
    << lehia 0 / 0 1 lits >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper